Τό σχέδιο τῆς Μάγκι

Σκέψεις γύρω ἀπὸ μιὰ ταινία

0
1585

κινηματογραφικτέχνη (πλέον λαοφιλς μεταξτν τεχνν στν σύγχρονο κόσμο) προσπαθενὰ ἱστορήσει τὰ ὅσα συμβαίνουν στς ζως τν νθρώπων, νίοτε δὲ ἐπιδιώκει νκαθορίσει ατποθ τος συμβον. Γιατὸ ἡ σπουδπάνω στ σύγχρονη κινηματογραφικπαραγωγεναι σημαντικγιὰ ἐκενον πο θέλει νὰ ἐξετάζει τν τρόπο μτν ποο δυτικς νθρωπος βλέπει τν θεσμτς οκογένειας, τματιποὺ ἔχει γι τσυζυγία, τν ποψή του γιτς ννοιες τς πατρότητας κα τς μητρότητας, τσημασία ποὺ ἀποδίδει στν πόκτηση παιδιν.

Οταινίες μιλον γιτζωή, καὶ ἡ ζωσημαίνει σχέσεις. Γιατὸ ἐξάλλου τόσο συχνοοκογενειακοδεσμο προβάλλονται στμεγάλη θόνη, ετε ς πιμέρους στοιχεο τς νάπτυξης μις ταινίας, ετε ς τκύριο θέμα ατς. Μι τέτοια περίπτωση εναι καὶ ἡ ἀμερικάνικη ταινία «Maggie’s plan» (στν λληνική του πόδοση «Μάγκι χει σχέδιο») σ σκηνοθεσία τς Ρεμπέκα Μίλερ μτος Γκρέτα Γκέργουιγκ, θαν Χόκ, Τζούλιαν Μούρ, Μπλ Χέιντερ. Ἡ ὑπόθεση σύμφωνα μ τν κριτικκινηματογράφου Θοδωρ Κουτσογιαννόπουλο χει ς ξς:

«Τσχέδιο τς Μάγκι, ἡ ὁποία νέκαθεν κατέστρωνε πλάνα στν μπερδεμένη ζωή της, εναι νμείνει γκυος μτεχνητγονιμοποίηση, χι μως σεδικκλινικὴ ἢ μτν πιτόπια ατρικὴ ὑποστήριξη, λλμόνη της, στν μπανιέρα τοσπιτιοτης, μτσπέρμα νς νδρα πογνωρίζει, λλδν κτιμᾶ ἰδιαίτερα, καμτίποτα δν θὰ ἤθελε νσυνάψει σοβαρδεσμό, παρότι κενος τν γαπκαπροσπαθε, μτν περιορισμένο συναισθηματικό του τρόπο, ντς τδείξει.

να τηλεφώνημα λλάζει τπάντα κασττσάκ, κεποὺ ἡ ἐπεισοδιακσύλληψη βρισκόταν πρτν θυρν, νας ρωτας γεννιέται καὶ ἡ ἐγκυμοσύνη, ς λλο τύχημα, ποσοβεται γιχάρη μις σχέσης πομοιάζει καρμικκαστμεταξκαταστρέφει ναν νδιαφέροντα, λλὰ ὄχι ετυχισμένο γάμομεταξὺ ἑνς πογοητευμένου καθηγητῆ Ἀνθρωπολογίας ( θαν Χκ) καμις σαρωτικς Δανς καδημαϊκο(Τζούλιαν Μούρ).

Μάγκι, ποὺ ἐργάζεται στπανεπιστήμιο καδν χει λοκληρώσει σχεδν τίποτα μέχρι στιγμς, ασθάνεται πς βρίσκει τν προορισμποὺ ἔψαχνε τσαλα, πως οκοπέλες ποὺ ἀπὸ ἕνα σημεο κι πειτα χάνουν τχάρη τους κι νδίδουν στν πελπισία».

Ἡ ἀνάγνωση τς ποθέσεως τς ταινίας μπορενὰ ὁδηγήσει κάποιους πὸ ἐμς στσυμπέρασμα πς πρόκειται γιμιπαραγωγὴ ἡ ὁποία ποσκοπεστνπροκαλέσει μέσα πὸ ἀκραες καὶ ἐκκεντρικς συμπεριφορές, διαφημίζοντας να μοντέλο ζως. θέαση μως τς ταινίας δν φήνει τν ασθηση ατή. Οπρωταγωνιστές της εναι πρόσωπα ποὺ ἂν καὶ ἔχουν νστερνιστετσύγχρονο μοντέλο ζως, μοιάζουν ληθινὰ ἐγκλωβισμένα στς πιλογές τους, γιαττελικ γεννον ασθήματα συμπάθειας.

Μάγκι εναι τ κεντρικπρόσωπο. Μινέα γυναίκα, καθηγήτρια, μετρημένη στν ψη, φτάνει σὲ ἐκείνη τν λικία που τζήτημα τς πόκτησης νς παιδιοτν πασχολε σοβαρά. Θέλει να παιδί, μως δν χει νδρα καδν πιστεύει πς μπορε νὰ ὑπάρξει γιατν κάποια σχέση ποθὰ ἔχει διάρκεια. Στπρόσωπό της προβάλλει τραγικὰ ἡ παραίτηση πτατημα τοῦ ἔρωτα κα τς ληθινς γάπης. πειδὴ ἔχει ποτύχει σνα πλθος εκολων σχέσεων, δν χει λπίδα πς κάτι στζωή της θπροκύψει.

Ατεναι ατία ποσχεδιάζει ντεκνοποιήσει μόνη. Ἡ ἀπόφασή της εναι ποτέλεσμα μις συγκεκριμένης μηχανιστικς ντίληψης ς πρς τσύλληψη νς μβρύου. σύγχρονος νθρωπος γνωρίζοντας τλειτουργία το γενετήσιου συστήματος τοῦ ἄνδρα κατς γυναίκας, πιστεύει πς μπορενφέρει ναν νθρωπο στκόσμο, πως κριβς ναμιγνύει συστατικστπαρασκευμις συνταγς. Μάγκι χει πιλέξει να γείτονά της μ συμπαθητικχαρακτηριστικά, σπουδς στμαθηματικά, ργατικότητα καὶ ἄλλα φυσικπλεονεκτήματα, στε νγίνει δότης σπέρματος στὸ ἐγχείρημά της. Θέματα νομικ(δικαιώματα καὶ ὑποχρεώσεις πατρικς) πιλύονται μμιὰ ὑπογραφσνα συμφωνητικό. Ζητήματα συναισθηματικὰ ἀντιμετωπίζονται μμιεγενικὴ ἄρνηση στὸ ἐνδεχόμενο ποιασδήποτε σχέσης. Διαμεσολάβηση ργαστηρίων ξωσωματικς γονιμοποίησης δν κρίνεται παραίτητη, φοτὸ ἐγχείρημα εναι εκολο. Μπορεμία γυναίκα νπροχωρήσει μόνη της στσύλληψη μὲ ὁδηγίες πτGoogle κα βίντεο πτYou Tube.

Τν περίοδο ποὺ ἡ Μάγκι εναι τοιμη νὰ ὑλοποιήσει τσχέδιό της, γνωρίζεται μὲ ἕναν συνάδελφό της καθηγητκασυγγραφέα. Τζν εναι παντρεμένος μμι διάσημη καδημαϊκό, χοντας δύο παιδιά. Ζεστσκι τς συζύγου του καασθάνεται πς δημιουργικότητά του χει νεκρωθε. Ὁ ἀνταγωνισμς μέσα στσυζυγικ σχέση καταγράφεται στν ταινία μ τρόπο μφατικό. σύζυγος εναι πόλυτα πετυχημένη καὶ ἀπολαμβάνει τν ναγνώριση κα τν θαυμασμτν πολλν. σύζυγος δν μπορεν κολουθήσει τος ρυθμούς της, παρότι εναι χαρισματικς χαρακτήρας καμοιάζει κανς στ ντικείμενο μτὸ ὁποο σχολεται. γυναίκα πιτέλους νικτν νδρα. κείνη εναι πετυχημένη, κείνη ἡ ἀναγνωρίσιμη. Τπαιδιτοζευγαριοστέκονται πλο παρατηρητές, χωρς καμία διαίτερη μέριμνα γιατὰ ἀπ τος δύο γονες, πέρα πὸ ἕνα νετο βίο, ποτος ξασφαλίζει κοινωνικκαοκονομικκατάσταση τν γεννητόρων τους.

σχέση τοΤζν μτν Μάγκι ναπτύσσεται μέσα πτν προθυμία ατς νδιαβάζει να να τκεφάλαια ποτς μπιστεύεται Τζν πτνέο του βιβλίο. Ἡ ὅλη διαδικασία νθάρρυνσης τοΤζν στνὰ ὁλοκληρώσει τὸ ἔργο του ατό, καταλήγει σὲ ἕνα δεσμὸ ἐρωτικό, ποτέλεσμα τοῦ ὁποίου εναι γέννηση νς κοριτσιο. Τζν χωρίζει τπρώτη του γυναίκα καζεμτν Μάγκι. Τρία χρόνια μετά, Τζν μφανίζεται παγγελματικνὰ ἔχει πιτυχίες, μως δν μοιάζει πρόθυμος νὰ ἀναλάβει τς καθημερινς εθύνες ποτοῦ ἀναλογον, τόσο πρς τνέα του οκογένεια, σο καπρς τπρτα του παιδιά. στάση τοΤζν εναι νδεικτικτς στάσης το σημερινοῦ ἄνδρα ς πρς τν οκογένεια. Ὁ ἄνδρας δν ασθάνεται κάποιο διαίτερο χρέος πρς τγυναίκα του κατπαιδιά του. Δν κατανοεπς φείλει νὰ ἀντισταθε σπερισπάσεις καπειρασμος ποθφέρουν σ κίνδυνο τν σορροπία τς οκογένειάς του. χει καὶ ἐκενος τελικτδικαίωμα τς δυναμίας.

Μάγκι προσπαθενκαλύπτει σες περισσότερες ποχρεώσεις μπορε, κόμα κακάποιες ποδν τς ναλογον, πως τνπαίρνει τπαιδιτοΤζν πτ σχολεο. χει μως ρχίσει νὰ ἔχει μφιβολίες. φόβος της τι μισχέση δν μπορενκρατγιπολύ, πιστεύει πς πιβεβαιώνεται γιὰ ἄλλη μιφορά. Κατότε κάνει να κόμα σχέδιο. Θὰ ἐπιστρέψει τν ντρα της στν πρώην σύζυγό του. Σὲ ἕνα κόσμο ποτπάντα, κόμα καο σχέσεις κατανοονται καταναλωτικά, δν μοιάζει παράδοξο ποὺ ἡ Μάγκι θέλει νὰ ἐπιστρέψει τπροϊόνσύζυγο, πὸ ἐκεπο τν πρε. ξάλλου μέσα π τχρήση το κατάφερε ν χει ατπο ζητοσε, να παιδί.

Μιταινία χει κριβς τοτο τ προνόμιο ν συνοψίζει σμιάμιση περίπου ρα, μεγάλα χρονικ διαστήματα, πολλς φορς μιὰ ὁλόκληρη ζωή. τσι μπορενπαρατηρήσει κανες ποῦ ὁδηγον, ποκαταλήγουν οἱ ἐπιλογς τν ρώων της. Σαττ πλαίσιο τούτη ταινία σκεμιλεπτκριτική, χωρς ν κραυγάζει στς σημερινς πιλογς τν νθρώπων γύρω πτζητήματα τς οκογένειας. Θέλοντας ν συνοψίσουμε κάποιες πατς τς πιλογές, ποὺ ἐνυπάρχουν στν ταινία, θπαρατηρούσαμε τὰ ἑξς:

1. κατάφαση τοῦ ἄνδρα κατς γυναίκας σεκολες ρωτικς σχέσεις, που δν προβάλλουν πουθενά, οτε τατημα γιὰ ἀμοιβαία πίστη καὶ ἐμπιστοσύνη, οτε ἡ ἀπαίτηση γιὰ ἕνα δεσμὸ ἀκλόνητο κα παντοτινό, μεταποιετπρόσωπα σὲ ἀνέραστες τομικότητες, χωρς καμία κστατικδιάθεση. Χωρς δηλαδτν τόλμη ποὺ ἔχει ρωτευμένος νὰ ἀπαρνηθετν σφάλεια τοῦ ἐγωκεντρισμοτου κανὰ ἀνοιχτεστμυστήριο τοῦ ἄλλου, το ληθινδιαφορετικο, βγαίνοντας πτν κλειστὸ ἑαυτό του. Τελικὰ ὁ ἄνδρας δν νοίγεται στμυστήριο τς γυναίκας καὶ ἡ γυναίκα ρνεται νπροσεγγίσει τμυστήριο τοῦ ἄνδρα. Κι ταν ὁ ἕνας χει τν νάγκη τοῦ ἄλλου, γιατὶ ἡ ἀνθρώπινη φύση δν μπορεπαρνὰ ἀντισταθε στν παραλογισμτν πιλογν μας, τότε ρκεῖ ἡ συναίνεση γιὰ ἀμοιβαία χρήση.

2. να παιδτελικὰ ἀποκτιέται, πως κάθε καταναλωτικὸ ἀγαθστν σύγχρονο κόσμο. Εναι κτμα τν γονέων, ποὺ ἔρχεται νθεραπεύσει τν νάγκη τους νὰ ἀγαπήσουν κανὰ ἀγαπηθον. Κάθε νθρωπος χει δικαίωμα νὰ ἀγαπάει. Κάθε πρόσωπο χει δικαίωμα νὰ ἀγαπιέται. Τελικκάθε γυναίκα καὶ ἄντρας, συμπεραίνει ἡ ἐποχή μας, χει δικαίωμα νὰ ἀποκτᾶ ἕνα παιδί, γιντοδώσει γάπη, σχετα πτὸ ἂν εναι παντρεμένος ἢ ὄχι. μως στλογικοφαντούτη διαδοχή, δν πρέπει νμς διαφεύγει πς ἡ ἀπόκτηση νς παιδιοῦ ἔρχεται νλειτουργήσει ς ποκατάστατο τς συζυγίας. πειδὴ ἡ γυναίκα φοβται νὰ ἀνοιχθεσμιὰ ἀληθινσχέση μὲ ἕναν νδρα (κα τὸ ἀνάποδοπειδδν τολμνὰ ἀντικρίσει τν σχήμια τοῦ ἐγωισμοτης τσι πως μόνο σμισυζυγικ σχέση μπορενκαθρεφτιστε· πειδδν θέλει νὰ ἀναλάβει τν κόπο νὰ ἐργαστεγινὰ ἀλλάξει τν αυτό της κατν νθρωπό της πρς τν μορφικατν λήθεια, προτιμ νὰ ἀποκτήσει να παιδί, τὸ ὁποο γικάποια χρόνια δν θ εναι σθέση νπροβάλλει καμία ντίσταση στθελήματα κατς πιδιώξεις τς μητέρας του (πως συμβαίνει μὲ ἕνα κατοικίδιο). Φυσικσαττπαιδθπροσφέρει τπάντα, καπροπαντς «γάπη». Τούτη μως διάθεση προσφορς δν φορτν νάπτυξη τοπαιδιοσὲ ἄνθρωπο κέραιο καὶ ἐλεύθερο, λλὰ ἀντίθετα ξασφαλίζει τν γκλωβισμό του σμισχέση ξάρτησης, συχνὰ ἐνοχικς.

3. Μιγυναίκα στς μέρες μας ν ασθανθεῖ ἕλξη κα πιθυμία γιὰ ἕναν νδρα (κατὸ ἀνάποδο), ν πιστέψει τι κενος εναι πλασμένος γιατήν, χει τν ποχρέωση νὰ ἀκολουθήσει τασθήματά της, διαφορώντας γιτ ν κενος βρίσκεται σμιὰ ἄλλη σχέση ἢ ἀκόμα κασὲ ἕναν γάμο, γιτὸ ἂν χει παιδικαοκογένεια. Κι ατγιατὶ ὁ γάμος κατανοεται ς μι κοινωνικ σύμβαση, ἡ ὁποία εκολα μεταβάλλεται, φο καὶ ἡ ζωδν μένει ποτσταθερή. Εναι γάμος μία τομικ πιλογή, δικαίωμα τοκαθενς ποὺ ἐλάχιστα πρέπει νὰ ἀπασχολετος λλους. ντίθετα στς παραδοσιακς κοινωνίες κοινότητα ταν γγυήτρια νς γάμου. Τοτο πολχαρακτηριστικ δηλωνόταν μέσα πττελετουργικτογάμου στν τόπο μας, χι πολλχρόνια πρίν. Μεττπέρας τομυστηρίου, ο νεόνυμφοι δεχόντουσαν τς εχς τν οκείων τους, φορώντας στκεφάλι τους τστέφανα, τὰ ὁποα ο καλεσμένοι τος καττν χαιρετισμὸ ἀσπάζονταν, ς σημεο ναγνώρισης κατιμς τς σχέσης ατς πομόλις ξεκίνησε. Μὲ ἄλλα λόγια ὁ ἀσπασμς ατς σήμαινε τν ποδοχ τι ατς ὁ ἄνδρας νήκει στούτη τγυναίκα καπς ατὴ ἡ γυναίκα νήκει στοτον τν νδρα. Φυσικκα τότε συνέβαινε μιγυναίκα νὰ ἐρωτευτεῖ ἕναν παντρεμένο. Μτὸ ὅτι κενος εχε γυναίκα καπαιδιά, τν καναν ν παλέψει μτασθήματά της, νδιευρύνει ατκαν κατευθύνει τν γάπη της σμιὰ ἄλλη λήθεια, ἡ ὁποία ταν κανντν λευθερώσει πτδεσμὰ ἑνς ρωτα, πο στς παρχές του εχε ς προϋπόθεση τν δικία, τν πόνο κατν δύνη μις λλης γυναίκας.

4. Ὁ ἄνδρας κι γυναίκα μέσα στσυζυγία δν ασθάνονται πς χουν νὰ ἐπιτελέσουν ρόλους διαφορετικούς, δν κατανοον νὰ ἔχουν προτεραιότητα σκάποιου εδους εθύνες καθένας ξεχωριστά. Καατγιατὶ ἡ σχέση κυρίως πρέπει νὰ ὑπηρετετν σότητα τν δύο συμβαλλομένων μερν. Τπαράδοξο εναι πς ὁ ὑπερτονισμς τς σότητας δν μοιάζει νκατευνάζει τς γριες διαθέσεις το νταγωνισμοῦ ἐντς τοζευγαριο. Μλλον κατανοεται πλὰ ὡς ξασφάλιση μις δίκαιης πάλης, που κανες δν θὰ ὑπερτερεπρν πτν γώνα. τσι πατέρας δν ασθάνεται νὰ ἔχει τν κεντρικεθύνη γιτν νότητα κα τσυνοχτς οκογένειας. Δν ναλαμβάνει ντν προστατεύσει πκάθε διαλυτικδύναμη, ξωτερικὴ ἢ ἐσωτερική. Δν προσφέρει σφάλεια καδν μπνέει τ δυναμικὴ ἐκείνη ποεναι καννπαρηγορήσει ελογους ἢ ἄλογους φόβους. πτν λλη, μητέρα δν ποψιάζεται πς εναι δική της εθύνη ντρέφει τν κοινζωμὲ ὀμορφι καπληρότητα. Δν δέχεται, παρότι συχντ πηρετεῖ ἀναγκαστικά, νδίνει παλμστν καθημερινότητα τοῦ ἄνδρα κατν παιδιν τους, μέσα πτφροντίδα της καὶ ἀπτς προτροπές της. Πιστεύει τι χαραμίζει τζωή της, ν δεχθε νγίνει ζωτς οκογένειάς της. Ἡ ἀποδοχ τς διαφορετικότητας ς πρς τς εθύνες, ντικαθίσταται μτλογικτο πενντα πενντα, τς δίκαιης μοιρασις.

Τσχέδια τς Μάγκι, κενα τὰ ἐκκεντρικκαπαράδοξα σχέδια, φρονομε πς δν εναι ποτελέσματα μις τομικς διοτροπίας λλμις συλλογικς παράνοιας, ποία χει πιβληθελίγο ς πολσὲ ὅλους μας, κα δυστυχς βμα βμα φαίνεται νγίνεται ποδεκτὴ ἀπτος περισσότερους πὸ ἐμς. σως τελικὰ ὁ κινηματογράφος θμποροσε νμς δώσει τν εκαιρία, νὰ ἀρχίσουμε ν συζητομε, μὲ ἀφορμὴ ἐκενα ποπαρακολουθομε στ μεγάλη θόνη, γιὰ ὅλα κενα ποὺ ἡ ἐποχμς προστάζει, γιὰ ὅλα κενα ποὺ ἐπιλέγουμε νβιώσουμε στ καθημερινότητά μας.

Από το περιοδικό Πειραϊκή Εκκλησία τεύχος 304, Iούνιος 2018.

πηγήΑντίφωνο

Σχολιάστε:

Πληκτρολογήστε το σχόλιό σας
παρακαλώ εισάγετε το όνομά σας εδώ