Φεβρουάριος του 1995. Στην Ανωτέρα Εκκλησιαστική Σχολή Θεσσαλονίκης παρουσιάζεται ως καθηγητής για πρώτη φορά ένας άσημος παπάς. Μπαίνει στη Γ’ τάξη με αφοπλιστική φυσικότητα. Γύρω στα 35, ψηλός, εύσωμος, με φιλικό βλέμμα. «Είμαι ο π. Νικόλαος Λουδοβίκος» είπε και άρχισε τη διδασκαλία του. Κοσμογονία. Κάτι σαν τη Δευτέρα Παρουσία. Τι συμβαίνει στ΄ αλήθεια; Προσπάθεια συντονισμού. Να τακτοποιηθούν οι σκέψεις, να συγκροτηθούν τα νοήματα. Η έκπληξη καθηλωτική. Στο τέλος του μαθήματος τα ερωτήματα βροχή. Η ανταπόκριση μια θεολογία ικανή να εμπνεύσει. Αυτό ήταν. Κάπως έτσι ξεκινά η περιπλάνηση σε αχαρτογράφητα νερά.
Την υπόλοιπη χρονιά ούτε σε ένα διάλειμμα δεν τον αφήσαμε στην ησυχία του. Πάντα υπομονετικός, ανθρώπινος, απέραντος. Ως φοιτητές λησμονούσαμε το πανεπιστήμιο, για τα μαθήματά του στην Εκκλησιαστική σχολή. Συμμετοχή σε νεανικές συνάξεις, συνέδρια, ομιλίες. Διάλογοι πρωτοφανέρωτοι μέσα αλλά και έξω από τις αίθουσες.
Χαρά εμπιστοσύνης δίχως εξάρτηση. Πλησμονή σοφίας πέρα από αναίτια διλήμματα. Τέλος και αφετηρία μαζί: μια λυτρωτική ανακούφιση και ταυτόχρονα μια αφορμή αναζήτησης. Ο Χριστός να σε αφορά προσωπικά. Εκκλησία ολάνθιστη. Χαρισμένες στιγμές.
Πέρασαν τα χρόνια ανεπαίσθητα. Ο π. Νικόλαος έγινε διάσημος παπάς. Διδάσκει και στο εξωτερικό, ομιλεί σε κάθε γωνιά της πατρίδας, προσφέρεται ο λόγος του από το διαδίκτυο, προσκαλείται σε τηλεοπτικές εκπομπές. Όμως, η απήχησή του δεν αντιστοιχεί με τη σημαντικότητά του. Σημάδι κοινωνικής βαρυχειμωνιάς, έσχατης παρακμής. Άραγε, ένας Λουδοβίκος φέρνει την άνοιξη;
Η εποχή του Παπανικόλα βρίσκεται στο μέλλον. Κάτι σαν τη Βασιλεία του Θεού: «βλέπομεν γὰρ ἄρτι δι᾽ ἐσόπτρου ἐν αἰνίγματι, τότε δὲ πρόσωπον πρὸς πρόσωπον». Κάποτε, κάποιοι από τις επόμενες γενεές θα ζήσουν στη Λουδοβίκεια εποχή. Τότε, ίσως εκείνοι, αναγνωρίσουν το αναπάντεχα ανοιξιάτικο πέρασμά του από τον ενοχικό, μίζερο και ταλαίπωρο κόσμο μας.
*Θεολόγος - φιλόλογος
Στην εικαστική πλαισίωση της σελίδας έργο του Γιώργου Κόρδη.
Κύριε Ελευθέριε, μην είσαι τόσο απαισιόδοξος. Δεν είναι μόνος στην ήδη Άνοιξη της Ορθοδοξίας ο καλός μας πάτερ-Νικόλας. Υπάρχουν πολλοί, πάρα πολλοί, μα πάρα-πάρα-πάρα πολλοί θεολόγοι ισάξιοι του π. Λουδοβίκου, αναγνωρισμένοι και στο εξωτερικό. Δεν αναφέρω ονόματα γιατί σίγουρα θα ξεχάσω κάποιον και θα παρεξηγηθώ. Δεν είναι όλοι ιερείς αλλά ο λόγος τους είναι ιερός. Ο προσευχόμενος θεολογεί. Κι υπάρχουν πολλοί προσευχόμενοι μεταξύ μας.
Να ‘σαι καλά.
Ἀδιαμφισβήτητα ὁ π. Νικόλαος Λουδοβίκος εἶναι ὁ κορυφαῖος θεολόγος τῆς γενιᾶς του, τῆς γενιᾶς τοῦ ΄90. Καί μάλιστα, ὅπως ἀποδείχθηκε, ὄχι μόνο ἑλληνικοῦ ἀλλά καί διεθνοῦς βεληνεκοῦς. Ἔχει τήν ἱκανότητα νά θεολογεῖ ὀρθόδοξα καί ταυτόγχρονα νά διαλέγεται μέ τά σύγχρονα θεολογικά καί φιλοσοφικά ρεύματα.
Όταν στις μέρες μας κυριαρχεί ή καλύτερα εξουσιάζει ένας λόγος συνθηματικός και μάλλον επιδερμικός,…
για να μην διατυπωθεί η πιο σκληρή αλλά ρεαλιστική άποψη που εντοπίζει -πιστοποιεί την παρουσία και εξουσία ενός λόγου θεατρινίστικου
(ο εκκλησιαστικός και πρωτίστως ο πολιτικός…), τότε μπορούμε να πούμε με μια κάποια βεβαιότητα ότι ο λόγος του π. Ν. Λουδοβίκου
είναι πράγματι μία όαση και σίγουρα είναι λόγος βαθύτατα θεολογικός,…όχι όμως για όλους και μάλιστα για τους μη θεολόγους,
γιατί είναι σε πολύ μεγάλο βαθμό – κυρίως στα γραπτά του κείμενα – δυσνόητος.
Ως εκ τούτου, φρονώ πως είναι λόγος για την ακαδημαϊκή θεολογία και όχι για τους ανυποψίαστους.
Τούτο είναι ένα σημείο αδύνατο που θα έπρεπε να το επιμεληθεί και ο εν λόγω θεολόγος -διανοητής.
Τώρα, για το “κορυφαίος”, νομίζω ότι κι αυτό είναι σε κάθε περίπτωση μία υποκειμενική προσέγγιση,
αφού οι θεολόγοι και η θεολογία τους κάθε στιγμή κρίνονται και συνεπώς ο χρόνος θα δείξει ποια ερμηνευτική τους προσέγγιση
αληθεύει και δη για θέματα πολυσύνθετα, όπως είναι θεολογία του Προσώπου…
Είναι υπέροχο που έχετε γνωρίσει έναν τέτοιο άνθρωπο. Ο τόσο προσεγμένος και καλαισθητος λόγος σας μαρτυρεί την αγάπη που πηγάζει από μέσα σας , το θαυμασμό και την εκτίμηση. Ίσως να μπορεί να φέρει την άνοιξη. Το έργο του απο ότι κατάλαβα είναι μεγάλο και δεν θα πρέπει να απογοητευόμαστε! Άλλωστε όπως αναφέρθηκε και στα αλλά σχόλια πολλοί είναι εκείνοι που κατηχουν τους ανθρώπους. Επομένως πολλοί Λουδοβικοι μαζί μπορούν να φέρουν την άνοιξη σε αυτόν ” τον ενοχικό, μίζερο και ταλαίπωρο κόσμο μας”.
Να πούμε, πως όντως ο π. Νικόλαος είναι δυσνόητος ως προς την ακαδημαϊκή του εικόνα-βιβλιογραφία, παρά ταύτα έχει όλη την διάθεση να γίνει “εκλαικευτικός” και μάλιστα νομίζω το πράττει με εξαιρετική επιτυχία.
Όποιος ενδιαφέρεται μπορεί να αναζητήσει τις 100άδες κυριολεκτικά κυριακάτικες ομιλίες του πλέον και στο διαδίκτυο.
Και μπορεί να φαντάζει ίσως δύσκολο π.χ. να εργαστείς ακαδημαϊκά επάνω στην ανθρωπολογία του αγ. Μαξίμου του ομολογητού, αλλά είναι απείρως ανώτερο να καταφέρεις να περάσεις αυτήν την ανθρωπολογία σε έναν μέσο άνθρωπο μέσα από την γλώσσα της εποχής του. Έξω από τα έδρανα: Ίσως, εκεί έγκειται και το μεγαλείο ενός καλού Θεολόγου.
Και ο π. Νικόλαος το έχει κάνει.
(Φυσικά να μην ξεχνούμε και την “μαθητεία” του στους αγίους της εποχής μας που συχνά πυκνά επικαλείται)