Η ακμή της παρακμής

   

Ας ξεκινήσουμε από το ίδιο σημείο που ξεκινούσε και το προηγούμενο κείμενο («Η πρώση της έπαρσης») για να εστιάσουμε σε μία όψη του θέματος η οποία χρειάζεται διασάφηση.
Τέχνη, σημειώναμε, είναι τόσο το πολιτιστικό προϊόν (και, ενδεχομένως, υποπροϊόν) που καταναλώνεται από το “πλήθος” όσο και το πολιτιστικό προϊόν (μα ενδεχομένως, και εδώ, υποπροϊόν) που καταναλώνεται από την “ελίτ”.

Η λειτουργικότητα τούτης της οπτικής γωνίας έγκειται στην παραδοχή ότι η, ενδεχόμενη, καλλιτεχνική απαξία ενός έργου διόλου απαραίτητα σημαίνει και απουσία εμπνεύσεως: Ίσα ίσα, προϋποτίθεται ένας υψηλός βαθμός «επιμέλειας» όσο και «επίγνωσης», προκειμένου ένα οποιοδήποτε προϊόν να μπορέσει να κατακτήσει την αγορά. Η προχειρότητα, όλως αντιθέτως, έχει πολύ λιγώτερες πιθανότητες να γίνει ευρέως δεκτή.
Η πολιτιστική παραγωγή της σημερινής εποχής, κατά τούτη την έννοια, παραμένει εναργέστατη: Παρότι (κατά κύριο ποσοστό) επιλέγει να μορφοποιεί την ασημαντότητα! Οι καλλιτέχνες, δηλαδή, εξακολουθούν με ακέραιη ένταση να δημιουργούν – έστω και αν έχει γίνει δύσκολο, πια, να τους ξεχωρίσουμε από τους εμπόρους…
(Γεγονός που γίνεται ορατό διά γυμνού οφθαλμού, άλλωστε, ευθύς όταν κοιτάξουμε προς την επικράτεια του βιομηχανικού ντιζάιν, πχ, ή των τηλεοπτικών διαφημίσεων − όπως και των κινηματογραφικών περιπετειών μαζικής κατανάλωσης.)

Η διαπίστωση αυτή απαντά, συνάμα, στο ευρύτερο ερώτημα για το αν εκείνο που επιτελείται σήμερα στο δυτικό κόσμο αντιστοιχεί σε ακμή ή σε παρακμή της τέχνης – κι ακόμα ευρύτερα, σε ακμή ή παρακμή του πολιτισμού.
Η απάντηση, εδώ, είναι τόσο καινοφανής ώστε, συνήθως, δεν αποτολμάμε να τη διατυπώσουμε.
Ο πολιτισμός σήμερα είναι σε Παρακμή και, όμως,  τ α υ τ ό χ ρ ο  ν α  σε Ακμή!
Για τον απλό λόγο ότι η παρακμή διόλου, τώρα, ισοδυναμεί με απώλεια τού ελέγχου…
Είναι – δικαιούμαστε να συνειδητοποιήσουμε κάποτε – ο πρώτος πολιτισμός στη γήινη ιστορία που έχει ορίσει ως  ζ η τ ο ύ μ ε ν ό  του την παρακμή.
Και «αξιώνεται» να το προσκομίζει αυτό, σήμερα, επειδή ακριβώς βρίσκεται στο απόγειο της δυναμικής του.

Ενόσω δεν βρίσκουμε παρρησία να ομολογήσουμε την ορθολογικότητα μιας τέτοιας αντίφασης, τα φαινόμενα που μας περιβάλλουν θα στέκουν – απλά – ανεξήγητα.

πηγή: antifono.gr