Η υπέρβαση του διπόλου Δεξιάς και Αριστεράς  

5
1331

Το δίπολο Δεξιάς-Αριστεράς συναποτελεί το πολιτικό φάσμα της νεωτερικότητας.  Πράγματι στην εθνική συνέλευση του 1789 στην επαναστατική Γαλλία εκείνοι που κάθισαν στην δεξιά πλευρά της αμφιθεατρικής αίθουσας εκπροσωπούσαν το παλαιό καθεστώς του θρόνου, της αριστοκρατίας και των ανωτέρων κληρικών. Οι θεωρητικοί της Δεξιάς έλεγαν ότι οι «θεόδοτες» ιεραρχίες ήταν οι μόνες ικανές να διασφαλίσουν ισχυρή και διαρκή κοινωνική συνοχή. Η Αριστερά πάλι αμφισβητούσε την αναγκαιότητα διατήρησης αυτών των ιεραρχιών. Στην πορεία του χρόνου η Δεξιά έπαψε να εκπροσωπεί τα απομεινάρια του παλαιού φεουδαρχικού καθεστώτος, έγινε αστική, ενώ η Αριστερά έγινε σοσιαλιστική. 

Το ζήτημα,όμως,σήμερα-και ιδιαίτερα για χώρες σαν την Ελλάδα-δεν είναι να εδραιωθεί η έτσι και αλλιώς παραπαίουσα νεωτερικότητα,με καπιταλιστικά ή σοσιαλιστικά μέσα, αλλά να αναδυθεί ένα κίνημα εθνικής ανόρθωσης και αναγέννησης που να εντάσσεται και να αξιοποιεί την στροφή που σημειώνεται διεθνώς προς έναν πολυπολικό κόσμο απελεύθερων εθνών. Στόχος δεν είναι να δημιουργηθεί μια ορθολογική καπιταλιστική ή σοσιαλιστική κοινωνία με άξονα την ατομικότητα ή την κοινωνική τάξη αντίστοιχα, άλλα να πιάσουν  τα έθνη το νήμα της αποκατάστασης των,από εκεί που το άφησε η περίφημή και ιστορική διάσκεψη των αδεσμεύτων χωρών στο Μπαντούνγκ της Ινδονησίας το 1955. 

Οι χώρες, που είχαν τότε σπάσει τα αποικιοκρατικά δεσμά τους, αποφάσισαν να συνεργασθούν και να συστρατευθούν,αντί να πάρουν το μέρος του ενός από τα δύο μπλοκ του ψυχρού πολέμου, του καπιταλιστικού υπό την αιγίδα των ΗΠΑ ή του σοσιαλιστικού υπό την αιγίδα της Σοβιετικής Ένωσης. Οι θεωρίες της εξάρτησης και της νεοαποικιοκρατίας έμοιαζαν να μπορούν να εξηγήσουν τις δυσκολίες που αντιμετώπιζαν αυτές οι χώρες. Η προσπάθεια επιβεβαίωσης της ανεξαρτησίας τους απέτυχε όμως διότι, μεταξύ των άλλων, τα αδέσμευτα κράτη δεν διέθεταν τότε, εν αντιθέσει με σήμερα, τα απαραίτητα οικονομικά και άλλα μέσα για να αυτονομηθούν και να κάνουν την διαφορά. 

*** 

Το ζητούμενο είναι, λοιπόν και στην ελληνική περίπτωση να οικοδομηθεί ένα κράτος που δεν θα χάνει την εθνική του ιδιαιτερότητα εν ονόματι του όποιου αναγκαίου εκσυγχρονισμού του. Η έννοια του έθνους υπερβαίνει, χωρίς να τις καταργεί, τόσο την ατομικότητα όσο και την κοινωνική τάξη. Είναι συμπεριληπτική και δεν κάνει αποκλεισμούς, Άφορα τις επιδιώξεις όλων των δίκαιων ανθρώπων μιας επικράτειας, ανεξαρτήτως των κομματικών τους πεποιθήσεων. Δεν μπορεί να υπάρξει ελευθερία, ατομική ή και κοινωνική, χωρίς το έθνος. 

Η υπέρβαση του δίπολου Δεξιάς και Αριστεράς δεν πρέπει να συγχέεται με την αναζήτηση ενός ψευδεπίγραφου τρίτου δρόμου, όπως αυτού που επαγγέλλονταν ο Μπιλ Κλίντον και ο Τόνυ Μπλαίρ την δεκαετία του 1990,κερδιζοντας διαδοχικές εκλογές. Η υπέρβαση αυτής της διχοτομίας έχει να κάνει με την έξοδο από τον φαύλο κύκλο μίζερων και νεκρών σχημάτων που μπλοκάρουν την όποια αναγεννητική προσπάθεια. 

Την πιο ισχυρή πρόσδεση στο άρμα της παρακμαζουσας νεωτερικότητας την διασφαλίζει η ένταξη στην Αριστερά και αυτό γιατί διαθέτει ακόμη μια κάποια αίγλη, που της προσδίδει το  ηθικό της πλεονέκτημα έναντι της Δεξιάς.  

Θα πρέπει να αναγνωρισθεί βέβαια ότι ο απεγκλωβισμός από το δίπολο Δεξιάς και Αριστεράς δεν είναι εύκολος. Χτίζονται ολόκληρες καριέρες του πολιτικού προσωπικού  με βάση αυτήν την δχοτομία.Εξάλλου,ακόμη και σήμερα, υπάρχουν καλόπιστοι πολίτες που διαμορφώνουν την προσωπική τους ταυτότητα με βάση την κομματική τους προτίμηση. Δεν εντάσσονται σε ένα κόμμα επειδή επιδιώκουν υλικά οφέλη αλλά γιατί πιστεύουν στις όποιες αξίες του. 

Όσο οδυνηρός και αν είναι, όμως, ο απεγκλωβισμός   από τις δυο πλευρές του νεωτερικού πολιτικού φάσματος αποτελεί προϋπόθεση για να πάψουμε, μεταξύ των άλλων, να είμαστε τυφλοί απέναντι στις κοσμογονικές γεωπολιτικές και γεωοικονομικές ανατροπές του καιρού μας και να βρούμε τρόπους δημιουργικής συμπόρευσης με αυτές προς όφελος της πατρίδας.

 

Ο ζωγραφικός πίνακας που πλαισιώνει τη σελίδα ("Στενωπός" / από την ενότητα έργων "Ανθρώπινα τοπία") αποτελεί δημιουργία του Γιάννη Γαΐτη.

5 Σχόλια

  1. Αγαπητέ Βαγγέλη, επέτρεψέ μου να σου πω δυο κουβέντες.

    Με την “υπερβατική” παρέμβασή σου, παραμονή εκλογών, μετά από 4 χρόνια νεοφιλελεύθερης ΜΗτσοτακικής λαίλαπας, θυμίζεις εκείνον που βλέποντας μια κηδεία αναφωνεί “πέντε-πέντε την ημέρα κι εκατό την εβδομάδα”.
    Και ο λόγος είναι ότι ΔΕΝ μπορεί οποιαδήποτε υπέρβαση, όσο καλή κι αν είναι, όσο απαραίτητη και αναγκαία, να μην λύνει το ζήτημα “πώς θα ζήσει ο λαός στο εδώ και τώρα”.
    Δεν είμαι εγώ, αλλά εσύ με τον Θόδωρο τον Ζιάκα που είπατε τούτο το σπουδαίο. Ότι το έθνος είναι συλλογικότητα που αναπαράγεται με “νόμο αναπαραγωγής” τις τρεις μεγάλες ταυτοτητοποιητικές παραδόσεις.

    1ον) Όταν η συλλογικότητα αυτή διαλύεται κάθε ώρα, κάθε στιγμή, πρώτα – πρώτα βιολογικά, δεν μπορούμε να καθορίζουμε ΜΟΝΟ στρατηγικούς στόχους χωρίς να απαντάμε στο “τι κάνουμε εδώ και τώρα”. Είναι ύβρις προς εκείνους που υποτίθεται ότι θέλει να σώσει, ενώ ταυτόχρονα θα καθορίσει αρνητικά και δραστικά την όλη εξέλιξη των ίδιων των στρατηγικών στόχων.

    2ον) Οι ταυτοτητοποιητικές αυτές παραδόσεις, στο όνομα των οποίων υποτίθεται ότι θα γίνει η υπέρβαση του διπόλου, δεν πετάνε στα σύννεφα των στρατηγικών στόχων αλλά ξεκινάνε να αντιμετωπίσουν το “εδώ και τώρα” πρόβλημα επιβίωσης της εθνικής συλλογικότητας. Από τον Άρτον και τον Οίνον ξεκινάνε όλα και όλα εκεί καταλήγουν αφού όμως αγιαστούν. Και ο Χριστός στην κατά σάρκαν ζωή του πρώτα δούλεψε στο μαραγκούδικο και μετά είπε το “ου απ’ άρτον”. Αυτό τουλάχιστον έχω καταλάβει εγώ και μ’ αυτόν τον όρο έχω γίνει, τρόπον τινά, κήρυκάς τους. Αν δεν μπορεί να σταθούν οι άνθρωποι στα πόδια τους “εδώ και τώρα” “να τη χέσουμε τη λευτεριά” που θα μάς φέρει τάχα η υπέρβαση. Όταν θα έρθει, (αν θα έρθει, πώς, από ποιους κλπ είναι άλλο θέμα) δεν θα βρει τίποτα.

    3ον) Τέτοιες στρατηγικές χωρίς τακτική, μπορούν να θέτουν α) όσοι έχουν βολευτεί στην “εδώ και τώρα” νεοτερικότητα και έχουν δυνάμεις να περιμένουν την “δευτέρα παρουσία”. β) όσοι είναι ήρωες και παρ’ όλο που δεν έχουν δυνάμεις “εδώ και τώρα” έχουν σθένος για να αγωνίζονται για “έργα μη παραδεδεγμένης χρησιμότητας”.
    Δεν αμφιβάλλω ότι ανήκεις στους δεύτερους. Αλλά είμαι σίγουρος ότι δεν μπορούν να γίνουν όλοι ήρωες. Δεν μπορεί όλος ο λαός να αναστείλει τις πολιτικές του πράξεις στο “εδώ και τώρα”, να αδιαφορήσει ποιος θα είναι αύριο κυβέρνηση και ποιος θα αποφασίσει για το ύψος του μεροκάματου, τις εργασιακές συνθήκες, το ΕΣΥ κλπ, περιμένοντας να γίνει η υπέρβαση.
    Επομένως, εσύ που ζητάς την υπέρβαση, πρέπει να βρεις τρόπο να τη συνδέσεις με το “εδώ και τώρα”. Αλλιώς η υπέρβασή σου δεν θα έχει καμία τύχη. Επιπλέον θα λειτουργεί αποπροσανατολιστικά για τη συλλογικότητα “έθνος” και θα κινείται σ’ εκείνο που τελικά οι ταυτοτητοποιητικές παραδόσεις μας απορρίπτουν ως κάλπικο… “αντραλίζομαι, πεινώ/ σουτ! θα φας στον ουρανό!” Και είναι κάλπικο τω όντι αφού και η Κυριακή Προσευχή “τον άρτον ημών τον επιούσιον” τον προτάσσει του “ρύσαι ημάς από του πονηρού”. Δεύτερο, στη σειρά, είναι εκείνο για τις οφειλές και τους οφειλέτες.

    4ον)Όλα αυτά τα χρόνια, από το 2009 εγγράφως, που ανακατεύομαι στη συζήτηση τούτη, έχω καταλάβει ότι τελικά, μέσα από τις στρατηγικές αυτές, αναδύονται και κάποιες άλλες, οι οποίες, επιδιώκουν να αναχαιτίσουν, να ενσωματώσουν, να ευνουχίσουν, τις πρώτες. Επικαλούνται την υπέρβαση του διπόλου με την προϋπόθεση ότι θα είμαστε στη ρότα της Δεξιάς και της Άκρο Δεξιάς. Επικαλούνται την υπέρβαση της νεοτερικότητας με τον όρο ότι θα “ψηφίζουμε λευκό” στις επιλογές της μέχρι την ώρα που υποτίθεται ότι η νεοτερικότητα θα υπερβαθεί. Επικαλούνται την υπέρβαση του διπόλου αλλά εννοούν “να κάνουμε αποχή” από τις αποφάσεις για το μεροκάματο, για το ΕΣΥ, για τις εργασιακές συνθήκες και δικαιώματα, το οκτάωρο, τις απλήρωτες υπερωρίες, τα όρια συνταξιοδότησης κλπ. Επικαλούνται την υπέρβαση του διπόλου με την πονηρή σκέψη ότι ο ένας πόλος θα τη γλιτώσει (ο Δεξιός) και θα φορτωθεί η ευθύνη της νεοτερικής βαρβαρότητας στον έτερο (τον Αριστερό). Κι αυτός ο έρμος ο αγώνας κατά του “εθνομηδενισμού” έχει μετατραπεί σε φορέα (και φορείο) που φέρει στην εξουσία τους πιο άθλιους και έξαλλους εθνομηδενιστές. (ή μήπως δεν είναι, ο εκφασισμένος νεοφιλελευθερισμός, εθνομηδενισμός και μάλιστα στην πρωτογενή και πούρα του μορφή;)
    Αυτές τις στρατηγικές, όσο κι αν είναι κανείς αφοσιωμένος στις δικές του μελέτες και αναζητήσεις, δεν μπορεί να τις αγνοεί ή να τις υποτιμάει όταν δημοσιολογεί και μάλιστα σε σημαδιακές ημερομηνίες. Αν θέλει βέβαια να προκόψουν οι δικές τους στρατηγικές κάποια στιγμή και να μη χάσουν τη σημασία τους ακόμα και γι’ αυτούς που κατ΄ αρχήν τις αποδέχονται.

    5ον) Αν όλα αυτά που συζητάμε είναι ένα σπίτι με δωμάτια και η πολιτική, με π μικρό, είναι η τουαλέτα, συμφωνούμε όλοι ότι, περνώντας από όλα τα άλλα δωμάτια πρέπει να διαλέξουμε το καλύτερο και το ωραιότερο. Συμφωνούμε απόλυτα σ’ αυτό και μάλιστα εμπνεόμαστε. Αλλά! Και η τουαλέτα χρειάζεται σ’ ένα σπίτι και τα άλλα δωμάτια. Όταν εμείς ζούμε στο ωραίο δωμάτιο και οι άλλοι βάζουν φωτιά στο άλλο, το λιγότερο ωραίο, ή στην κουζίνα, αν δεν τη σβήσουμε πηγαίνοντας εκεί, και εμείς θα καούμε και το ωραίο μας δωμάτιο. Και αν δε περνάμε από την τουαλέτα αλλά κάνουμε τις ανάγκες μας στο ωραίο δωμάτιο, τότε το δωμάτιο θα πάψει να είναι ωραίο και τα δικά μας χέρια δεν παραμείνουν καθαρά.

  2. Αγαπητέ Γιώργο:το κείμενο, πιστεύω, δεν μας καλεί να παραιτηθούμε από τις κομματικές μας προτιμήσεις,αλλά απλώς να τις σχετικποιήσουμε. Να πάρουμε απόσταση από αυτές και να πάψουμε να τις επενδύουμε με ανάρμοστο πάθος, σε σημείο που να γινόμαστε τυφλοίι απέναντι σε μείζονες εξελίξεις στον πλανήτη και την περιοχή μας, οι οποίες θα κρίνουν τις τύχες της πατρίδας.

  3. Χριστός ανέστη, είμαι 48 χρόνων και ανήκω στην γενιά που πέρασε από πάνω της ο οδοστρωτήρας του δικομματισμου και του διπολου αριστερά – δεξιά που περιγράφετε. Έχω 20 χρόνια που έχω γράψει στα παλαιότερα των υποδημάτων μου και την αριστερά και την δεξιά. Ψάχνω για έναν άνθρωπο που να στηρίζει Χριστό και Ελλάδα. Πρόσφατα δημιουργηθηκε ένα τέτοιο κόμμα και παραδόξως έχει λάβει την ευλογία του Θεού. Θα το ψηφίσω αύριο και ελπίζω να μπει στην Βουλή. Δεν περιμένω να φέρει αμέσως μια αλλαγή, αλλά θα είναι μια πολύ γερή φωνή αντίστασης και αντίδρασης στο σάπιο κατεστημένο που υποτάσσεται στην νέα τάξη πραγμάτων τυφλά και στις προσταγές των ξένων συμφερόντων. Είμαστε χιλιάδες και θεωρώ ότι είμαστε η μαγιά που θα κάνει ακόμα περισσότερους Έλληνες ορθόδοξους χριστιανούς να ομονοησουν και να ομοψυχισουν. Καλό βόλι και καλό φωτισμό!

  4. Καταρχάς για να βρούμε τις εθνικές μας ιδαιτερότητες χρειαζόμαστε αστική τάξη.
    Η παρούσα κατάσταση με την έλλειψη εισοδηματικής πυραμίδας, απαραίτητη για την μόχλευση του χρήματος με σύνδεση εγχώριας προσφοράς και ζήτησης, και τις παρωχημένες πολιτικές στοχεύσεις πέρα από τα άμεσα κελεύσματα του πελατεικού συστήματος, δίνει στους περίπου μισούς Έλληνες την (ψευδ)αίσθηση ότι διαθέτουν πρόσβαση στην κρατικοδίαιτη ευημερία και στους άλλους περίπου μισούς ότι θα την αποκτήσουν έπειτα από τις επόμενες εκλογές. Για αυτό και τα σημερινά κόμματα εξουσίας είναι στην ουσία τους βαθύτατα συντηριτικά.

Σχολιάστε:

Πληκτρολογήστε το σχόλιό σας
παρακαλώ εισάγετε το όνομά σας εδώ