Θα μπορούσα να συμπληρώσω τον τίτλο με την φράση «με δάκρυα στα μάτια», αλλά κινδυνεύω να μην γίνω πιστευτός ή να εκληφθεί ως φτηνό μελό. Λοιπόν, το καλοκαίρι δεν τελειώνει την 1η Σεπτεμβρίου, αλλά στις 21 του ιδίου μηνός! Κάτι που μοιάζει σαν να παίρνει παράταση για άλλες 20 ζωτικές μέρες. Αλλ’ έτσι, κι αλλιώς πρόκειται για δικές του, ολόδικές του μέρες! Προσωπικά με στεναχωρεί πολύ όταν από την 1η Σεπτεμβρίου αρχίζουν πολλοί να αποχαιρετούν το καλοκαίρι. Και πολύ περισσότερο όταν αρχίζουν να εύχονται καλό χειμώνα! Το ίδιο με ενοχλεί όταν από την 1η Ιουνίου εύχονται καλό καλοκαίρι! Το καλοκαίρι όμως αρχίζει στις 21 Ιουνίου.
Αλλά, ήδη, έφτασε η ώρα να αποχαιρετήσουμε το φετινό θέρος. Μια εποχή η οποία μοιάζει να αποτελεί μια βεβαία υπόσχεση, αν όχι την πραγμάτωσή της! Και αν η βεβαία υπόσχεση ή η πραγμάτωση δεν επαληθεύτηκαν για φέτος σίγουρα, όμως, μπορούμε να διαβεβαιώσουμε πως άνθισε και καρπούς έδεσε και έφερε ξανά ένα ακόμη θέρος, με όλα τα γνωστά χαρακτηριστικά του!
Δυστυχώς και με τις αποτρόπαιες δασικές πυρκαγιές και τους νεκρούς του: Πυροσβέστες, πιλότους, πολίτες -και φέτος πολλούς οικονομικούς μετανάστες που εγκλωβίστηκαν μέσα στην πύρινη λαίλαπα. Κρίμα...
Και λίγο πριν το ηλιοβασίλεμα του καλοκαιριού η επικράτειά του δοκιμάστηκε από τις φοβερές πλημμύρες, τα αθώα θύματα και τις εκτεταμένες καταστροφές που έφερε ή που μας κατάφερε!
Κάθε καλοκαίρι είναι σίγουρα διαφορετικό από οποιοδήποτε άλλο. Ακόμη και αν μας αφήνει στο τέλος την ίδια, περίπου, αίσθηση. Οπωσδήποτε, όμως, μέσα μας έχουμε την βεβαιότητα πως δεν ήταν όλα τα καλοκαίρια μας ίδια. Και πώς να ήταν! Αυτό, βεβαίως, είναι μια εσωτερική πεποίθηση και εδώ συναντιέμαι προσωπικά με όλο τον κόσμο του καλοκαιριού. Στο τέλος...
Στο τέλος, λοιπόν, γιατί εγώ το ζω τελείως εσωτερικά, χωρίς καιμιά εξωτερική μεταβολή με την έννοια της τοπικής μετακίνησης. Σε θάλασσα ή βουνό, ακόμη και σε πεδιάδα! Και έτσι και θα το αποχαιρετήσω με όλους εσάς, ή ακόμη και εκ μέρους σας! Δεν είναι μια προσωπική υπόθεση το καλοκαίρι! Πρόκειται για ένα αγαθό το οποίο ζούμε κάθε χρόνο όλοι μαζί και ας το ζει ο καθένας με τον τρόπο του. Όπως το ζει. Όπως ξέρει ή και όπως μπορεί.
Άλλοι επαναλαμβάνοντας κατ’ έτος μεθ’ ηδονής τα ίδια πράγματα ακριβώς, σε γνώριμους, σχεδόν δικούς τους τόπους, με βηματισμούς ακριβείας στα ίδια σημεία, στα ίδια περάσματα και μονοπάτια, σε παραλίες και βουνά, γεύσεις ολόιδιες, αρώματα και ευωδίες δοκιμασμένες στον χρόνο και φυσικά τον ίδιο τόπο. Τον θερινό τους τόπο!
Τόπος που δημιουργεί και τρόπο. Εκεί κατοικεί από χρόνια η θερινή τους, μέσα και έξω, αμφίεση με τον τρόπο του υπάρχειν... θερινώς!
Ποια η σχέση μας με τον τζίτζικα που απεκδύεται το δικό του ...τομάρι σαν σκάφανδρο, αφήνοντάς το σε κοινή θέα ως τεκμήριο και ανάμνηση του περάσματός του από το κοινό μας καλοκαίρι; Ορίστε και ο μουσικός και η μουσική του καλοκαιριού μας! Όπως και η ανάμνησή που μας καταλείπει - το «σκάφανδρό» του- μέχρι και αυτήν να την παρασύρει η πρώτη φθινοπωρινή βροχή ή και η τελευταία του θέρους.
«Με την πρώτη σταγόνα της βροχής σκοτώθηκε το καλοκαίρι», όπως τόσο όμορφα τραγουδά διά στόματος Δημήτρη Ψαριανού ο Μάνος Χατζιδάκις το ποίημα του Οδυσσέα Ελύτη. Και ας «είμαστε μόνοι ολομόναχοι/ τριγυρισμένοι απ’ τις νεκρές εικόνες σου». Εξάλλου δεν μασάμε! Μασάμε;
Όλα, λοιπόν, πρέπει να τελειώσουν και να σβήσουν κάποια στιγμή πίσω από μια αυλαία και τίποτε δεν πρέπει να θυμίζει όσα ζήσαμε κι αυτό το καλοκαίρι. Έτσι αλλάζουν οι εποχές και έτσι τις νοσταλγούμε ή τουλάχιστον την εποχή που μας... πάει! Είναι γνωστό πως δεν είναι όλοι θερινοί τύποι...
Εν προκειμένου, όμως, τα πρωτοβρόχια αποτελούν την αυλαία που πέφτει ανάμεσά σε μας και το καλοκαίρι που αναγγέλλει σχεδόν απότομα το οριστικό τέλος της εποχής και το: «Ραντεβού τον Ιούνιο»! Έτσι, το σκηνικό αλλάζει για την νέα αργόσυρτη παράσταση που ήδη εξαγγέλθηκε «με την πρώτη σταγόνα της βροχής»! Αυτό που για τους θερινούς τύπους αποτελεί ένα διάλειμμα εννέα μηνών! Και ίσως για τον προγραμματισμό της ζωής του επόμενου καλοκαιριού!
Όπως και να έχει από θέρους σε θέρος θα καταφεύγουμε πάντα στα σημεία που σημάδεψαν τα καλοκαίρια μας! Τα πολύτιμα μέρη που σημαδέψαμε για το θέρος μας. Καταστάσεις που δεν μπορούν να μας τις αλλάξουν ακόμη και αν μας προτείνουν την πιο εξωτική δελεαστική πρόταση! Στο δικό μας καλοκαίρι υπάρχει το ανεκτίμητο, μυστικό, εσωτερικό μας θέρος! Εκεί κατοικούμε -τέλος!
Υπάρχουν, βεβαίως, και οι άνθρωποι που δεν αφήνουν βαθιά στίγματα στο σώμα του καλοκαιριού και ως αλαφροίσκιωτοι δεν μπορούν, δεν αντέχουν τους βηματισμούς τους στις ίδιες πάντα γειτονιές. Οπότε κάθε καλοκαίρι τους, κάθε θέρος τους είναι πολύ διαφορετικό από το άλλο. Τα σκηνικά εναλλάσσονται ως υπερπαραγωγή. Και αυτό χρειάζεται πολλά χρόνια για να μονταριστεί ως ένα ενιαίο σώμα. Και μάλιστα, εν τέλει, με ποικίλα... συμ-περάσματα. Και ως τότε, ο «σκηνοθέτης» μοιάζει να μαζεύει υλικό και σκηνές με τον εαυτό του πρωταγωνιστή σε σχεδόν εναλλασσόμενους ρόλους. Αν η πλήξη ή μια βαθιά εσωτερική μελαγχολία τον οδηγεί σ’ αυτήν την επιλογή δεν είμαι σε θέση να το ισχυριστώ. Πράγμα, όμως, που το υπαινίχθηκα!
Πάντως, εμένα το καλοκαίρι με «βρίσκει» και το «συναντώ» στην πόλη. Παλαιότερα που έμενα στο κέντρο της το απολάμβανα και όταν άδειαζε και την ένιωθα δική μου όλη! Ήμουν πράγματι ο κυρίαρχός της χωρίς καμιά διάθεση επικυριαρχίας ή πλήρους κατάληψής της! Και μερικής, έστω, το απολάμβανα! Ήταν στο χέρι μου και ήμουν του χεριού της! Τι άλλο ήθελα! Και ας είχα επισημάνει και άλλους διεκδικητές της, σταθεροί και αυτοί πολητόβιοι! Αλλά κι αυτούς τους κοιτούσα με συμπάθεια, γιατί δεν ήξερα αν αυτή η «εμμονή» τους στην πόλη, και μάλιστα στο επίκεντρο της, ήταν επιλογή, κατάντια ή ξεπεσμός. Λέω τα πράγματα με το όνομά τους, ακόμη και αν βρίσκομαι και ο ίδιος ανάμεσά τους. Ακόμη και αν οι χαρακτηρισμοί αυτοί θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν και για μένα ή και εις βάρος μου...
Ουσιαστικά, όμως, για μένα τίποτε δεν αλλάζει πέραν από την αλλαγή της ενδυμασίας και της διατροφής και κυρίως όσον αφορά τα φρούτα της εποχής. Και σίγουρα δεν με διακατέχει καμιά μελαγχολία... Ίσως και αυτό να οφείλεται και στην εμμονή μου με την έννοια της συνεχούς ενασχόλησης με πράγματα που ταυτίζονται με την προσωπική μου ζωή. Αν όχι την εσωτερική και αυτή να με κατευθύνει. Ίσως και γιατί απέτυχα σε κάποιες άλλες επιλογές. Γιατί όχι!
Και δεν αναφέρομαι μόνο σε πράγματα «ουχί αποδεδειγμένης χρησιμότητος» όπως γράφει ο Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης! (Τι έγραψε ο άνθρωπος)!
Ας μείνουμε, όμως, στα καρπούζια και τα πεπόνια, τα βερίκοκα, τα ροδάκινα, τα κεράσια, τις βανίλιες, τα σύκα και όλα τα φρούτα του καλοκαιριού που έφτασε και αυτών η ώρα να μας αποχαιρετήσουν αν δεν το έχουν κάνει ήδη. Δεν χρειάζεται, όμως, να μελαγχολήσουμε τώρα που βγήκαν και τα μήλα και από καιρό και τα σταφύλια τα οποία θα μας φέρουν τα νέα κρασιά και τα τσίπουρα για τους μερακλήδες.
Κάθε εποχή έχει την δική της ζωή, τον δικό της κόσμο, τις δικές τη χαρές. Και με όλα αυτά καλούμαστε να ζήσουμε ευέλικτα! Με τον τρόπο αυτό μπορούμε να ζούμε... καλοκαιρινά και ενδιάμεσα! Και ας μην είναι θέρος! Μπορούμε, όμως, να δρέψουμε τις λοιπές εποχές και τους καρπούς τους σαν καλοκαιρινοί θεριστές, αν όχι θερινοί παραθεριστές, ακόμη και μέσα στο «καύμα» του χειμώνα!
Αναμένοντας πάντα θέρος θερινό - καλοκαίρι καλοκαιρινό!
Κι αυτό ας είναι ένας αποχαιρετισμός στο καλοκαίρι με ένα αντίστοιχο καλωσόρισμα στο καλοκαίρι πάσων των εποχών, εν αναμονή, βεβαίως, του επόμενου αυθεντικού και ανεξίτηλου!
Πολύ όμορφο, Στέλιο. Να γράψεις κι άλλα τέτοια κείμενα