Βιβλιοπαρουσίαση: “Κρίση κι Από-κριση”

Συνοπτική παρουσίαση

ΚΡΙΣΗ ΚΙ ΑΠΟ-ΚΡΙΣΗ είναι ο τίτλος του βιβλίου του Δημήτρη Τζουβάνου που κυκλοφόρησε απ’ τις εκδόσεις «φυλλομάντης» στις αρχές Μαΐου 2010  με υπότιτλο: «Ανατομία στη Φιλελεύθερη Παρακμή κι Αναψηλάφηση μιας Επιθυμητής κι Εφικτής Διεξόδου. Η Ελλάδα στην Αιχμή των Παγκόσμιων Κοινωνικών και Πολιτικών Εξελίξεων του 21ου Αιώνα».

Στο βιβλίο, μέσα από μία συνοπτική  και κατανοητή ανάλυση της  διεθνούς και της ελληνικής Κρίσης, αποδελτιώνονται, πέρα από μύθυος και  συνθήματα, οι λέξεις-κλειδιά και  τα διλήμματα της περιόδου: από  τα Τοξικά Ομόλογα, τα Αεροκέρδη και  τα Golden Boys μέχρι τα PIGS, τα Σπρέντ, τα Μέτρα και το ΔΝΤ.
Ο Συγγραφέας, όμως, δεν σταματά σε αυτά. Αναλύει τα αδιέξοδα του νεοφιλελευθερισμού, του κεϋνσιανισμού και του  δογματικού μαρξισμού, καθώς και  τη βαριά ευθύνη και την κρίση  ολόκληρου του Πολιτικού μας  Συστήματος και κυρίως του τρέχοντος «προοδευτισμού», ευθύνες που άλλωστε είχε έγκαιρα επισημάνει με την αρθρογραφία του. Ιδιαίτερα στέκεται στην κριτική του ιδεολογικού και πολιτικού οικοδομήματος Κεντροαριστερά–Κεντροδεξιά και της σύστοιχης στατικής πολιτικής γεωγραφίας Δεξιά-Κέντρο-Αριστερά που με τα βολικά στερεότυπά τους χειραγωγούν το Αίτημα και τις ελπίδες διεξόδου και χειραφέτησης της Κοινωνίας και του Ανθρώπου.
Προτείνονται, έτσι, τα οικονομοπολιτικά βήματα μιάς Διεξόδου-Πραξεολογίας, πέρα από τα αστικοφιλελεύθερα αλλά και τα σοβιετικά πρότυπα, μιάς διεξόδου που ωριμάζει γοργά και αντιφατικά σε παγκόσμιο επίπεδο, με την πατρίδα μας να βρίσκεται στην αιχμή των ιστορικών αυτών εξελίξεων.

Για τα κεφάλαια του βιβλίου:

1.  -  Πρόλογος :
Αλλού για Χρόνια το Ονειρο κι αλλού το Θάμα Τώρα.  Πρόγευση των κειμένων που ακολουθούν, χωρίς οικονομικά, πολιτικές αναλύσεις και επιχειρήματα.
6.  -  ΚΕΦ. 2 :  Μεγαλοβδομάδα
Βασικές αντιφάσεις και αδιέξοδα στην τρέχουσα ανάγνωση (και στην αρχική κατάθεση) της μαρξιστικής  φιλοσοφίας.  Απόπειρες ανατακτικού σχολιασμού στην τρέχουσα προοδευτική συνείδηση και τις εγωϊστικές μας σχέσεις.  Φευγατιλίκι σε φόντο μεγαλοβδομάδας.
2.  -   ΚΕΦ. 5 :  Φίλε τον  Λογαριασμό!
Δημοσιονομικά, Εθνικοοικονομικά, Ευρωζωνικά, Αναπτυξιακά, Μετρολογία, Φιλελεύθερη Πολιτική & Οικονομία,  Κρίση του Πολιτικού Συστήματος, Συμμετοχική Υπέρβαση του Αδιεξόδου. Η Διανόηση μπροστά στο συστημικό Σκοταδισμό και τη γενικευμένη Φωτοφοβία.
3.  -  ΚΕΦ. 4 :  Ποιό Φορείο  θα μάς κουβαλήσει
Ανατομία του Πολιτικού  Συστήματος και του Κομματικού Τοπίου.
Η Κεντροδεξιά, η  Κεντροαριστερά, η Αριστερά, ο Κώστας Καραμανλής και ο Γιώργος Παπανδρέου. Ανάγκη, Κατευθύνσεις και Όροι Υπέρβασης  του Πολιτικού Συστήματος.
4.  -  ΚΕΦ. 3 :  Ευρωεκλογικά  μηνύματα
Η αντιφατική πλήν έντονη και γενικευμένη κοινωνικοπολιτική αναζήτηση στην Ευρώπη και την Ελλάδα.  Η παράκαμψη της Αριστεράς από την κοινωνία.
5.  -  ΚΕΦ. 1 :  Συνοπτική  Κρισιολογία, σήμερα
Τα Βασικά Μαρξιστικά Οικονομικά σε σύνοψη και αποκατάσταση. Η δομική αιτία της Κρίσης στο  οικονομικό-συστημικό επίπεδο. Τα δήθεν γνωστά δεκαετιών, σε λίγες ώρες, για παλιούς και νέους. Ο Νεοφιλελευθερισμός, ο Κεϋνσιανισμός, η Παλαιοαριστερά, η Ευρωαριστερά, ο Νεομαρξισμός, ο Φιλελεύθερος Διπολισμός Κεντροδεξιάς-Κεντροαριστεράς, το μεταπολιτευτικό ελληνικό δίπολο.
7.  -  ΚΕΦ. 6 :  Επιληψία
Συζήτηση με ένα  δείγμα κλασικών αριστερών αντιρρήσεων  στο Νέο Αναγκαίο, σε φόντο οικονομετρολογίας. Μικροδήγματα πριν τη Συνεύρεση.

Από τον Πρόλογο του βιβλίου:
«Ποιά είναι  τα σημάδια μιας τέτοιας ανατολής, σε χρόνια όπου η παγκοσμιοποιημένη βαρβαρότητα μα και το αλλοτριωμένο ατομικιστικό όνειρο κυριαρχούν, όπου οι παλιές ελπίδες θάφτηκαν κάτω απ’ τα ερείπια του σοβιετικού τείχους, όπου η κρίση σαρώνει βιοτικές κατακτήσεις κι όνειρα, όπου η νέα γενιά των ανθρώπων γίνεται ολοκαύτωμα;
Δεν είναι  από μόνη της η κρίση ένας από  μηχανής θεός. Πολλά όμως δείχνουν ότι των ανθρώπων το αληθινό τ’ όνειρο δεν είναι πλέον τόσο μακρυνό.  
Στην ανατέλλουσα  αυτή προοπτική, οι βαθειές αναθεωρήσεις, το αξιακό πρόταγμα, η ιδεολογική χειραφέτηση του κοινωνικού σώματος, είναι αναγκαία. Κι αναγκαστικά ανακαλούν από τα σκονισμένα,  ό,τι εκπροσωπεί πραξεολογικά την Ελευθερία-Ευθύνη, απορρίπτουν τις πλαστογραφήσεις τους, κινούν ανοιχτόμυαλες διερευνήσεις· έρχονται σε σύγκρουση με το παρωχημένο αξιακό σύστημα και τις πολιτικές του εκφάνσεις: με το φιλελεύθερο ιδεολογικό και πολιτικό οικοδόμημα και την κεντρώα (Κεντροδεξιά-Κεντροαριστερά) αιχμή του, αλλά και με την αριστερά –το θνήσκον αυτό ιστορικό μόρφωμα μιας ζηλωτικά οργανωμένης αλλοτρίωσης– που παρεμποδίζει την κοινωνική χειραφέτηση. Σε σύγκρουση με τον ψευδομαρξισμό-επιστημονικό σοσιαλισμό, τον δογματισμό, τον γιακωβινισμό, τον μετωπισμό, τον παντοειδή λαϊκισμό, τον αριστερό καθεστωτισμό, τα αδιέξοδα αριστερά τραυλίσματα στο Τί, στο Πώς και στο Γιατί· σε σύγκρουση με τον «προοδευτισμό», με το βολικό στερεότυπο της Δεξιάς–Κεντρώας–Αριστερής γεωγραφίας.
Μια σύγκρουση  όχι από μια θέση «του σωστού κόμματος»  ή για την απαξίωση αλλήλων, αλλά που κατανοεί πως οι ανάγκες της  μεταβατικής μας εποχής, είναι  ανάγκες οριζόντιας κι επί τα άνω ελευθέρωσης όλου του πολύτιμου δυναμικού της κοινωνίας.
Μια σύγκρουση  σεβαστική κι αγαπητική όσο κι ενοχλητική κι επώδυνη κι οσμωτική – όπως τη χρειάζεται η αξιακή ελευθέρωση κι απο-αλλοτρίωση όλων μας.»

Απόσπασμα απο το βιβλίο: Η αναγκαία πολιτική αλλαγή

Η οριακή οικονομική κατήσταση, αλλα και τα βαθυτερα αδιέξοδα της φιλελεύθερης Ανάπτυξης, δεν μπορούν να απαντηθούν πλέον στο έδαφος της οικονομίας, μεσω δηλ. «οικονομικων μετρων». Δε μπορουν να απαντηθουν με τροπο ουσιαστικα ανατακτικο, δηλ. περαν μιας εγκατεστημενης πλεον βιοτικης κατιούσας. Δεν είναι ζητημα απλως επωδυνων «μετρων», για τα οποια οι γνωστοι εξωθεσμικοι καλλιεργουν ηδη την προοπτικη μιας «κυβερνησης εθνικης ενοτητας». Είναι ζητημα μιας οικονομικης και συνολικοτερης πολιτικης, για την οποια ολοκληρο το πολιτικο συστημα εχει καταδειξει τα οριά του.

Το πολιτικο μας συστημα δεν εχει ωστοσο εξαντλησει τα τυπικα φιλελευθερα ορια ωρίμασής του, μοιαζει ακόμα εκσυγχρονιστέος επαρχιώτης, κι εχει ζωή απ' αυτή την αποψη, αφου εχει δρόμο. Αλλ' απ' την άλλη ποιο, εστω βελτιωμενο κι ωριμο, φιλελευθερο αλότριο συστημα θα μπορουσε να δώσει λύσεις στα πιεστικά πλέον προβλήματα της ελληνικης κοινωνίας ; Κανένα εκει που ειμαστε πια, η πορεία θα είναι κατιούσα ( βλ. Κ.12 ). Αυτό όμως, καθόλου δε σημαίνει αυτόματα, ότι ένα κραμα βελτιωσεων και κατιουσας δεν είναι κοινωνικα αποδεκτο, αναμεσα στα αναθέματα, οσο τουλαχιστον μια άλλη λυση πιο αποδεκτη κι αξιοπιστη θα λειπει. Αυτό αλλωστε ορίζει και τη στρατηγικη του συστηματος, δηλ. την αναγκαστικη και μονοδρομη οριακη βελτιωση κι επιβίωση - καλοδεχουμενη να ‘ναι, και γρηγορα να ξεπεραστει.
Το τοπίο αυτό της ταχειας εκσυγχρονιζομενης κατιούσας που η χωρα μπαίνει, είναι γόνιμα επιρρεπές στο παραπέρα. Για να καρποφορησει ομως, χρειάζεται αυτό το παραπέρα να πάρει μορφή, μορφη πολιτικη και άξια για το κοινωνικο του Σωμα, ικανη να το μορφοποιησει - αναβαθμισει σε Σωμα αυτοσυνειδητό, δηλ.υπεθυνο και ικανο να ορίσει κι όχι να «δεχτει» αναγκαιες κοινωνικες αλλαγες.

Δεν είναι άλλη αυτή η μορφη από ένα νέο δημοκρατικο πολιτικο συστημα, πολυκομματικο και συμμετοχικο, ένα βημα αποφασιστικο πέρα απ' τη φιλελεύθερη κι αλλότρια ρεμπούμπλικά μας. Και δεν είναι μακρυα η χωρα από μια τετοια δυνατοτητα, αντιθετα είναι μπροστα από ολες τις άλλες στον αναπτυγμενο κόσμο, τόσο γιατι η κατιουσα προς τα εκει πιέζει, αλλα και γιατι η κοινωνικη συνειδηση, μ' ολες τις αντιφάσεις της κι ανάμεσα σε αλλότριους μύθους, προς τα εκει προσανατολίζεται κι ελπιζει. Δεν είναι όμως ξεκαθαρα πεισμένη η διανόησή της για όλα αυτά, αντιφατικη και σαστισμένη η ιδια, κλεισμένη κι αυτή στους δικούς της μύθους. Και είναι αυτό κρισιμο, γιατι μια οργανική διανόηση, οσο και μια ανταρτικη νεολαία, είναι απαραίτητοι καταλύτες. Θα επεκταθουμε ετσι λίγο, εδώ, εστω και πλατειάζοντας.

Η αναγκη βαθειας πολιτικης αλλαγης, συνειδητοποιειται ολο και περισσοτερο στην ελληνικη κοινωνία, η οποια και επι χρονια την εχει αναζητησει στα συστημικα ορια, όχι λογω ανωριμότητας, αλλα λόγω ωριμότητας, αρνουμενη δηλαδη τα (ψευδο)αντι-συστημικα κι εμμένοντας στην εκ των ενδον διαρρηξή τους. Εστω με ελπιδες σε υπερβατικες υποσχεσεις, εστω με στηριξη σε εκχωρημενες υπερβατικες αποπειρες, και φυσικα με αντιφάσεις - χωρίς οδηγους αλλωστε. Δεν είναι αυτά ελλείμματα ωριμότητας, αλλα ωριμη απόρριψη του σάπιου κι ανεπαρκούς που παριστανει τη λυση, αυτου πού φανερά η ψυχή του αναδίδει συστημίλα χειρίστου ειδους, εστω κι αν εκει στεγάζονται - κι ασφυκτιουν - και πολυτιμα στοιχεια της κοινωνικης συνειδησης.
Δεν εχει βεβαιως η κοινωνία μια συνεκτικη θεωρηση για όλα αυτά, ουτε την απ-αλλοτριωμένη υπερ-πολιτικη ιδεολογία που θα επέτρεπε αυτή τη θεώρηση, ουτε εχει φυσικα προσδιορισει τα ειδικοτερα πολιτικα βηματα που απαιτουν οι ωριμες πολιτικές κατευθύνσεις της. Δεν εχει η κοινωνία μια τετοιου ειδους ιδεολογοπολιτικη ωριμότητα, κι ως προς αυτά δεν προηγειται πολύ των κομματων και πολιτικών ομαδων. Εχει όμως τον αδρο προσανατολισμο σε ριζοσπαστικες συστημικες αλλαγες, πάντα όμως πέρα από τυχοδιωκτισμούς, μετωπισμους και σοβιετισμούς, οντας στο σημειο αυτό πολύ μπροστά απ' την αριστερα συμπασα. Μπροστά, αλλα κι απέναντι στην αριστερα, η οποία μεσα από γυαλιά ψευδο-μαρξιστικα, διαβαζει στον ανω προσανατολισμο, την ιδεολογοπολιτικη «ανωριμότητα» της κοινωνίας κι όχι δική της βαθειά αλλοτρίωση και υστέρηση.
Κι όμως, ενας τετοιος κοινωνικός προσανατολισμος εντείνεται συνεχως, αναζητωντας την πρακτικη διεξοδο, στο ριζοσπαστισμο και τη μεταβατικη δυναμη ενός δημοκρατικού - κοινωνικου πολιτικου συστήματος, που ασφαλως ξεπερνάει την αριστερα. Αρκει εδώ η αναγνωση των εκλογικων συμπεριφορων, γενικων κι εσωκομματικων, καθως και τα πολυμορφα δημοσκοπικα στοιχεια για να καταδειχτει η πραγματικοτητα αυτή.

Στις πολιτικές ελλείψεις της κοινωνιας για τα παραπέρα σχετικα βηματα, τη βασικη αποτελει η αγνοια της αναγκης και δυνατοτητας να πραγματοποιησει αμεσα ένα σημαντικο δημοκρατικο-συμμετοχικο αλμα, περα απ' την εκχωρητικη φιλελευθερη ρεπούμπλικα. Η αγνοια της αναγκης και δυνατοτητας, να προδιαγραψει και να απαιτησει αμεσα, το αντιστοιχο πολιτικο συστημα, κι ακομα η αγνοια ότι είναι αυτό το ιδιο που θα την καταστησει αποτελεσματική μπροστα στις μεγάλες της ευθύνες, αυτες που ηδη εχει κι αποποιειται, και που στο νέο πολιτικο συστημα θα αναλάβει θεσμικα.
Κι αυτό ακριβως είναι το κεντρικο ζητημα του αναγκαιου πολιτικου της προσανατολισμου, πλαϊ στα αναγκαια βήματα γενικότερης ιδεολογικης χειραφέτησης.

Το ζητημα αυτό απαιτει ειδικοτερες καταθεσεις κι επεξεργασιες, σκληρη κριτικη του φιλελευθερου συστηματος, αλλα και σκληρη κριτικη στα αδιεξοδα και παρωχημενα της αριστερας, η οποία και παρεμποδιζει την ανω ιδεολογοπολιτικη χειραφετηση της κοινωνιας. Κριτικη από μια θεση που κατανοει ότι οι ανάγκες κατεδαφισης του πολιτικο-κομματικου τοπίου και οι αναγκες αναβάθμισής του δεν είναι διαδοχικές αλλα ταυτόχρονες, κι ετσι αντίθετες με τους αριστερούς μονοκομματισμούς και μετωπισμούς. Όλα αυτά βεβαια, προ-απαιτουν με τη σειρα τους τα αναγκαια βηματα περαιτερω ιδεολογοπολιτικης χειραφέτησης, του διασπαρτου πρωτοπόρου κοινωνικου δυναμικού.

Οι παραπανω πολιτικες κατευθύνσεις, είναι και οι μονες που μπορουν να αντιμετωπισουν ειδικότερα και την οικονομικη κριση της χωρας. Και εδώ όμως υπαρχει σημαντικο ελλειμμα κοινωνικης συνειδησης.
Το αιτημα για μια «σωστη» αλλα κι «αξιοπιστη» οικονομικη πολιτικη σημερα, είναι παγκοινωνικο και μάλιστα ξεπερνα σε μεγαλο βαθμο το αιτημα για «αποτελεσματικα οικονομικα μετρα». Τι σημαινει όμως αυτό, στην ευρύτερη κοινωνικη συνειδηση; Ας πουμε, να κανουν ολοι σωστα τη δουλειά τους, να μην κλέβουν κτλ. Μ' ολες τις ειδικότερες ενστασεις για τις ελλείψεις, ασάφειες, αντιφάσεις κτλ η συνταγη αυτή εχει κάποια αξία παρέχοντας ορισμένους πραξεολογικους μπούσουλες για τον καθένα, καθως και καποια κριτηρια αξιολογησης των κυβερνησεων. Το βασικο της προβλημα ωστοσο είναι ότι παραμένει ευχολογική. Αυτό δεν σημαίνει γενικως ανεφάρμοστη - παντα ένα μερος της ευχής είναι εφαρμόσιμο, υπο πίεση εστω - αλλα ότι παραμένει, φιλελεύθερη, ρεπουμπλικανική, αλλότρια, εκχωρητική. Σημαίνει δηλαδη ότι αφορα μια συνταγη που θα εφαρμοστει ερήμην του νοικοκύρη, ετσι εξ ορισμου αναξιοπιστη, κι ετσι στο απαιτητικο σήμερα εκ των πραγματων αναποτελεσματική.

Βεβαια, στη φιλελευθερη ρεπούμπλικα που μας κουβαλα, δεν είναι τελείως απών ο νοικοκυρης ουτε όλα ολωσδιολου ανεξελεγκτα. Λίγο θεσμικα ανα 4ετια κτλ, λιγο «αγωνιστικα» χωρίς πυξιδα, υπάρχει μια καποια συνιστωσα κοινωνικης παρουσίας κι επέμβασης στις ασκουμενες πολιτικές. Η παρουσία όμως αυτή εχει πλέον καταδειχτει πολλαπλα ανεπαρκής.
Πρωτον είναι αποστασιοποιημενη, δεν εχει δηλαδη την αναγκαια αμεσοτητα ( χρονικη κ.α. ) στη λήψη και τον ελεγχο των αποφάσεων. Δευτερον είναι αντιφατικη, δεν εχει δηλαδη εσωτερικη συνέπεια, στοχευση, απολογισμο κτλ ( για πολλούς λογους ) κι ετσι πχ. μια στιγμη η κοινωνία ( ή τμηματά της ) πιέζουν προς το Α και την άλλη προς το Β, παρεχοντας περιθωρια χειρισμων αλληλοεξουδετερωσης κι εν γενει χειραγώγησης. Και τριτον και κυριώτερον, υπολείπεται των επιτακτικών αναγκών και των αμεσων κοινωνικων δυνατοτήτων. Για να το πουμε αλλοιως, δεν είναι ουτοπική κι ανωριμη η ουσιαστικότερη κοινωνική συμμετοχη-ελεγχος-ευθύνη στα τεκταινομενα, ουτοπική είναι πλεον η ρεπουμπλικανικη τηλε-εντολη και τηλε-κριτικη.

Η ουσιαστικη κοινωνικη εξοδος απ' την κριση ( βλ. και Κ.8 ), η άλλη αναπτυξη, απαιτει βαθειες δομικες αλλαγες στην ιδια την καρδια του κερδοφορικου συστηματος. Όχι φυσικα με τη μορφη του σοβιετικου καπιταλισμου ( που εχει απορριφθει απ' την κοινωνία, αν και θριαμβευει ως τωρα στην Κινα πανω σε καθημερινες εκατομβες εργαζομενων ), καθως κι όχι ερήμην των σχετικων διεθνων εξελιξεων. Ουτε με τη μορφη ενός ανανεωμενου φιλελευθερου «κοινωνικου συμβολαίου - new deal» μισθωτων-εργοδοτων-κρατους. Απαιτει ένα ειδος «αμεσου μεταβατικου παγκοινωνικου συμβολαίου», με αλληλοχρεες ελαχιστες διασφαλίσεις, με ευρεως αποδεκτες κοινωνικοπολιτικές στοχευσεις, με αναληψη ευθυνων (ιδεολογικα και θεσμικοοικονομικα) απ' ολο το κοινωνικο φασμα, με αυξημένη κοινωνικη συμμετοχη κι ελεγχο, και με ενταξη ( = στηριξη-αξιοποιηση ) της κερδοφορίας στο κοινο πλαίσιο. Κατι τετοιο προαπαιτει αντιστοιχο κοινωνικο αναπροσανατολισμο, κι αναταξη του ψευδοταξικου διεκδικητισμου σε αντιστοιχο κοινωνικο-πολιτικο κινημα, οργανικα ενταγμενο στη συνεχεια, στο μεταφιλελευθερο δημοκρατικο πολιτικο συστημα.

Δεν είναι αοριστη ευχη, η παραπανω διεξοδος, είναι μια πραγματικη δυνατοτητα, δυσκολη οσο κι αναγκαια. Το καθεστως οπου το κερδοφορικο συστημα οδηγει κι αναπαραγει την ηγεμονία του, βρισκοντας πάντα αυτό τη διεξοδο μεσα απ' τα κοινωνικα ερείπια, το καθεστως οπου η αλλοτριωμένη κοινωνία διεκδικει κι αποσπα μικρα κομματια φρούδου ευδαιμονισμού, πρεπει και μπορει να αλλαξει. Η οργανικη διανόηση οφειλει να δείξει στην κοινωνία ένα δρόμο δημοκρατικης μεταβασης στις παραπανω γενικες προδιαγραφές. Ένα δρομο οπου το επιχειρειν ( = δημιουργειν στις συνθηκες της παγκοσμιας πραγματικοτητας = συναιρειν τα οικονομικα και τα πολιτικα = δημιουργειν το Τωρα και το Αυριο = .... ) θα κινεί μαζι και θ' απ-αλλοτριωνεται. Θα κινει όχι ως ασύδοτη καρικατουρα της εργασιακης δημιουργικοτητας, αλλ' ως διαρκως απ-αλλοτριούμενο, και θ' απαλλοτριώνεται όχι ως (ψευδο)δημευομενο ντουβάρι, αλλα ως δημιουργικως κινουν. Δηλαδη οφείλει η οργανική διανόηση να χαράξει και να δείξει ένα δρομο-τροπο ζωης τοσο ρεαλιστικο και τοσο υπερβατικο.

Τίθεται, με όλα αυτά, ως αμεσο ( ως κυρίαρχο κατά τη γνωστη σε πολλούς από μας διάλεκτο ) ζήτημα, η υπερβαση του πολιτικου συστήματος στις ανω κατευθύνσεις. Η αμεσοτητα αυτή ( στην ιδια ως ανω διαλεκτο ) είναι αντικειμενικα ωριμη αν και υποκειμενικα λιγοτερο, όπως δείχνει το γενικευμενο σιχτίρ του κόσμου, υπαγορεύοντας αντιστοιχους προσανατολισμούς, εξειδικευτικα ψαξίματα, κτλ. σε οποιον εχει αυτιά να ακούσει.
Προκειται για τη μειζονα κοινωνικη συγκρουση που δεν περιορίζεται στην ενδοσυστημικη «εξυγίανση» κι «εκσυγχρονισμο» του κρατους, αλλ' ουτε οπισθέλκεται στη φαντασιακη «πραγματική αλλαγη». Πρόκειται για την ορισμένη «εδώ και τωρα» κοινωνικη απαλλοτρίωση του κράτους ή αλλοιως για την ορισμενη απ-ιδιωτευση της κοινωνίας, στους ορους της πολυκομματικης δημοκρατίας κι ως το βαθος αποφασιστικου λόγου σε κάθε ζητημα που η ιδια η κοινωνία θα κρίνει. Φυσικά για την αναγκαία αυτή Δημοκρατικη Μεταπολίτευση, αναγκαιούν εξειδικεύσεις με κυριώτερη αυτή που θα εξασφαλίσει την ιδια την εσωτερικη μετεξέλιξη του πολιτικου συστήματος.
Στο εδαφος αυτό αλλωστε, δηλ. στο εδαφος υποκειμενικου προσανατολισμου και διεκδικησης της πολιτικης αυτης αλλαγης, θα κριθει η διαμόφρωση του γενικότερου πολιτικο-κομματικου τοπίου, ιδιαίτερα του αντισυστημικου.

Ορισμενα ζητηματα σχετικά με τους αναγκαίους προσανατολισμούς και τα αντίστοιχα κοινωνικα διεκδικήματα ως προς το πολιτικό συστημα, εχουμε θίξει στο «Φορειο» ( βλ. Φυλλομαντη ). Στο ιδιο πλαίσιο, θεωρουμε ότι πρέπει να εξειδικευθουν εκείνα τα διεκδικηματα που αφορούν την αναβαθμιση της κοινωνικης παρουσίας ειδικότερα στην οικονομική πολιτικη.

Συγγραφέας
Ο Δημήτρης Τζουβάνος κατάγεται απ’ τις Σελλάδες της Άρτας και ζει κι εργάζεται στην Αθήνα. Έχει εργασθεί ως γεωπόνος παραγωγής, ως γεωπόνος μελετητής, καθώς και στη σύνταξη κι εφαρμογή τοπικών, περιφερειακών κι ευρωπαϊκών αναπτυξιακών προγραμμάτων.
Συμμετείχε  στο αντιδικτατορικό φοιτητικό κίνημα, και μετά στο σοσιαλιστικό κίνημα σαν στέλεχος του ΠΑΣΟΚ, σαν μέλος της πολιτικής ομάδας των Μαρξιστών Σοσιαλιστών, καθώς και μέσα από διάφορες πρωτοβουλίες στον ευρύτερο χώρο της αριστεράς.
Θήτευσε Γ.Γ. του Υπ. Γεωργίας την  4ετια 1997-2000.  Τη δεκαετία του ‘80 εξέδιδε το πολιτικό περιοδικό «Φυλλάδιο», ενώ έχει δημοσιεύσει άρθρα του σε εφημερίδες και περιοδικά.

Στοιχεία  έκδοσης : «ο φυλλομάντης»  -  Σελίδες 248  -  Τιμή 15 €.  ISBN : 978-960-99294-0-0

Βλ. βιβλιοκριτικό σχόλιο Βασίλη Ξυδιά (εδώ)