Η διάρκεια της «επίθεσης φιλίας» της Τουρκίας προς την Ελλάδα θα εξαρτηθεί από το πόσο θα επιμείνουν τα οικονομικά προβλήματα της γειτονικής χώρας και πόσο θα καθυστερήσει ακόμη ο εκσυγχρονισμός της πολεμικής της αεροπορίας. Η «επίθεση φιλίας», που εκδηλώνεται με την αποφυγή προβολής σκληρής ισχύος και χρήσης εμπρηστικής ρητορικής, αποτελεί τακτική αναδίπλωση και έχει ημερομηνία λήξεως.
Γι’ αυτό και παρά τα «ήρεμα νερά» των τελευταίων μηνών η Τουρκία δεν φαίνεται να έχει παραιτηθεί ούτε κατά κεραία από τις μονομερείς επεκτατικές διεκδικήσεις της. Είναι χαρακτηριστικό ότι ο Ερντογάν σε συνέντευξη του στην «Καθημερινή», λίγο πριν την επίσκεψη του στην Αθήνα, ζήτησε συνεξέταση και άλλων «αλληλένδετων» προς την οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας και της ΑΟΖ ζητημάτων. Με το όρο «αλληλένδετα ζητήματα» ο Τούρκος Πρόεδρος αναφέρονταν προφανώς σε θέματα που άπτονται των κυριαρχικών μας δικαιωμάτων (εθνικά χωρικά ύδατα και εθνικός εναέριος χώρος) και πιθανόν και σε ζητήματα εθνικής κυριαρχίας (αποστρατιωτικοποίηση των νησιών και «γκρίζες ζώνες»).
Πρέπει να τονισθεί επίσης ότι ο Ερντογάν ,με άλλη ευκαιρία, έκανε λόγο για την «τουρκική» μειονότητα στην Θράκη και υπαινίχθηκε λύση δυο κρατών για το Κυπριακό. Είναι φανερό, λοιπόν, ότι σ ‘αυτήν την φάση και παρά τα «ήρεμα νερά» η Τουρκία θα προσπαθήσει να αποσπάσει κάποιες ελληνικές παραχωρήσεις, για να επανέλθει δριμύτερη σε ευθετότερο χρόνο, ζητώντας και άλλες παραχωρήσεις εκ μέρους μας.
Φαίνεται να υπάρχει, όμως, και μια άλλη σημαντικότερη στόχευση της Τουρκίας σε βάρος μας, έκτος από την «σαλαμοποιημένη» προώθηση των μονομερών της διεκδικήσεων. Η Τουρκία προσπαθεί συγκεκριμένα να αποκτήσει ολοένα και μεγαλύτερη επιρροή στην ελληνική δημόσια ζωή (στην οικονομία, στα ΜΜΕ, στο ενεργειακό, στα λιμάνια),ενώ απ’ ό,τι δείχνουν τα πράγματα προωθείται σχέδιο αγοράς κατοικιών στην Θράκη και τα νησιά. Στον ορίζοντα διαφαίνεται, λοιπόν, ένας πιο φιλόδοξος και επικίνδυνος στόχος της γείτονος, η φιλανδοποίηση του Ελληνισμού, η μετατροπή δηλαδή της Ελλάδας και της Κύπρου σε κράτη περιορισμένης κυριαρχίας, όχι μόνον πλέον έναντι της Δύσης, άλλα και έναντί της ίδιας της Τουρκίας.
***
Τι σημαίνει όμως, πιο συγκεκριμένα,φιλανδοποίηση; Από το 1939 έως το 1944 σημειώθηκαν τρείς πολεμικές αναμετρήσεις μεταξύ της Φιλανδίας και της Σοβιετικής Ένωσης. Πάρα την σθεναρή της αντίσταση και στις τρεις αυτές συμπλοκές, η Φιλανδία ηττήθηκε στο τέλος οριστικά, με αποτέλεσμα να ακρωτηριασθεί εδαφικά και να υιοθετήσει ουδέτερο προσανατολισμό στην εξωτερική της πολιτική. Ως αντάλλαγμα για τα δεινά αυτά παραχωρήθηκε στην Φιλανδία -στα χαρτιά όπως θα φανεί παρακάτω- εθνική ανεξαρτησία.
Μέχρι την κατάρρευσή της η Σοβιετική Ένωση ασκούσε με ποικίλους τρόπους σημαντική επιρροή στην πολιτική ζωή της Φιλανδίας. Έτσι, για παράδειγμα, δεν διορίζονταν αξιωματούχοι σε σημαντικά πόστα αν δεν ήταν της αρεσκείας της Μόσχας. Τα ΜΜΕ της Φιλανδίας, εξάλλου, αυτολογοκρίνονταν και απέφευγαν να ασκούν κριτική στην γειτονική χώρα. Η ίδια η πολιτική ηγεσία της Φιλανδίας, τέλος, δεν διανοήθηκε να επικρίνει ποτέ τις στρατιωτικές επεμβάσεις της Σοβιετικής Ένωσης στην Ουγγαρία, στην Τσεχοσλοβακία και το Αφγανιστάν.
Αν αυτά συνέβαιναν μεταξύ Φιλανδίας και Σοβιετικής Ένωσης μπορεί να φαντασθεί κανείς ποιά χαρακτηριστικά θα είχε η φιλανδοποίηση της Ελλάδας και της Κύπρου από την Τουρκία. Μία χώρα, δηλαδή, με δεκάδες χιλιάδες πολιτικούς κρατούμενους, με καταπάτηση των δικαιωμάτων των μειονοτήτων και συρρίκνωση των δικαιωμάτων των γυναικών.
Ζούμε ίσως, αν δεν αντισταθούμε, τα πρώτα βήματα μιας διαδρομής που τελική της κατάληξη μπορεί να είναι μια μεταμοντέρνα «επαναραγιαδοποίησή» μας. Η «επίθεση φιλίας» από την Τουρκία έχει πιθανότατα ως στόχο, πέραν όλων των άλλων, την καλλιέργεια κλίματος εφησυχασμού, αμεριμνησίας και αναζήτησης της «πατρικής αγκαλιάς» του νεοσουλτάνου για να λήξουν επιτέλους οι «κοστοβόρες» εντάσεις και αντιπαραθέσεις.
Η Τουρκία παρότι δεν κατόρθωσε να αποκτήσει σημαντική επιρροή στη Μέση Ανατολή, την Κεντρική Ασία και τα Βαλκάνια παραμένει μια υπολογίσιμη μεσαίας ισχύος δύναμη, με οικονομία ανάμεσα στις 20 μεγαλύτερες στον κόσμο, έναν αυξανόμενο νεανικό πληθυσμό, ενώ έχει ισχυρές ένοπλες δυνάμεις και σημαντική αμυντική βιομηχανία. Σε μια περίοδο γεωπολιτικής ρευστότητας και οξυνόμενου ανταγωνισμού των Μεγάλων, η Τουρκία διαθέτει ως μεσαία δύναμη περιθώρια ελιγμών και κινήσεων, που θα πολλαπλασιαστούν αν καθυποτάξει τον Ελληνισμό και θα την καταστήσουν πραγματικά αυτόνομη περιφερειακή δύναμη.
Ο ζωγραφικός πίνακας που πλαισιώνει τη σελίδα ("Σεληνλοφως") είναι έργο του, γάλλου, Geneviève Daël.
