Υπάρχουν παιδιά του Θεού που είναι τέτοια φύσει και θέσει και υπάρχουν παιδιά Του που είναι μεν παιδιά Του κατά την φύση τους, αλλά δούλοι Του κατά τη θέση που αυτά υιοθετούν ενώπιον Του. Φύσει και θέσει παιδί του Θεού είναι ο μικρός γιος της Παραβολής του Ασώτου με το να επιστρέψει στον πατέρα του, ενώ ο μεγάλος αδελφός του, αν και φύσει παιδί του ίδιου πατέρα, συμπεριφέρεται στην πράξη ως δούλος του.
Ο μεγάλος γιος συμπεριφέρεται ως δούλος γιατί φοβάται τον πατέρα του και τον φθονεί. Φοβάται την άρνησή του και δεν του ζητάει απολύτως τίποτα και επειδή τον φθονεί, τον κρίνει άδικα ανεπαρκή να διοικήσει τα του οίκου του. Αυτός θα μπορούσε καλύτερα!
Ζει στο ίδιο σπίτι με τον πατέρα του κι όμως του είναι αδύνατον να καταλάβει την αγάπη του. Είναι ο άτεγκτος τηρητής της δικαιοσύνης όπως την καταλαβαίνει συνήθως ο κόσμος και αδυνατεί να καταλάβει την φιλάνθρωπη δικαιοσύνη του Θεού. Αν και παιδί του, ενεργεί ως δούλος του γιατί δεν συμμερίζεται την αγάπη του, αλλά τον κρίνει με αποκλειστικό κριτήριο την δικαιοσύνη όπως την εννοούν οι άνθρωποι που ζουν μες στον φόβο.
Υπάρχουν οι εξ αριστερών πειρασμοί και υπάρχουν και οι πειρασμοί εκ δεξιών. Ο νεαρός γιος υπέκυψε σε εξ αριστερών πειρασμό και πήγε και δαπάνησε ασώτως το μερίδιό του από την πατρική περιουσία. Ο μεγάλος, όμως, υπέκυψε σε εκ δεξιών πειρασμό με το να τυφλωθεί από την ηθική του ανωτερότητα και να γίνει ο φθονερός και βλοσυρός τιμητής της πατρικής αγάπης. «Να ευχαριστείς τον Θεό ακόμα και για τις αμαρτίες σου», μου είπε κάποτε ο π. Ανανίας Κουστένης, «γιατί χωρίς αυτές δεν θα ταπεινωνόσουν».
Ο φθονερός τιμητής της πατρικής αγάπης χωρίζει τους ανθρώπους σε δικούς και ξένους, ανώτερους και κατώτερους, χρήσιμους και αδιάφορους, τιμά τους πρώτους και απαξιώνει τους δεύτερους, γιατί αδυνατεί να δει την αγάπη του Θεού που τους αγκαλιάζει όλους. Δεν λυπάται με αυτούς που λυπούνται ούτε χαίρεται με αυτούς που χαίρονται. Μόνη έγνοια του πώς θα βγάλει πέρα ως καλός δούλος τη δουλειά που του ανατέθηκε ώστε να μπορέσει έτσι, όπως νομίζει, να εξυψωθεί στα μάτια του πατέρα του.
Ο μικρός γιος έσφαλε, έσπασε, μετάνιωσε και σώθηκε. Ο μεγάλος αρνείται τη σωτηρία του για όσο αμετανόητος στην ηθική του ανωτερότητα κρίνει και απορρίπτει την πατρική αγάπη ως αδυναμία. Όσο πιο περήφανος είναι κανείς για την ηθική του ανωτερότητα τόσο πιο δύσκολη η μετάνοιά του. Όσοι μετέχουν όμως της θεϊκής αγάπης εύχονται για την επιστροφή ακόμα και του πιο περήφανου με τη βεβαιότητα ότι «τα αδύνατα παρά τοις ανθρώποις δυνατά παρά τω Θεώ».
Κυριακή του Ασώτου και του φθονερού αδελφού του, 12.2.2023.
*Ο Πρωτοπρεσβύτερος Δρ. Γεώργιος Λέκκας είναι κληρικός της Ιεράς Μητροπόλεως Βελγίου.
Η εικόνα που πλαισιώνει τη σελίδα ("Η επιστροφή του ασώτου") είναι έργο του Γιώργου Κόρδη.
