«Το πραγματικό πρόβλημα των καιρών μας δεν είναι η αθεΐα, αλλά η πολυθεΐα και μάλιστα με τη μορφή της ειδωλολατρίας. Δημιουργείται κίνδυνος επειδή τοποθετούμε στη θέση του αγαπητικού και θυσιαζόμενου ταπεινού Θεού του Χριστού τα αλαλάζοντα Τέρατα των ναρκισσιστικών μας φαντασιώσεων για Ισχύ και Κυριαρχία». Μιλάμε με τον π. Νικόλαο Λουδοβίκο, ο οποίος διδάσκει Θεολογία και Φιλοσοφία στο Ορθόδοξο Ινστιτούτο του Κέμπριτζ και στην Ανωτάτη Εκκλησιαστική Ακαδημία Θεσσαλονίκης. Βαθύς γνώστης της ευρωπαϊκής σκέψης, από τους σημαντικότερους Ελληνες θεολόγους.
Πώς βιώνει ο σημερινός άνθρωπος το γεγονός του Πάσχα;
«Πέρα από το συγκινησιακό και εορταστικό διάκοσμο, συντελείται στις μέρες αυτές μια συγκλονιστική υπαρξιακή αποκάλυψη: πως ο Θεός κατέρχεται στη συνθήκη του χάους και του παραλογισμού μου, αγαπώντας με, με τίμημα τη σταύρωσή του από μένα. Ο Θεός με νοιάζεται και αυτό του στοιχίζει -όταν όλοι θέλουν να μου επιβληθούν, αυτός ασκεί την ελευθερία του για σχέση μαζί μου όχι ως θέληση για δύναμη αλλά ως αγάπη, θυσιάζεται, ταπεινώνεται, γίνεται ο μεγάλος χαμένος, για μένα. Ο Χριστός σταυρώνεται γιατί μόνον έτσι αγαπάς πραγματικά τον πραγματικό, θρυμματισμένο άνθρωπο. Η Ανάσταση είναι έτσι ο τελικός προσωπικός του θρίαμβος της επώδυνης περιχώρησης όλων: των Ιουδαίων, των Ρωμαίων, των Ελλήνων, καθώς φυσικά και των τρομαγμένων και μπερδεμένων μαθητών. Ο θάνατος και το κακό νικιούνται ταυτόχρονα μέσα στον αγαπητικό εναγκαλισμό του Γολγοθά: "ήπλωσας τας παλάμας και ήνωσας τα το πριν διεστώτα"».
Τι θα λέγατε σ' έναν συνάνθρωπο που αυτές τις μέρες ζει το δικό του Γολγοθά (άστεγος, άνεργος, άρρωστος);
«Βρισκόμαστε όλοι σταυρωμένοι στον Γολγοθά της ιστορίας. Να κάνουμε τον προσωπικό μας σταυρό αναζήτηση του σταυρού του Χριστού. Ο σταυρός του Χριστού είναι ο μόνος μη τραγικός σταυρός, διότι είναι ο Αναστάσιμος σταυρός της αυτοπροσφοράς στον Θεό και στους άλλους. Δεν τρομάζει τον άνθρωπο ο πόνος αλλά η έλλειψη νοήματος, έλεγε ο Επίκτητος. Να γίνουν οι συμφορές αναζήτηση βαθιά του Θεού, γιατί αυτός είναι το πραγματικό αντικείμενο της επιθυμίας του ανθρώπου, πέρα από τα ποικιλώνυμα αιτήματα, το βαθύ νόημα που θεραπεύει όλες τις ελλείψεις».
Πριν από λίγες ημέρες ο π. Φιλόθεος Φάρος είπε ότι «οι περισσότεροι ιερωμένοι είναι ποιμαντικά ανύπαρκτοι, δεν έχουν σταθεί στο πλευρό ενός ανθρώπου που έχει ανάγκη». Συμφωνείτε;
«Η συνεχής διατυμπάνιση του κακού προκαλεί ανασφάλεια, βία, επιθετικότητα, καθώς και αντίρροπες τάσεις αυτοπροβολής. Να δείξουμε και λίγο το καλό; Συνάντησα προσωπικά σειρά ολόκληρη αγίων κληρικών και μοναχών που κατόρθωσαν να μεταβάλουν τον άσχετο προς την εκκλησία μαθητή του Φρόιντ και του Χάιντεγκερ σε θεολόγο και κληρικό. Αισθάνομαι δραματικά ελλιπής απέναντί τους».
«Να μη χάσουμε τα πάθη. Να τα μεταβάλλουμε», έχετε πει. Πώς το εννοείτε;
«Ο χριστιανισμός ευτυχώς δεν είναι ούτε πλατωνισμός ούτε στωικισμός. Το καθετί πάνω στο σώμα μας και την ψυχή μας είναι θεόπλαστο και ως εκ τούτου απολύτως ιερό. Απομένει στην ελευθερία μου να θυμώνω, να ερωτεύομαι, να παίζω, να δημιουργώ, να τρώγω, να χαίρομαι και να λυπάμαι μ' έναν τρόπο που με φέρνει όλο και πιο κοντά στη θεία πηγή τού είναι μου: αυτό σημαίνει η Ενσάρκωση. Ο Θεός δεν με καλεί να δραπετεύσω από τον κόσμο του αλλά να τον μεταβάλλω σε τόπο φανέρωσής του».
«Εορτών εορτή και πανήγυρις πανηγύρεων», η Ανάσταση;
«Ο χριστιανισμός είναι βαθύς εχθρός κάθε είδους ιδεαλισμού, επειδή ο ίδιος δεν είναι τίποτε άλλο παρά ιερός υλισμός. Η Ενσάρκωση δεν είναι παρά η καταξίωση της ύλης και της ιστορίας όταν αυτά προσφέρονται στον Θεό και στους άλλους. Υλη (ακόμα και η ψυχή του ανθρώπου, κατά τους Πατέρες, είναι λεπτότατης υλικής υφής!), ιστορία και, εν τέλει, υπαρξιακή κοινότητα εν τω Θεώ (ως Σώμα Χριστού, θεολογικότερα) συναποτελούν το υπαρξιακό και οντολογικό γεγονός της Εκκλησίας».
Σας ενοχλεί που πολλές φορές κοσμικές ακρότητες και ανέσεις «ποιμεναρχών» γίνονται στο όνομα του Θεού;
«Πράγματι, ο Ιούδας υπήρξε ένας από τους μαθητές του Χριστού. Πολύ περισσότερο προσωπικά ενοχλούμαι όταν στη θέση τής παραπάνω αντίληψης για την Εκκλησία εγκαθίσταται μία τελείως ανόητη θεώρησή της ως κοσμικού Ιδρύματος, που είτε δήθεν εθναρχεύει είτε ασχολείται νευρωτικά με την αστυνόμευση των ηθών των άλλων: αυτή είναι μια Εκκλησία χωρίς καμιά πρόταση ζωής».
Τελικά πώς θα καταφέρουμε την Ανάσταση να τη βιώσουμε κάθε στιγμή ως κατάσταση αιωνιότητας, ως η αιωνιότητα της κάθε στιγμής μας;
«Ανάσταση είναι το άνοιγμα στην περιχώρηση (τη συν-χώρηση), η ελευθερία που γίνεται αγάπη μέσω του σταυρού: να η αιωνιότητα. Πρόκειται για το τέλος της βασιλείας του μαρκησίου Ντε Σαντ: οι άλλοι παύουν να είναι "αντικείμενα του εαυτού" μου (για να θυμηθούμε τον Κόχουτ) και εισερχόμαστε στην υπαρξιακή αυθεντικότητα μέσω της ανακάλυψης των άλλων μέσα στον εαυτό και του εαυτού μέσα στους άλλους».
πηγή: Ελευθεροτυπία - 23/04/2008
Βγαζεις καλε μου φιλε γρηγορα συμπερασματα για τον Π.Νικολαο.Η Ορθοδοξη θεση δεν εχει καμμια σχεση με ” νοησηαρχια”.Ειναι βιωμα και εμπειρια.
Ποσο ευκολα ειμαστε γνωστες και εχουμε θεσεις και αποψεις!
Εχουμε αναγκη να τεκμηριωνουμε τις θεσεις μας και να μην τοποθετουμαστε αβιαστα!
Ζητω συγγνωμη….δεν εχω καμμια διαθεση “ελεγχου”απλα συνανταμε καποιον προσωπικα και κατοπιν συμπερασματα!!!
Ανάσταση (Σώματος και Ψυχής) = ιερός υλισμός
Θ. Κοινωνία (Σώμα και Αίμα) = ιερός υλισμός
Σώμα (ναός του Αγίου Πνεύματος) = ιερός υλισμός
Λείψανα Αγίων που προσκυνούμε = ιερός υλισμός
Μετάνοιες = Ιερός υλισμός
Σταυρός που φοράμε = Ιερός υλισμός
κλπ
Ναι, κ. Terry, o Χριστιανισμός είναι ιερός υλισμός.
Το εξηγεί στη συνέχεια της φράσης του ο π. Νικόλαος:
“Η Ενσάρκωση δεν είναι παρά η καταξίωση της ύλης και της ιστορίας όταν αυτά προσφέρονται στον Θεό και στους άλλους.”
Το ίδιο πιστεύει και η Ορθόδοξη Εκκλησία, όπως γράφει ο άγιος Ιωάννης ο Δαμασκηνός στον 1ο λόγο του υπέρ των αγίων εικόνων:
“Τὴν δέ γε λοιπὴν ὕλην σέβω καὶ δι᾽ αἰδοῦς ἄγω, δι᾽ ἧς ἡ σωτηρία μου γέγονεν, ὡς θείας ἐνεργείας καὶ χάριτος ἔμπλεων. ῍Η οὐχ ὕλη τὸ τοῦ σταυροῦ ξύλον τὸ τρισόλβιον καὶ τρισμακάριστον; ῍Η οὐχ ὕλη τὸ ὄρος τὸ σεπτὸν καὶ ἅγιον, ὁ τοῦ κρανίου τόπος; ῍Η οὐχ ὕλη ἡ φερέσβιος πέτρα καὶ ζωηφόρος, ὁ τάφος ὁ ἅγιος, ἡ πηγὴ τῆς ἡμῶν ἀναστάσεως; ῍Η οὐχ ὕλη τὸ μέλαν καὶ ἡ τῶν εὐαγγελίων παναγία βίβλος; ῍Η οὐχ ὕλη ἡ ζωηφόρος τράπεζα ἡ τὸν ἄρτον ἡμῖν τῆς ζωῆς χορηγοῦσα; ῍Η οὐχ ὕλη ὁ χρυσός τε καὶ ὁ ἄργυρος, ἐξ ὧν σταυροὶ καὶ πίνακες καὶ κρατῆρες κατασκευάζονται; ῍Η οὐχ ὕλη πρὸ τούτων ἁπάντων τὸ τοῦ κυρίου μου σῶμα καὶ αἷμα;”
Σεβόμαστε την ύλη και την τιμούμε, επειδή είναι γεμάτη από τη θεία χάρη και ενέργεια, γιατί η σωτηρία μας ήλθε δια μέσου της ύλης… Δεν είναι ύλη, πάνω απ’ όλα, το αίμα και το σώμα του Κυρίου;
Ποιος πολεμά τον Κύριο, λοιπόν;
Βέβαια δεν μπορώ να πώ ότι είμαι Θεολόγος, ούτε ότι έχω κατα-νοήσει πλήρως τα λεγόμενα του πατρός Λουδοβίκου, ούτε φυσικά ότι θέλω να τα βάλω μαζί του ή να τον κατηγορήσω ως αιρετικό.
Αλλά έχω την εντύπωση ότι το συνεχές το οποίο προσδίδει στην διαδικασία της Ενσάρκωσης απέχει κάπως από τον εσχατολογικό χαρακτήρα της Θείας Αποκάλυψης, ενισχύει δυσανάλογα τον ρόλο του ανθρώπου έναντι της Θείας Χάρης και Επιφήτησης του Αγίου Πνεύματος και θολώνει την διαχωριστική γραμμή ανάμεσα στον Χριστιανό και σε εκείνον ο οποίος βρίσκεται στην αναζήτηση.
Λείπει παντελώς η αναφορά στην Λατρεία και στην Ενορία ως συντελεστές της Ένωσης.
Βέβαια οφείλω να ομολογήσω, ότι οι ερωτήσεις οι οποίες του γίνονται, ίσως ενθαρρύνουνε προς αυτή την κατεύθυνση.
“Ο άνθρωπος είναι αυτό που τρώει” (Der Mensch ist was er isst). Με τη ρήση αυτή ο Γερμανός υλιστής φιλόσοφος Feuerbach νόμισε ότι έβαλε τέλος σε όλες τις “ιδεαλιστικές” θεωρίες σχετικά με την ανθρώπινη φύση. Στην πραγματικότητα, διατύπωνε, δίχως να το ξέρει, την πιο θρησκευτική αντίληψη που υπάρχει για τον άνθρωπο. Γιατί πολύ πριν από τον Feuerbach ο ίδιος ορισμός για τον άνθρωπος είχε δοθεί από τη Βίβλο. Στη βιβλική διήγηση της Δημιουργίας ο άνθρωπος παρουσιάζεται πρώτα από όλα σαν ένα ον που πεινάει και όλος ο κόσμος είναι τροφή του. Αμέσως ύστερα από την οδηγία που αφήνει στους ανθρώπους να πληθύνονται και να κατακυρίεύσουν τη γη, ο Θεός, σύμφωνα με το συγγραφέα του πρώτου κεφαλαίου της Γένεσης, τους παραγγέλνει να φάνε από τη γη: [i]Ιδού δέδωκα υμίν πάντα χόρτον σπόριμον … και παν ξύλον, ο έχει εν εαυτό καρπόν σπέρματος σπορίμου, υμίν εσται εις βρώσιν…[/i] Ο άνθρωπος πρέπει να φάει για να ζήσει, πρέπει να βάλει τον κόσμο μέσα στο κορμί του και να τον μετασχηματίσει σε άνθρωπο, σάρκα και αίμα. Πραγματικά ο άνθρωπος είναι αυτό που τρώει, και ολόκληρος ο κόσμος παρουσιάζεται για τον άνθρωπο σαν ένα τραπέζι από ένα γενικό συμπόσιο. Και η εικόνα αυτή του συμποσίου παραμένει, σε ολόκληρη τη Βίβλο, η κεντρική εικόνα της ζωής. Είναι η εικόνα της ζωής στην πρωταρχή της, η εικόνα της ζωής στο τέλος της και στην πλήρωσή της: [i]… ίνα εσθίητε και πίνητε επί της τραπέζης μου εν της Βασιλεία μου…[/i]
από το βιβλίο του π. Αλεξάνδρου Σμέμαν, [i]Για να ζήσει ο κόσμος [/i](μετάφραση Ζήσιμου Λορεντζάτου).