Οι κανόνες ως είδος πρώτης ανάγκης

Κορέκτ, φόβος του ποιητή

Κατσαρός

Η δυτική κοινωνία καλλιεργεί τις πιο ζοφερές αυταπάτες της με μια παθολογική ένταση που την εμποδίζει να κάνει οτιδήποτε άλλο, άρα και οτιδήποτε λιγότερο αυτοκαταστροφικό. Μη μπορώντας να διασκεδάσει τις εντυπώσεις απ' το απύθμενο έλλειμμα λογικής που συνοδεύει καθεμιά απ' τις οικονομικές, θεσμικές, πολιτισμικές, ιδεολογικές και καταναλωτικές λειτουργίες της, επιμένει με φανατισμό σ' ένα γελοίο πρωτόκολλο ψευτοσυνέπειας προς τις ανθυπολεπτομέρειες της τάξης που διέπει τον μικρόκοσμο της ατομικής συμπεριφοράς. Οσο πιο εκκωφαντική είναι η δυσαρμονία μεταξύ της υποτιθέμενης ηθικής των θεσμών και των νόμων αφ'ενός, και αφ'ετέρου του γενικού στιλ αυτής της συμπεριφοράς, τόσο πιο εμφαντικά διατυμπανίζεται, στη σφαίρα της κοινωνικής δραστηριότητας, η υποχρέωση να πράττει κανείς σύμφωνα με τον κώδικα που ρυθμίζει το ιδιωτικό. Οσο πιο απροκάλυπτα ο κυνισμός και η ωμότητα τροφοδοτούν το πεπρωμένο της κοινωνικής συνύπαρξης, τόσο πιο δυναμικά επανέρχεται στο προσκήνιο η υποταγή στον καθωσπρεπισμό των must και των mustn't. Σύντομα, ο κοινός χαρακτήρας του συνόλου αυτών των κανόνων της βλακώδους κοσμιότητας πήρε το όνομα politically correct.

Ε τσι, ως προς τα λεγόμενα προκαταρκτικά, στο κρεβάτι, πρέπει λέει ο άντρας να ζητήσει προηγουμένως την άδεια της γυναίκας, στο σημείο που εκείνη θα βγάλει (ή δεν θα βγάλει) το σουτιέν της· διαφορετικά, η τελευταία έχει το δικαίωμα να τον μηνύσει για σεξουαλική παρενόχληση. (Αυτό προαναγγέλλεται απ' το Χόλιγουντ στη σκηνή όπου η Τζένιφερ Μπιλς βγάζει το σουτιέν της μ' έναν περίπλοκο τοπολογικό χειρισμό χωρίς να βγάλει το πουλόβερ της.) Δεν φτάνει που οι ασφαλιστικές εταιρείες επέβαλαν την απαγόρευση του καπνίσματος σε ανοιχτούς (δημόσιους) χώρους αλλά, στην Καλιφόρνια, ενδέχεται να σε συλλάβουν αν τολμήσεις να μπεις στο λεωφορείο ή σε οποιοδήποτε μέσο μαζικής μεταφοράς δίχως να έχεις φροντίσει αποτελεσματικά την υγιεινή του στόματος. Εγκλημα και τερηδόνα συγκλίνουν.

Τ αυτόχρονα, η ριζική, ουσιαστική ανηθικότητα κυβερνάει όλες ανεξαιρέτως τις όψεις της επιβίωσης. Σημειωτέον ότι το να διαλέξουμε παραδείγματα αυτής της ανηθικότητας όπως η ενθάρρυνση της οπλοκατοχής1, θα ήταν υπερβολικά ευπρεπές, σχεδόν εκτός θέματος - εξίσου περιττεύει, τώρα πια, το κλασικό παράδειγμα μιας εξωτερικής πολιτικής καθ' υπαγόρευσιν του στρατιωτικοβιομηχανικού μπλοκ, η οποία επεξεργάζεται σχέδια εισβολής α λα Κλίντον σε χώρες που έχουν κριθεί ανεπίδεκτες μαθήσεως: όχι, η αληθινή ανηθικότητα βασιλεύει πρωτίστως σ' αυτόν τον αισχρό, μεταμοντέρνο ρεαλισμό που σημαδεύει την κατάρρευση των ορίων ιδιωτικού και δημόσιου, τη ζωντανή αναμετάδοση θανατηφόρων οδικών ατυχημάτων από τις κάμερες της Τροχαίας, την παραληρηματική έξαψη των ριάλιτι «παιγνιδιών», τη φυτική αναρρίχηση των διασημοτήτων που γεννούν τα παιδιά τους ή πεθαίνουν ή χέζουν on line μπροστά σ' ένα αποκτηνωμένο κοινό, έτοιμο να αξιοποιήσει προβλέψεις μέσω γραφείων στοιχημάτων, καθώς και στη μόδα της νοσοκομειακής τηλεόρασης με πραγματικές σκηνές χειρουργείου, μεταμοσχεύσεις, ανορθωτικές στήθους, λιποαναρροφήσεις υπέρβαρων που ψυχορραγούν, σφαγιασμό εμβρύων και οτιδήποτε άλλο μπορεί να εντοπιστεί στις αδιανόητες οπτικές γωνίες που μετατρέπουν την ανατομία των ασθενών σε ανατριχιαστικό θέαμα σφαγείου για τη μεταμεσονύκτια τηλεοπτική ζώνη ή τα καταγώγια του Διαδικτύου.

Ε ίναι εξάλλου κοινός τόπος ότι τα ριάλιτι που θα προσφέρουν την απόλαυση φόνων βρίσκονται καθ' οδόν, ίσως με την προϋπόθεση ότι το θήραμα θα είναι θανατοποινίτης. Ας μην ξεχνάμε τα κρούσματα απευθείας μετάδοσης, απ' την τηλεόραση, εκτελέσεων στην ηλεκτρική καρέκλα ή το γεγονός ότι οι δικηγόροι των θυμάτων των serial killers συχνά ζητούν απ' τα δικαστήρια να πιστώσουν αποζημιώσεις στις οικογένειες ορίζοντας το ύψος των δικαιωμάτων από τηλεοπτικές ή συγγραφικές μορφές εκμετάλλευσης κάθε συγκεκριμένης τραγωδίας. Ολο αυτό πολύ απέχει απ' το να περιορίζεται στο φάσμα σποραδικών νομιμοφανών ακροτήτων και τείνει να καταστεί ο κανόνας.

Τότε ακριβώς αναδύεται η ανάγκη ενός πράγματος που θα καταλάβει τη θέση της χαμένης αίσθησης της αισχρότητας, δηλαδή της εκμηδενισμένης αγανάκτησης η οποία, μια φορά κι έναν καιρό, ανέπτυσσε το ανθρώπινο ον απέναντι στις κακόβουλες επιθέσεις των πιο χυδαίων και βάναυσων απειλών για την αξιοπρέπεια, τη συμπόνια, την ειλικρίνεια και την αλληλεγγύη. Αυτό το υποκατάστατο, ολοφάνερα παιδαριώδες, είναι το πλήθος των απαρέγκλιτων δήθεν μικροκανόνων που ακολουθούν κατά πόδας όλους τους υπνωτισμένους βηματισμούς της εμπειρίας, από τη διατροφή και τις εξετάσεις του εξαμήνου μέχρι τη χρήση απορρυπαντικών και το φεμινιστικό λαϊφστάιλ της διακοπής της εγκυμοσύνης. Αν σας ενοχλούν οι βάρβαροι ρυθμοί συγχώνευσης της show biz με την πολιτική σαπουνόπερα ή τις επιστήμες, σκεφτείτε τουλάχιστον ότι, στην Αλαμπάμα, οι γονείς που παραλείπουν να εμφανιστούν για την τακτική ενημέρωση απ' τους καθηγητές του σχολείου διώκονται ποινικά. Στην πολιτεία του Ουισκόνσιν, πιθανόν να σε πυροβολήσουν αν σε δουν να οδηγάς ποδήλατο κρατώντας το τιμόνι μόνον με το ένα χέρι· η ελευθερία είναι κυριολεκτικά στο χέρι σου.

Α ναπτύσσονται λοιπόν παντελώς ανούσιοι κανόνες σε αντιστάθμισμα της συνολικής αισχρότητας που συνεπάγεται η έλλειψη Νόμου. Καθώς ο αφόρητος κάποτε ρεαλισμός της δυστυχίας, της αρρώστιας, της τρέλας και του πολέμου διεγείρει τώρα, στις ηλεκτρονικές οθόνες, τις φθορίζουσες, κακοήθεις και απερίγραπτα εθιστικές ακτινοβολίες του, η εντολή να αποφεύγονται επιμέρους μικρά ξεσπάσματα υποθετικής παραβατικότητας σε ό,τι απέμεινε απ' το μικροαστικό σύμπαν διαπερνά απ' άκρη σ' άκρη τη ρουτίνα της politically correct αντίληψης για την καριέρα, τα διαζύγια, την παιδαγωγική και τα ήθη της κατανάλωσης. Η φρίκη της ιδέας ότι τα πάντα είναι για πούλημα εφόσον in God we trust κ.λπ. εξισορροπείται, στο φαντασιακό του λαού, απ' την αυθόρμητη υπακοή στο σάλπισμα του εθελοντισμού υπέρ της μεσογειακής φώκιας, στην υποχρέωση να λέει κανείς «οικιακή βοηθός» αντί «υπηρέτρια» και στη νομοθεσία για τους κάδους των σκουπιδιών (επιτρέπεται να πετάς τα σκουπίδια μόνον τις πρωινές ώρες· στο Τέξας, για να πάρεις ένα κονσερβοκούτι απ' τα σκουπίδια του γείτονα, πρέπει να εξασφαλίσεις την έγκρισή του). Ρητά απαιτείται απ' τις ανθρώπινες μονάδες να τιμούν τις προδιαγραφές του ρομποτικού μοντέλου της θετικότητας κι αυτές ανταποκρίνονται με πρωτοφανή μαζοχιστική προθυμία, ελπίζοντας ότι οι οικολογικές ευαισθησίες θα συμβάλουν στο να ανανήψει μια ταπεινωμένη φύση που δεν αγαπιέται πλέον από κανέναν.

Ξεχάστε τις πυρηνικές δοκιμές στα νησιά του Ειρηνικού -: στη Φλόριδα, απαγορεύεται να τραγουδάς δημοσίως φορώντας μαγιό.

1. Οι αμερικανοί πολίτες κατέχουν νόμιμα διακόσια εκατομμύρια όπλα.

Πηγή: http://www.enet.gr/?i=issue.el.home&date=11/07/2010&s=parado3a