Η Yoga από τη σκοπιά της Ορθοδοξίας

Το άκουσα με πολύ ενδιαφέρον. Με μπέρδεψε το εταιρούσιο ανθρώπου – θεού. Δεν υπάρχει το κατ΄εικόνα και ομοίωση; Αυτό είναι από τα βασικά θέματα στην ομιλία που χρειάζεται δειυκρίνηση.

Ο τρόπος που κάνει κατανοητή την έννοια της α(Α)γάπης, του “άλλου” και της Θεολογίας αυτός ο άνθρωπος, είναι μοναδικός!

Παρότι είναι κατ’ ουσίαν ορθά αυτά που λέει ο ομιλητής, ωστόσο, επειδή λείπει η έννοια του πράγματος, είναι ωσάν να μην λέει τίιποτε. Δλαδή, εάν κάποιος θέλει να πληροφορηθεί τις διαφορές ανάμεσα στοn χριστιανισμό και τον ινδουισμό, οι πληροφορίες είναι ορθές. Η δε παρουσίαση είναι παιδαγωγικά ορθή, επειδή απευθύνεται σε ανθρώπους που δεν έχουν, όπως λέμε, ιδέα. Το όλο δε εγχείρημα συμβαίνει με καλή, όπως φαίνεται διάθεση.

Παρόλαυτα, ακριβώς αυτή η προσέγγιση είναι αυτό που δεν χρειαζόμαστε. Αυτό που όντως χρειαζόμασττε είναι να κατανοήσουμε, δηλαδή να αποκτήσουμε την έννοια του πράγματος. Συγκεκριμένα, πρέπει να γίνει κατανοητό, δηλαδή να νοηθεί, ότι η θρησκεία αυτή, όπως και το θείο στοιχείο της, αντιστοιχεί στη έννοια της καθολικής υπόστασης, της οποίας φανερώσεις και μόνον, μη-ουσιαστικές δηλαδή υπάρξεις, αποτελούν τα καθ’ έκαστον όντα. Ακόμα και οι Αρχαίοι καταλάβαιναν την διαφορά της δικής τους προσωποκεντρικής έννοιας Θεού (αρχαιοελληνικές θεότητες, πνευματικές οντότητες) από τις θεότητες της Ανατολής. Μόνο οι σύγχρονοι, εντελώς άσχετοι με το νοείν άνθρωποι (εκεί να συμπεριλάβουμε και τον σύγχρονο μέσο ορθόδοξο), δεν μπορούν να καταλάβουν τέτοιες ουσιαστικές διαφοροποιήσεις.

Υπό το πρίσμα της έννοιας δεν αποτελεί απλή επιλογή (αυθαιρεσία) το να πιστεύει κανείς στον Θεό της ορθοδοξίας, είναι, αντιθέτως, μετά λόγου γνώσεως επιλογή.

Κατά τ’ άλλα ελπίζω οι παρευρισκόμενοι, ανάμεσα στα χασμουρητά, τα μουρμουρίσματα, τον βήχα και το να χαϊδεύουμε τα γένεια μας, να κατάλαβαν κάτι, έστω και τα στοιχειώδη. Αλλά δεν το νομίζω. Διότι ο μέσος Έλληνας χριστιανός δεν θέλει να σκέφτεται.

Μικρό σχόλιο στον Π. Κλιματσάκη: Ποιά είναι η ‘η θρησκεία αυτή’ και τι σημαίνει, επιτέλους, εδώ η λέξη ‘πράγμα’, με πιο απλά λόγια; Εάν με τις λέξεις: ‘η θρησκεία αυτή’, εννοείται ο ινδουισμός, έπρεπε ρητά να γραφτεί. Επίσης, θα απαιτούσε περισσότερη επεξήγηση η φράση: ‘Υπό το πρίσμα της έννοιας’ . Ποιάς έννοιας; Σύντομη αποτίμηση στον Κλιματσάκη: Έχω την εντύπωση ότι το σχόλιο του, γράφτηκε κάπως βεβιασμένα.Σε αντίθετη περίπτωση, θα πρόσφερε πολλά περισσότερα.

Αγαπητέ κ. Φαραντάκη, μάλλον έχετε δίκιο ότι το σχόλιο μου δεν βοηθάει και πολύ, δεν εξηγεί πολλά. Βεβαίως με το “η θρησκεία αυτή”, όπως νομίζω φαίνεται από τα συμφραζόμενα, εννοείται ο ινδουισμός. Όσον αφορά τη δεύτερη και ουσιαστικότερη παρατήρησή σας, για την οποία ιδιαίτερα χαίρομαι, θα παρακαλούσα, εάν το επιθυμείτε, να διαβάσετε το άρθρο μου “Τί είναι έννοια ([url]”https://www.antifono.gr/portal/%CF%80%CF%81%CF%8C%CF%83%CF%89%CF%80%CE%B1/%CE%BA%CE%BB%CE%B9%CE%BC%CE%B1%CF%84%CF%83%CE%AC%CE%BA%CE%B7%CF%82-%CF%80%CE%B1%CF%8D%CE%BB%CE%BF%CF%82/%CE%B3%CF%81%CE%B1%CF%80%CF%84%CF%8C%CF%82-%CE%BB%CF%8C%CE%B3%CE%BF%CF%82/3943-%CE%A4%CE%AF-%CE%B5%CE%AF%CE%BD%CE%B1%CE%B9-%CE%AD%CE%BD%CE%BD%CE%BF%CE%B9%CE%B13b.html”[/url])”, εδώ στο Αντίφωνο, οπότε νομίζω ότι στη συνέχεια θα μπορούσαμε να πούμε ουσιαστικά πράγματα.

Ελπίζω να μη σας βάζω σε πολύ κόπο.

Να πω πάντως ξανά ότι η παρουσίαση της ινδουιστικής θρησκείας από τον ομιλητή ήταν κατά την άποψή μου παιδαγωγικά καλή. Της λείπει εκείνο το βάθος το οποίο λείπει εν γένει από την ορθόδοξη διανόηση (με τις αυτονόητητες εξαιρέσεις), το βάθος που προκύπτει από την ουσιαστική κατανόηση. Τούτη σημαίνει το να βλέπουμε τον ουσιιώδη καθορισμό της ινδουιστικής θρησκείας, επί τη βάσει του οποίου ερείδονται τα σχετικά φαινόμενα. Αυτός ο καθορισμός, ο καθορισμός του πανθεϊσμού (ή καλύτερα ακοσμισμού), βλέπει τα όντα ως πεπερασμένες φανερώσεις της μίας και καθολικής υπόστασης. Η υπόσταση είναι το παραμένον, το ουσιώδες, τα ατομικά όντα είναι αναληθείς υπάρξεις. Σε αυτό το πλαίσιο δεν υπάρχει έννοια πνεύματος, ατομικής δηλαδή υπόστασης και ελευθερίας, δεν υπάρχει αυτεξούσιο.

Αυτά σαν πρώτη προσέγγιση