Για το «Σύμφωνο Ελεύθερης Συμβίωσης»

3
621

Μητρ. Σισανίου και Σιατίστης Παύλος 
 
Τρεῖς λέξεις πού πολύ πρόσφατα διεκδικοῦν τήν παρουσία τους στό χῶρο τῶν ἀνθρωπίνων σχέσεων. Τρεῖς λέξεις πού δίδεται ἡ ἐντύπωση ὅτι κομίζουν κάτι τό νέο καί τό προοδευτικό στήν ζωή τῶν ἀνθρώπων. Ἀκούγοντας τες γιά πρώτη φορά ἔνιωσα μιά ἀπορία, ἀλλἀ καί μιά αἴσθηση ὅτι κάτι δέν ταιριάζει καλά.
  Προσπαθῶ νά καταλάβω τήν πρόταση καί συνειδητοποιῶ ὅτι πρόκειται γιά τρεῖς λέξεις ὅπου ἡ μία ἀναιρεῖ τήν ἄλλη. Πόσο ἐλεύθερη μπορεῖ νά εἶναι μιά σχέση ἡ ὁποία χρειάζεται σύμφωνο; Τό σύμφωνο δέν ἔρχεται νά περιορίσει αὐτή τήν ἐλευθερία;  Πόσο ἐλεύθερη μπορεῖ νά εἶναι μιά σχέση πού τήν ὀνομάζουμε συμβίωση; Ἡ συν+βίωση σάν πραγματικότητα δέν προϋποθέτει μιά ἐκχώρηση τῆς ἐλευθερίας σου στόν ἄλλο; Ἐάν μιλούσαμε γιά σύμφωνο συμβίωσης αὐτό θά ἦταν κατανοητό. Γιατί ὅμως προσθέτουμε τήν λέξη «ἐλεύθερης»;Γιά νά δείξουμε ὅτι εἴμαστε κάτι ἄλλο ἤ γιά νά κρύψουμε τήν γύμνια τῆς ψυχῆς μας; Ἀλλά σύμφωνο συμβίωσης εἶναι ὁ πολιτικός Γάμος. Γιατί χρειάζεται κάτι ἄλλο, κάτι διαφορετικό; Σέ τί συνίσταται λοιπόν αὐτή ἡ διαφορά;
  Μέ προβληματίζει λοιπόν ἡ λέξη «ἐλεύθερη» ἀνάμεσα στίς ἄλλες δύο λέξεις: «σύμφωνο συμβίωσης». Ἀλήθεια! ἀπό ποιόν κινδυνεύει ἡ ἐλευθερία τῶν προσώπων ἐκείνων πού θά κάνουν τό σύμφωνο καί ἐπιχειροῦν νἀ τήν κατοχυρώσουν; :Γιατί ἐπιμένουν τόσο πολύ στόν ψευδεπίγραφο τίτλο «ἐλεύθερη συμβίωση»; Σέ ποιά περίπτωση αὐτή ἡ συμβίωση θά ἦταν ἀνελεύθερη; Νομίζω ὅτι πίσω ἀπό ὅλη αὐτή τήν ἱστορία προσπαθοῦμε νά κρύψουμε τήν κρίση καί τήν χρεοκοπία τῶν ἀνθρωπίνων σχέσεων πού χαρακτηρίζει πλέον τήν ζωή μας. Προσπαθοῦμε νά κρύψουμε τήν ἔλλειψη ἐμπιστοσύνης, προφανῶς τήν ἀπουσία τῆς ἀγάπης, τήν βεβαιότητα μας γιά τήν ἀνεντιμότητα τοῦ ἄλλου. Ποιοῦ ἄλλου; Μά, αὐτοῦ μέ τόν ὁποῖο θέλουμε νά συζήσουμε! Φοβόμαστε δηλαδή ὅτι ὁ ἄλλος, ἐάν δέν πάει καλά ἡ συμβίωσή μας, θά προσπαθήσει νά μᾶς ρίξει, δέν θά φερθεῖ μέ ἐντιμότητα στήν διανομή ὅσων ἀγαθῶν ἀποκτήσαμε μαζί. Μιά  ἐλεύθερη σχέση, μέ τήν ἔννοια βέβαια τῆς ἐλευθερίας ὅπως τήν ἐννοῦμε, δέν προϋποθέτει σύμφωνα, ἀλλοιῶς δέν εἶναι ἐλεύθερη. Στό σύμφωνο λοιπόν μᾶς ὁδηγεῖ τό ὅτι στήν οὐσία αὐτοί οἱ δύο ἄνθρωποι πού συζοῦν  δέν ἐμπιστεύονται ὁ ἕνας τόν ἄλλο καί προσπαθοῦν ὁ καθένας νά κατοχυρωθεῖ ἀπέναντι σ’αὐτόν «τόν ξένο» καί τόν «ἐν δυνάμει» ἐχθρό μέ τόν ὁποῖον θά συζήσει. Αὐτή εἶναι ἡ μόνη ἀλήθεια καί ἡ μόνη πραγματικότητα
  Ὁ Πολιτικός Γάμος εἶναι ἐπί τῆς οὐσίας ἕνα σύμφωνο συμβίωσης. Στήν περίπτωση διαλύσεως του προφανῶς προβλέπονται ὅλες ἐκεῖνες οἱ διαδικασίες κατοχυρώσεως τῶν προσώπων καί βέβαια ὁ γάμος αὐτός εἶναι ἡ νομιμοποίηση μιᾶς σχέσης.  Ἀφοῦ λοιπόν ὑπάρχει ὁ πολιτικός Γάμος διατί ἐπινοήθηκε «τό σύμφωνο ἐλεύθερης συμβίωσης»; Πιθανῶς, ἀπ’ὅ,τι ἀκούγεται, μέ αὐτό θά μπορεῖ νά διαλυθεῖ πιό εὔκολα, πιό γρήγορα. Ἀλλά αὐτό ἀκριβῶς ἐπιβεβαιώνει τόν φόβο καί τήν ἔλλειψη τῆς ἐμπιστοσύνης ἀπέναντι στόν ἄλλο. Ἐκεῖ καταντήσαμε τίς ἀνθρώπινες σχέσεις μας στόν ἐσώτατο πυρήνα τους. Ἀλλά αὐτό δέν συνιστᾶ πρόοδο, οὔτε εἶναι κάτι νέο. Εἶναι ἡ ἐπιστροφή στήν βαρβαρότητα. Ἐπιβεβαιώνει τήν ἀνικανότητα τοῦ σημερινοῦ ἀνθρώπου νά ἐρωτεύεται καί νά ἀγαπᾶ. Τό σύμφωνο μιᾶς τέτοιας συμβίωσης ἔρχεται νά κατοχυρώσει τόν ὀγκόλιθο τοῦ ἐγωϊσμοῦ τοῦ σημερινοῦ ἀνθρώπου. Ἡ ἀγάπη εἶναι μιά κίνηση ἐκστατική. Βγαίνεις ἀπό τόν ἑαυτό σου γιά νά συναντήσεις τόν ἄλλο. Ἀνοίγεις τόπο στήν καρδιά σου γιά νά ζήσει ὁ ἄλλος. Δέν χρησιμοποιεῖς ἁπλῶς τόν ἄλλο γιά τίς ὅποιες ἀνάγκες σου καί ὅταν τόν βαρεθεῖς ἤ συναντήσεις κάποιον ἄλλο πού σοῦ ἀρέσει περισσότερο τότε λύεις τήν σύμβαση.
  Ὅταν ἀγαπᾶς, ὅταν μπορεῖς νά ἀγαπᾶς, τότε ὁ ἄλλος δέν εἶναι ἡ ἀπειλή σου ἤ ἀκόμη χειρότερα ἡ κόλασή σου. Τότε ὁ ἄλλος εἶναι ἡ χαρά σου καί ὁ πλουτισμός σου. ΜΙά σχέση εἶναι ἀληθινά ἐλεύθερη ὅταν τήν συνέχει καί τήν συγκροτεῖ ἡ ἀγάπη. Στήν Ἐκκλησία καί στό Μυστήριο τοῦ Γάμου δέν ἀναζητοῦμε τή νομιμοποίηση μιᾶς σχέσης, ἀλλά τόν πλουτισμό της μέ τή χάρη τοῦ Ἁγίου Πνεύματος τοῦ ὁποίου οἱ πρῶτοι καρποί εἶναι ἡ ἀγάπη, ἡ χαρά καί ἡ εἰρήνη.
  Στήν προοπτική τοῦ «συμφώνου ἀν-ελεύθερης συμβίωσης» οἱ δύο ἄνθρωποι ἀκόμα κι’ἄν εἶναι μαζί εἶναι μόνοι, ὁ καθένας μένει στήν μοναξιά ἡ ὁποία δέν ὑπερβαίνεται μέ τό νά συνευρίσκονται στό ἴδιο κρεββάτι, ἀλλά μέ τό νά ἀγαπιοῦνται.
  Φθάνουν πιά οἱ ψευδεπίγραφοι τίτλοι, φθάνουν τά ὡραῖα χρυσόχαρτα μέ τά ὁποῖα ἐπιχειροῦμε νά καλύψουμε τήν ἀσχήμια μας.. Φτάνει ἡ ψευτιά πού γέμισε τή ζωή μας
  Ἡ Πολιτεία πού θεσπίζει αὐτό τό σύμφωνο ἐπικαλεῖται τήν εὐρωπαϊκή πρακτική. Μά τόσο καιρό κατηγοροῦμε τήν Εὐρώπη γιατί «μᾶς πίνει τό αἷμα», γιατί μᾶς ἀφαιρεῖ τό ὀξυγόνο, γιατί μᾶς «πατάει στό λαιμό». Ξαφνικά ἀνακαλύψαμε τήν Εὐρώπη! Ξαφνικά ἡ Εὐρώπη ἔγινε τό πρότυπο καί τό παράδειγμά μας.  Ἀκόμα ἕνα δεῖγμα ὑποτέλειας, φθηνοῦ μιμητισμοῦ καί ἄγνοιας τῆς δικῆς μας ἀρχοντικῆς παράδοσης πού ἤθελε τόν ἄνθρωπο, πρόσωπο ἀγάπης καί ὄχι ἀντικείμενο ἀπρόσωπης χρήσης.
 
 

3 Σχόλια

  1. Με λόγια απλά, διατυπώνονται σκέψεις μεστές, καθαρές από ένα σπουδαίο άνθρωπο που πάντα μιλά και πράττει με σύνεση. Μας προσκαλεί να ξεκαθαρίσουμε πια, την έννοια της πολύπαθης ελευθερίας, για την οποία όλοι νομίζουμε ότι κατέχουμε, και να παραμερίσουμε την ελευθεριότητα που, κάποιους, μας βολεύει να συγχέουμε με την ελευθερία και που είναι αρκούντως υπεύθυνη για τα δεινά της ψυχής μας.

  2. Πραγματικά είναι πολύ όμορφα αυτά που γράφεται αλλά και πολύ ουτοπικά. Δεν ζούμε σε κόσμο ονειρικό και γι αυτό πρέπει να τον αντιμετωπίσουμε ψύχραιμα και σύμφωνα με τους νόμους για να μην υπάρξουν παρεξηγήσεις εκ των υστέρων. Πόσα ζευγάρια άλλωστε, με τα δεσμά του γάμου, όταν ήρθε η ώρα του χωρισμού δεν εξευτελίστηκαν διεκδικώντας περιουσιακά στοιχεία και όχι μόνο, χρησιμοποιώντας συχνά τα παιδιά ως όπλο πίεσης? Άρα δεν έχει σημασία κάτω από ποιες νομικές συνθήκες θα συγκατοικήσουμε με το έτερον ήμισυ αλλά προέχουν άλλα, όπως η αξιοπρέπεια, ο αλληλοσεβασμός, η αλληλοεκτίμηση, η εμπιστοσύνη, η αγάπη, η έγνοια, η τρυφερότητα…

  3. Να με συγχωρείτε κ. Παπαδοπούλου αλλά νομίζω ότι τα σχόλιά σας πάσχουν ακριβώς από αυτό που επισημαίνει ο Μητροπολίτης Σισανίου και Σιατίστης Παύλος. Συγκεκριμένα, πως μπορεί να συνδυαστεί σε ένα κείμενο λίγων γραμμών η φράση “πρέπει να αντιμετωπίζουμε (τον κόσμο) ψύχραιμα και σύμφωνα με τους νόμους” και την φράση “άρα δεν έχει σημασία κάτω από ποιες νομικές συνθήκες θα συγκατοικήσουμε”! Αυτά δεν είναι αλληλοαναιρούμενα; Ο συνδυασμός τους μου λέει ότι πρέπει να αντιμετωπίζω τον κόσμο σύμφωνα με τον νόμο αλλά αυτό στερείται σημασίας, παρόλα αυτά μας το προτείνετε ως υποχρέωση! Αυτή την σύγχυση δεν καταγγέλει ο Σεβασμιώτατος; Τη μια φορά λέμε κάτι, αμέσως μετά λέμε το άλλο, αναιρούμε τα προηγούμενα, και παρόλα αυτά νομίζουμε ότι έχουμε εκφράσει σεβαστή άποψη! Είναι τόσο δύσκολο να καταλάβετε το κύριο επιχείρημα: “Σύμφωνο” = δέσμευση και από τα δύο τα μέρη, “ελεύθερη” = καμία δέσμευση και από τα δύο τα μέρη, “συμβίωση” = ένωση βίου, άρα δέσμευση; Δεν μπορείτε να συνειδητοποιήσετε το ασυμβίβαστο αυτών των τριών λέξεων μαζί;
    Οι απόψεις σας όμως φαίνονται από τις εκφράσεις και τις λέξεις που χρησιμοποιείτε και συγκεκριμένα την λέξη συγκατοίκηση. Δεν μίλησε γιαυτό ο Μητροπολίτης. Στον γάμο δεν συγκατοικούμε απλώς. Όταν ήμουν φοιτητής συγκατοίκησα με φίλους για να έχω πιο φθηνό ενοίκιο. Για αυτό δεν χρειάστηκα κανένα σύμφωνο. Στην συγκατοίκηση υπάρχει κοινή ζωή αλλά υπάρχουν επίσης και σαφή όρια που ο άλλος δεν έχει δικαίωμα να τα υπερβεί. Αν τα υπερβεί και μου χαλάσει όλη τη φάση του ανακοινώνω ότι βρήκα άλλο σπίτι για συγκατοίκηση και κάπου μακριά όπου δεν θα τον ξαναδώ, ούτε θα τον ξανακούσω. Αυτό είναι το όνειρο που μας πλασάρετε, η συμβίωση να γίνει συγκατοίκηση; Αυτή είναι η προοπτική που θέλετε να έχετε στη ζωή σας; Αυτό νομίζεται ότι είναι η σχέση μεταξύ άνδρα και γυναίκας; Ένα φις αρσενικό θηλυκό που οποιαδήποτε στιγμή μπορούμε να το τραβήξουμε και να το αποσυνδέσουμε; Όλα αυτά είναι “αλληλοσεβασμός, αλληλοεκτίμηση, εμπιστοσύνη, αγάπη, έγνοια, τρυφερότητα”; Τουλάχιστον αν και ουτοπικά, όπως τα χαρακτηρίσατε αυτά που πλασάρει ο Μητροπολίτης, τουλάχιστον λάμπουν ως θησαυρός, θαμπώνουν σαν χρυσάφι.
    Να σημειώσω όμως εδώ το εξής, η εντύπωση που έχουμε για την πραγματικότητα σχεδόν αποκλειστικά περιορίζεται σε αυτά που μας περιτριγυρίζουν. Αν το καλοσκεφτούμε όμως θα πρέπει να συνειδητοποιήσουμε και να ομολογήσουμε ότι υπάρχουν πράγματα και καταστάσεις πέρα από την άμεσή μας εμπειρία, όσο άσχημη και να είναι. Ακούστε τους διάφορους ταξιδιώτες (π.χ. Σισανίου και Σιατίστης) πως διαφημίζουν τα μέρη που έχουν επισκεφθεί ή θέλουν να πάνε ή τους έχουν διηγηθεί. Αποφασίστε σε ποιο λιμάνι θέλετε να πάτε για να αρχίσετε ταξίδι και να βάλετε πλώρη για αυτό. Το χειρότερο τέχνασμα του διαβόλου είναι να μας πείσει ότι η πραγματικότητα είναι μια κόλαση και ότι όλος ο κόσμός είναι μια κόλαση. Αυτό κοινώς ονομάζεται απελπισία. Δεν μπορεί η ζωή μας να κινείται από την απελπισία. Θέλει προοπτική. Ας θυμόμαστε λοιπόν ότι η λέξη κόσμος προέρχεται από τη λέξη κόσμημα. Με αυτό στο μυαλό, χαίρομαι που ζω σε αυτόν τον κόσμο και χαίρομαι που παντρεύτηκα. Χαίρομαι για τις χαρές που έχω ζήσει. Χαίρομαι για τις στεναχώριες που έχω περάσει. Χαίρομαι για τις χαρές που δεν έχω ζήσει ακόμα. Χαίρομαι που υπάρχουν ακόμα μεγαλύτερες χαρές από αυτές που έχω ζήσει.
    Χαίρε.

Σχολιάστε:

Πληκτρολογήστε το σχόλιό σας
παρακαλώ εισάγετε το όνομά σας εδώ