Το εν Ελλάδι Πολιτικό Σκηνικό

0
410

Δημήτρης Ζιαμπάρας

Ένα πολιτικό σκηνικό στήνεται πάντοτε εκφράζοντας την πολιτιστική ιδιαιτερότητα και τις τρέχουσες ανάγκες μιας συλλογικότητας. Η πολιτιστική ιδιαιτερότητα έχει να κάνει με την ιδιαίτερη αναλογία των τριών βασικών ενστίκτων, της Επιβίωσης, του Ανήκειν και της Διαιώνισης, τα οποία εξαναγκάζουν την ανθρώπινη νόηση σε μια ατέρμονη ετεροβαρή αναζήτηση για Ελευθερία, Πληρότητα και Νόημα. Η μικρή διαφορά στην αναλογία των τριών ενστίκτων σε ανθρώπους διαφορετικών συλλογικοτήτων οδηγεί σε εντυπωσιακά διαφορετικούς πολιτισμούς, όπως ακριβώς ο γονότυπος του ανθρώπου με τον πίθηκο διαφέρει ελάχιστα, αλλά οδηγεί σε ένα εντυπωσιακά διαφορετικό φαινότυπο. Από την άλλη μεριά, οι τρέχουσες ανάγκες μιας συλλογικότητας έχουν να κάνουν με το στάδιο εξέλιξης στο οποίο βρίσκεται η ανθρωπότητα.


Στην Ελλάδα υπάρχει εμμονή με την αναζήτηση της Πληρότητας, η οποία μπορεί να επιτευχθεί με δύο τρόπους α) ως Πρόσωπο μέσα από την σχέση με τον Άλλον, β) ως Πολίτη μέσα από την ένταξη στην Κοινότητα. Οι ακραίες εκδοχές του Προσώπου και του Πολίτη εκφράστηκαν από τον Χριστιανισμό και τον Πλατωνισμό αντίστοιχα, ιστορικά η ελληνική ζυγαριά έγερνε ετεροβαρώς προς την πλευρά του Πολίτη. Το Πρόσωπο χαρακτηρίζει α) η έμφαση στην ανθρώπινη μοναδικότητα, β) το Κάλλος ως καταλύτης της σχέσης με τον Άλλον, αλλά και γ) ο κίνδυνος αυτή η γοητεία να οδηγήσει στον εφιάλτη του μηδενισμού. Τον Πολίτη χαρακτηρίζει α) η έμφαση στην ανθρώπινη συλλογικότητα, β) ο Μύθος ως καταλύτης της ένταξης στην Κοινότητα, αλλά και γ) ο κίνδυνος αυτή η συλλογική ευφυΐα να οδηγήσει στον εφιάλτη του ολοκληρωτισμού. Στο Κάλλος και στον Μύθο βρίσκονται οι προϋποθέσεις της σχέσης και της ένταξης αντίστοιχα. Η συνύπαρξη Προσώπου και Πολίτη είναι αναγκαία ως εκατέρωθεν ασφαλιστική δικλίδα.
Το ιστορικό εκκρεμές Συλλογικότητας – Μοναδικότητας και η αναπόφευκτη ανθρώπινη νοητική εξέλιξη καθορίζει την ακολουθία των πολιτιστικών προτύπων τα οποία εκκινούν από τον αρχέγονο δυναμικό άνθρωπο που αγωνίζεται να υπερβεί τους περιορισμούς της αδύναμης σάρκας και συγκλίνουν στον αυτόνομο άνθρωπο ο οποίος έχει πλήρως ενταχθεί στον Λόγο. Τις τελευταίες δεκαετίες το κυρίαρχο πολιτιστικό πρότυπο στην ανθρωπότητα είναι αυτό του σύγχρονου δυναμικού ανθρώπου ο οποίος επιθυμεί την Ελευθερία στην υπέρβαση των περιορισμών του περιβάλλοντός του, εξ ου και η άνευ προηγουμένου ανάπτυξη της τεχνολογίας. Το προηγούμενο υποδεέστερο κυρίαρχο πολιτιστικό πρότυπο ήταν αυτό του ενταγμένου ανθρώπου σε μια έντονα ιεραρχική συλλογικότητα με ισχυρή αίσθηση καθήκοντος, εξ ου και η άνευ προηγουμένου ανάπτυξη των ιδεολογιών. Το επόμενο υπέρτερο κυρίαρχο πολιτιστικό πρότυπο θα είναι αυτό του ενταγμένου ανθρώπου σε μια ισότιμη συλλογικότητα με ισχυρή αίσθηση της Αλήθειας, εξ ου και η άνευ προηγουμένου ανάπτυξη της φιλοσοφίας και της Ποίησης που θα ακολουθήσει διεθνώς. Στο μεθεπόμενο πολιτιστικό πρότυπο της ατομιστικής σοφίας θα έχουμε μια έκρηξη των επιστημών. Ο σημερινός παραλογισμός του υψηλού βιοτικού επιπέδου και της ανύπαρκτης ποιότητας ζωής θα αποκατασταθεί αναπόφευκτα, με αντίστοιχη αυξομείωση και των δύο.
Το προηγούμενο πολιτιστικό πρότυπο κράτησε περίπου 50 χρόνια (1910-1960), αν υποθέσουμε ότι το τωρινό θα έχει περίπου 60 διάρκεια, αυτό σημαίνει ότι από το 2020 θα έχουμε την σημαντική παρακμή του παρόντος πολιτιστικού προτύπου και την είσοδο στο επόμενο πολιτιστικό πρότυπο. Ένα μεγάλο ιστορικό παράθυρο ευκαιρίας για την Ελλάδα. Βέβαια σε καμιά περίπτωση δεν πρέπει να εξιδανικεύουμε την Κοινότητα. Η Κοινότητα μπορεί να αποτελέσει για τον άνθρωπο την είσοδο στον Παράδεισο, αλλά και στην Κόλαση. Εξαρτάται κατά πόσο η κοινοτική αρετή (οι προϋποθέσεις ένταξης, ο κώδικας τιμής) αποκλίνει από την κοινωνική Ηθική (την γενική αντίληψη περί καλού και κακού). Επικίνδυνα παραδείγματα κοινοτήτων αποτελούν η μαφία και οι σατανιστές. Δυστυχώς η ατομιστική σοφία του ανθρώπου στο μεθεπόμενο πολιτιστικό πρότυπο μπορεί να επιτευχθεί είτε μέσα από το «καλό», είτε μέσα από το «κακό». Ευτυχώς η Ελλαδική κοινοτική παράδοση δεν έχει να μας επιδείξει παραδείγματα αντικοινωνικής απόκλισης αρετής και ηθικής.
Στην ελληνική πολιτική σκηνή η διάσταση Προσώπου - Πολίτη εκφράζεται από τον δικομματισμό ΠΑΣΟΚ - ΝΔ. Και τα δύο κόμματα υποτιμούν την πολιτιστική συνείδηση. Το ΠΑΣΟΚ από ιδρύσεως του, μετέφρασε την ατομικιστική Επιθυμία του κυρίαρχου πολιτιστικού προτύπου σε προσωπικό Κάλλος, εκφράζοντας αυθεντικά το γοητευτικό Πρόσωπο μέσα στην ελληνική κοινωνία. Έδωσε έτσι διέξοδο στον πόθο του κόσμου για πολιτική μέσα από αυτάρεσκες κλίκες (συντεχνίες, συνδικαλισμό, τοπικές οργανώσεις, νεολαίες κ.λπ.), αποσχισμένες όμως από την υπόλοιπη κοινωνία. Η ΝΔ από ιδρύσεώς της είχε την ατυχία το κυρίαρχο πολιτιστικό πρότυπο να είναι ασθενές στην Συλλογική του διάσταση της Ιστορίας και έτσι απέτυχε να το μεταφράσει στην ελληνική πραγματικότητα που είναι ο Μύθος. Εξέφρασε έτσι παθογενώς τον ευφυή Πολίτη, εφόσον δεν του έθετε προϋποθέσεις ούτε δυνατότητα ένταξης ισότιμα σε ένα κοινωνικό σώμα, δηλαδή ένα πραγματικά αυτόνομο δήμο. Το γοητευτικό Πρόσωπο και ο ευφυής Πολίτης στην αποτυχία τους διολισθαίνουν ανώριμα στην αυταρχικότητα και στην ατομιστική σοφία αντίστοιχα. Έτσι ελλείψει Μύθου και συνεπώς μιας συλλογικής πολιτικής ευφυΐας, οι νεοδημοκράτες πολιτικοί εξελίχθηκαν αφενός ως μονάδες ευφυέστεροι από τους πασοκικούς πολιτικούς καθότι διολίσθησαν στην ατομιστική σοφία και αφετέρου αναποτελεσματικότεροι στην διαχείριση των κοινών καθότι έλλειπαν τα κριτήρια κοινού πολιτικού λόγου στην λήψη αποφάσεων. Άλλο η ατομική ευφυΐα και άλλο η πολιτική αποτελεσματικότητα, η τελευταία δεν χρειάζεται τόσο ατομικές ικανότητες όσο συνειδητοποίηση κριτηρίων κοινής πολιτικής. Η ατομική σύγκριση αντίστοιχων υπουργών των δύο μεγάλων κομμάτων το αποδεικνύει περίτρανα στην πλειονότητα των περιπτώσεων.
Τα πολιτικά κόμματα του ΚΚΕ, του ΣΥΡΙΖΑ, του ΛΑΟΣ και των Οικολόγων, δεν έχουν πολιτικά ερείσματα στην ελληνική κοινωνία, εξ ου και τα μικρά εκλογικά ποσοστά τους. Το ΚΚΕ και το ΛΑΟΣ ξεχασμένα στο προηγούμενο υποδεέστερο πολιτιστικό πρότυπο των ιδεολογιών εγκλωβίστηκαν στον θεσμό και παρέβλεψαν την ιστορική ασυνέχεια. Ο ΣΥΡΙΖΑ και οι Οικολόγοι φοβισμένοι από το επόμενο υπέρτερο πολιτιστικό πρότυπο γαντζώθηκαν στο Άτομο και εγκλωβίστηκαν στην Επιθυμία και στην Ενοχή αντίστοιχα. Προς το παρόν, το εν Ελλάδι πολιτικό σκηνικό μοιάζει να είναι σε αναζήτηση μιας ιστορικής ασυνέχειας εν είδει ενός νέου κοινωνικού συμβολαίου και παραβλέπει την αναγκαιότητα και δυναμική του Μύθου. Το μπαλάκι βρίσκεται ξεκάθαρα στους πολιτικούς της ΝΔ, ας ελπίσουμε να αντιληφθούν τις πολιτικές ανάγκες της ελληνικής κοινωνίας, αλλά και τις επιταγές του επόμενου πολιτιστικού προτύπου. Αυτό το στάδιο εξέλιξης επιβάλλει ένα παγκόσμιο κυρίαρχο πολιτιστικό πρότυπο, το οποίο εκφράζεται από την συλλογικότητα της οποίας η αναλογία ενστίκτων το ικανοποιεί επαρκέστερα. Απέναντι σε αυτό το κυρίαρχο πολιτιστικό πρότυπο όλες οι συλλογικότητες έχουν δικαίωμα να ωφεληθούν από τα επιτεύγματα της συλλογικότητας που το εκφράζει καλύτερα, αλλά και υποχρέωση να διαφυλάξουν την ετερότητά τους εν αναμονή της αναπόφευκτης σειράς τους στην εξέλιξη.


Σχολιάστε:

Πληκτρολογήστε το σχόλιό σας
παρακαλώ εισάγετε το όνομά σας εδώ