‘’Μη προσευξώμεθα φαρισαϊκώς, αδελφοί…’’
Πρώτη Κυριακή του Τριωδίου,
Τελώνου και Φαρισαίου.
Διαβάζοντας το Λόγο του Χριστού στα ευαγγέλια αναγνωρίζουμε τον εαυτό μας στα πρόσωπα των παραβολών; Με ποιους ισχυρούς συμβολισμούς της ανθρώπινης διάνοιας ταυτιζόμαστε; Ο Φαρισαίος μάς τρομοκρατεί με τη ρηχή και υποκριτική του θρησκευτικότητα. Βιαζόμαστε να τον κατακρίνουμε ως κάτι μη αποδεχτό. Πώς θα μπορούσαμε άλλωστε να δείξουμε ανοχή ή να συμπορευτούμε σε κάτι που κατακεραυνώνει ο ίδιος ο Σωτήρας μας;
Ο Φαρισαίος, όμως, είναι ασφαλής δρόμος για να γνωρίσουμε όσο γίνεται, στο βαθμό που επιτρέπει η ελλειμματικότητα μας, τον ίδιο μας τον εαυτό. Είναι ένας ευπρόσδεκτος επισκέπτης της συνείδησης που κεντρίζει τα εσωτερικά αντανακλαστικά της ψυχής. Είναι πρόκληση για να διαγνώσουμε τη ψευδή θέαση της ηθικής που διαθέτουμε. Άλλωστε στο βίο των ανθρώπων εναλλάσσεται το πρότυπο Φαρισαίου και Τελώνη όχι μόνο σε ξεχωριστές στιγμές αλλά και ταυτόχρονα, σε μια μόνη στιγμή.
Μόνο ο Θεός μπορεί να ξεδιαλύνει με ακρίβεια το μέγεθος της υποκρισίας ή της ταπεινότητας μας. Το πρόβλημα δεν είναι όταν ανακαλύπτουμε σε καθημερινή βάση τον επιφανειακό και άγονο ευσεβισμό μας αλλά όταν πιστεύουμε πως είμαστε οι μετανοημένοι τελώνες μόνο σ' ένα φαντασιακό επίπεδο. Ας αγκαλιάσουμε αυτή την πλευρά του ψυχισμού μήπως και διακρίνουμε το παραπλανητικό είδωλο που αντανακλά το πολύπλοκο εγώ μας.
Μην μας τρομάζουν οι λέξεις κι οι συμβολισμοί τους. Ο Χριστός γνωρίζει τις αδυναμίες και τα δυνατά στοιχεία μας. Δεν υπάρχει λόγος να φοράμε προσωπεία. Άλλωστε και να θέλουμε δεν μπορούμε να κρυφτούμε από το φως του Θεού. Η αφέλεια μας, ας μου επιτραπεί αυτή η προσέγγιση, μόνο τη θυμηδία προκαλεί.
Πριν κουνήσουμε το δάκτυλο της παντογνωσίας μπροστά σ' έναν αδελφό ας διασκεδάσουμε με την άγνοιά μας. Κι ας χαμογελάσουμε στον Πατέρα που μας φροντίζει με επιμονή και αγάπη. Ο πνευματικός αγώνας είναι ένα άθλημα που δεν τελειώνει ποτέ. Ας χαρούμε παίζοντας σαν μικρά παιδιά. Είναι ένας ψυχαγωγικός τρόπος, ίσως, για να απαλλαχθούμε από τον έντονο ναρκισσισμό της ατελούς προσωπικότητας μας.
Ο Θεός δεν φορτώνει τον άνθρωπο με ενοχικά συναισθήματα. Οι ίδιοι τα επινοούμε από τα τραύματα της ζωής κι από τις παράλογες απαιτήσεις ενός αψεγάδιαστου φαίνεσθαι. Δεν υπάρχει άνθρωπος δίχως ήττες μικρές ή μεγάλες. Ο πόνος μάς εξελίσσει αν τον διαχειριστούμε μαθησιακά κι όχι στενόμυαλα. Άραγε με πόση υπεροψία δασκαλεύουμε τους άλλους, προβάλλοντας όχι με ειλικρίνεια την οπτική μας αλλά το προσωπικό μας δόγμα που αγνοεί περιφρονητικά το Λόγο του Χριστού. Γινόμαστε ‘’σοφότεροι’’ παπαγαλίζοντας κι όχι βιώνοντας τα υψηλά νοήματα που εμπεριέχει.
Αισθανόμαστε δυσάρεστα όταν μας απορρίπτουν, όταν αγνοούν την αλάθητη κρίση μας. Πως νιώθουμε εμείς όταν μπαίνουμε στο ρόλο του κριτή;
Οι πτώσεις είναι αναμενόμενες και έρχονται πολλές φορές ως πειρασμοί τη στιγμή που αισθανόμαστε τη βεβαιότητα των συλλογισμών μας. Μην μείνουμε στην ενοχή και στο θυμό που θα ακολουθήσει. Τα λάθη κρύβουν μεγάλη ψυχοφελή γνώση. Ας παραδειγματιστούμε από τα μικρά παιδιά, που πάνω στο παιχνίδι τους, πέφτουν στο χώμα. Σηκώνονται έπειτα τινάζοντας τη σκόνη. Συνοφρυώνονται με μια μικρή έκφραση πόνου, αλλά μετά συνεχίζουν το παιχνίδι τους γελώντας.
