O π. Βασίλειος Θερμός, Ψυχίατρος παίδων & εφήβων και αναπλ. καθηγητής της ΑΕΑΑ μίλησε τον Απρίλιο του 2019 στην εκδήλωση του Χριστιανικού Ομίλου Φοιτητών και Επιστημόνων (ΧΟΦΕ) με θέμα: Στοχασμοί περί «Ουδετερόθρησκου κράτους».
Θεολογία Στοχασμοί περί «Ουδετερόθρησκου κράτους»
Νομίζω ψύχραιμη αντιμετώπιση, είτε συμφωνεί κανείς, είτε διαφωνεί. Ωστόσο, θαρρώ πως δεν είναι σωστό να ισχυρίζεται κανείς πως η αποσύνδεση της θρησκείας απ’ το κράτος καθιστά τη θρησκεία ιδιωτικό γεγονός. Με άλλα λόγια, φαίνεται πως υπολανθάνει μια άλλης φύσης διαβρωτική δράση, στην υπόθεση πως κάτι παύει να είναι κοινωνικό απ’ τη στιγμή που παύει να είναι θεσμικό. Αδυνατώ να συλλάβω τη σύνδεση.
Ας μην παραβλέπουμε ότι το θεσμικό του σύμπαν, αποτελεί το κυρίως “καύχημα” του ενεστώτος πολιτισμού.
Αφαιρώντας λοιπόν από ένα κοινωνικό γεγονός τη θεσμική του διάσταση, επιζητεί να το καθιερώσει (ακριβέστερα: «απο-ιερώσει») ως “ασφαλώς” περιθωριοποιημένο.
Κύριε Καστρινάκη, ασφαλώς σωστό αυτό που λέτε από την οπτική της κρατικής πρόθεσης. Απ’ την πλευρά των πιστών, όμως, δε βγάζει νόημα, καθώς δεν αλλοιώνει τη «δική τους» κοινότητα. Αν ο ήδη πιστός υποχωρήσει στην ιδιωτεία, σ’ αυτό προφανώς δεν είναι υπεύθυνο το κράτος, αλλά κάποια διαφορετική παθολογία. Αν ο νεο-αφιχθείς στον κόσμο τούτο, μαθητεύσει την ιδιωτεία από τα γεννοφάσκια του σ’ αυτό πάλι δε φταίει η αποθέσμιση, αλλά η απουσία της ζωντανής κοινότητας. Φαντάζομαι ότι συμφωνούμε πως η υγιής κοινότητα δεν είναι παθητικός υποδοχέας της νομικής αμπελοφιλοσοφίας, αλλά δύναμη πλαστική και ζωοποιός. Άρα δεν έχει ανάγκη την οποιαδήποτε θέσμιση.
Μια υγιής κοινότητα, όπως άλλωστε μια υγιής ατομικότητα, δεν έχει πιθανώς – υπό την έννοια που εδώ σημαίνετε – «την οποιαδήποτε» «ανάγκη», εν γένει.
Όταν πει όμως ότι δεν την ενδιαφέρει το θεσμικό πεδίο, έχει πει μαζί ότι δεν την ενδιαφέρει η Ιστορία. Κι αυτό δεν είναι διόλου «αποσυνδεδεμένο» (για να συμπέσω πάλι με δικές σας λέξεις) απ’ το σε τι ακριβώς «μαθητεύει από τα γεννοφάσκια του» ο κάθε – ακριβέστατα – «νεο-αφιχθείς στον κόσμο τούτο».
«Όταν πει όμως ότι δεν την ενδιαφέρει το θεσμικό πεδίο, έχει πει μαζί ότι δεν την ενδιαφέρει η Ιστορία». Μεγάλη κουβέντα ετούτο και δεν είναι του παρόντος. Αλλά σας ευχαριστώ πολύ για το μικρό, εποικοδομητικό διάλογο!