Ο Χρ. Γιανναράς για Το αίνιγμα του κακού

1
923

Η εκπομπή του Ρ/Σ της εκκλησίας της Ελλάδος «Το τραπέζι της Κυριακής» που παρουσιάζουν ο Πορφύριος Νταλιάνης και ο Γιώργος Ντόκος, είχε χθές, Κυριακή των Βαΐων του 2012, θέμα: «Το αίνιγμα του κακού». Καλεσμένος ήταν ο ομότιμος καθηγητής φιλοσοφίας του Παντείου Πανεπιστημίου  κ. Χρήστος Γιανναράς,  ο οποίος προσδιόρισε τον θάνατο ως μη σχέση, δηλαδή μη αγάπη, και το κακό ως στέρηση ζωής και εγωκεντρισμό.
Εξήγησε  τι σημαίνει για την εμπειρία-μαρτυρία της εκκλησίας η νίκη πάνω στο θάνατο, με χαρακτηριστικό παράδειγμα τους  Άγιους της Εκκλησίας μας.  Μίλησε για το "φυσικό" κακό, τη Σταύρωση του Χριστού, και την αληθινή δίψα του ανθρώπου για τα ουσιώδη και όχι για τα ιδεολογήματα. Είπε γιατί είναι Χριστιανός και τελειώνοντας υπογράμμισε τον βιωματικό και υπαρξιακό χαρακτήρα της Εκκλησίας.

Ακούστε εδώ {mp3}XY/895_CY_kako_Trapezi_April_2012{/mp3}

 

Ὁ Χρῆστος Γιανναρᾶς γεννήθηκε τὸ 1935 στὴν Ἀθήνα ὅπου καὶ σπούδασε Θεολογία, ἐνῷ συνέχισε μὲ σπουδὲς Φιλοσοφίας στὴ Βόννη καὶ τὸ Παρίσι. Διδάκτωρ Θεολογίας τοῦ Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης καὶ Φιλοσοφίας τοῦ Πανεπιστημίου τῆς Σορβόννης. Διετέλεσε καθηγητὴς φιλοσοφίας στὸ Πάντειο Πανεπιστήμιο Πολιτικῶν καὶ Κοινωνικῶν Ἐπιστημῶν τῆς Ἀθήνας, στὸ Τμῆμα Διεθνῶν καὶ Εὐρωπαϊκῶν Σπουδῶν. Ἐπίσης, ἔχει διδάξει βυζαντινὴ θεολογία καὶ Φιλοσοφία στὸν Ἅγιο Σέργιο Παρισίων, στὸ Ἰνστιτοῦτο Οἰκουμενικῶν Σπουδῶν (Παρίσι), στὴ Θεολογικὴ Σχολὴ τῆς Γενεύης, στὴ Φιλοσοφικὴ Σχολὴ Κρήτης (Ρέθυμνο) κ.ἀ.

1 σχόλιο

  1. Είναι πράγματι πολύ ενδιαφέρων ο τρόπος με τον οποίο ο κ. Γιανναράς προσπαθεί να αποφύγει την διαρχία καλού-κακού. Αν τον κατανοώ ορθά ακούγοντας αυτή την συνέντευξη και μη έχοντας διαβάσει το αντίστοιχο βιβλίο του, αντικαθιστά το δίπολο καλού-κακού με αυτό της σχέσης, αγάπης και κοινωνίας από την μία και της μη-σχέσης, ιδιοτέλειας και απώλειας της αγάπης από την άλλη. Εδώ το κακό δεν ορίζεται ως αυθύπαρκτη πραγματικότητα αλλά ως τρόπος και απάντηση προς την αγάπη τού θεού. Το καλό από την άλλη είναι η θετική απάντηση τού ανθρώπου προς το κάλεσμα τού θεού.

    Πιστεύω ωστόσο ότι αυτό το σχήμα υπονοεί ότι η αγάπη-κοινωνία-κλπ. τού θεού είναι απλά το δεδομένο με βάση το οποίο προσδιορίζονται οι υπαρκτικοί τρόποι τού κτιστού. Η διαρχία καλού-κακού μετατρέπεται σε διαφοροποίηση δύο τρόπων επί τη βάση της μίας αρχής που είναι ο θεός. Έτσι ο θεός νοείται επέκεινα (όχι μόνο τού κτιστού αλλά και) αυτών των τρόπων, με αποτέλεσμα να πρέπει να θεωρηθεί ως ένα ουδέτερο δεδομένο, ως βάση για την κρίση τού τι είναι καλό ή κακό. Ο ίδιος δεν είναι ούτε το ένα ούτε το άλλο!
    Αν δεν απατώμαι ο κ. Γιανναράς στο 46 λεπτό κ.εξ. της συνέντευξης περιγράφει με απόλυτη σαφήνεια το πρόβλημα τού φυσικού κακού αλλά απαντά μόνο στο ερώτημα τού τί είναι το [i]εκούσιο [/i]κακό. Δεν νομίζω ότι αυτό είναι τυχαίο. Πιστεύω ότι μία πιο συνεπής προσέγγιση τού κακού επί τη βάσει πρέπει να δεχτεί ότι η αγάπη τού θεού, ακριβώς επειδή υπερβαίνει το δίπολο καλό-κακό, πραγματώνεται στον κόσμο και με τρόπους που είναι κακοί.
    Ο ίδιος ο κ. Γιανναράς δίνει στην αρχή της συνέντευξής δίνει ως παράδειγμα τους αγίους της εκκλησίας, οι οποίοι παρά τον θάνατό τους -ή ακόμα και χάρις αυτού! – σχετίζονται άμεσα και πραγματικά με όλους τους ζώντες πιστούς. Νομίζω ότι αυτό συνάδει με την υπόθεση ότι το κακό (εν προκειμένω ο θάνατος ως η ύψιστη στέρηση της σχέσης) μπορεί να χρησιμεύσει για την πραγμάτωση αυτού που είναι ο θεός επέκεινα των τρόπων τού κτιστού.

Σχολιάστε:

Πληκτρολογήστε το σχόλιό σας
παρακαλώ εισάγετε το όνομά σας εδώ