(ΣΧΟΛΙΟ ΣΕ ΜΙΑ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ)
Στο κενό του κόσμου αλάτι προσευχής.
Λειτουργούμενο κάλλος.
Σημασίες πυρός φωτεινότερες, φωτός εναργέστερες.
Απερίσταλτες επισκοπήσεις. Κόψη θαλάσσης, ουρανός χωρίς άκρη, φύση που ανοίγει, βέλη φωτός. Κι ένας ναός στο κέντρο του παντός να συνάζει απ΄ τα πέρατα μια ευχαριστία για την έκσταση του χώρου, μια ικεσία για την επανόρθωση του χρόνου.
Θα πάψει κάποτε η αρμονία των στοιχείων να μένει άρθρωση ενός αινίγματος – η αστραπή τους όψη μιας απουσίας;
Επί τέλους, η μ ε γ ά λ η ο μ ο ρ φ ι ά αντέχεται; Τη χωράμε; Γιατί τάχα ολόκληρη η σύγχρονη τέχνη φαντάζει σάν υπεκφυγή ενώπιόν της; Διαφυγή από μιαν αλήθεια που βιώνεται απόμακρη, ασύλληπτη, επίφοβη…
Η τελειότητα των όψεων τής (γύρω και μέσα μας) φύσης ξέρει καλά ότι υπάρχει ένα έν τού οποίου έχει, η ίδια, ανυπέρθετη χρεία: Το Νόημα. Στην απουσία του αυτός που ασκείται είναι ο ίδιος ο θάνατος.
Ενα ιερό στα σπλάχνα του μεγαλείου φαίνεται το μόνο κατάλυμμα που μπορεί να υποδεχθεί το θ ά μ β ο ς των μορφών – σημαίνοντάς το ως ύλη του μυστηρίου, ως σημείο της μεταμόρφωσης, ως εκ στατική αναφορά: ως δοξολογία. Η φύση θέλει να αναγγείλει ένα τραγούδι, ναι, αλλά ένα τραγούδι χωρίς όρια, το τραγούδι του Οντος, του Αλλου (1).
Το σχήμα ενός ναού συνιστά το αρχέτυπο ανθρώπινο ποίημα που διαλέγεται με την Ποίηση της Δημιουργίας: Αν η ιστορία της ομορφιάς δεν έχει συμπληρωθεί (2), πέμπτη ουσία κάθε βιώματος σταλάζει η θλίψη. Το ζωτικό γεγονός, ωστόσο, είναι ότι ανάμεσα στο ορισμένο και στο α όριστο, ανάμεσα στο λόγο της γης και στο λόγο του ουρανού, ανάμεσα στην κτιστή και στην άκτιστη σοφία, δεν ψηλαφείται πουθενά ασυνέχεια…
Η θέα ενός ηλιοβασιλέματος κάτω απ΄ την Οία της Σαντορίνης μάς συγκινεί στον υπέρτατο βαθμό διότι εκεί ακριβώς το κάλλος της γης αντί να περικλείσει το είδωλό του – προβάλλοντας τό κενό στο άπειρο – έχει αναχθεί σε εικόνα: Εχει διακινδυνεύσει να περικλείσει ένα Νόημα. Μάλιστα, το τολμηρότερο. Αυτό που βεβαιώνει ότι το είναι του κόσμου είναι το θαύμα: στην καρδιά του υπαρκτού πάλλει μια Αλήθεια που θεμελιώνει, έλκει και ζωοδοτεί το παν μ ε μ ό ν η τ η δ ύ ν α μ η τ ή ς α γ ά π η ς !
Ποιούς να θρηνεί τάχα το τόσο πένθος του ήλιου όταν γέρνει ;
«Πές στον Θεό, δε φταίμε εμείς, φταίει αυτός που έκαμε τον κόσμο τόσο ωραίο.» (3) Γραπτή μνημείωση ότι υπήρξαν, λοιπόν, οι άνθρωποι που διέτρεξαν την περιπέτεια της γης αγγίζοντας μόνο τη σκιά της.
Στους αντίποδες τού… ενθουσιασμού τού Καζαντζάκη ότι αποστολή τής ομορφιάς είναι να μάς καθηλώνει στον εαυτό μας: Οταν (προσωποποιημένη ή όχι) η λάμψη της μάς κατακλύσει, είναι τότε ακριβώς που γίνεται αμεσώτερα συνειδητή η επιθυμία για το μ ό ν ο που μπορεί να τήν υ π ε ρ β ε ί.
Για το επέκεινα της πλήρωσης!
ΠΑΡΑΠΟΜΠΕΣ:
1: «ένα τραγούδι χωρίς όρια, το τραγούδι του Όντος, του Αλλου»: Ολιβιέ Κλεμάν
2: Ζήσιμος Λορεντζάτος: «Όσοι ξεκινούν για την περιπέτεια τής τέχνης, θα πρέπει να γνωρίζουν ότι, στον τόπο αυτό, η ιστορία της ομορφιάς συμπληρώθηκε.»
3: ΄΄Αναφορά στον Γκρέκο΄΄ σελ. 270
πηγή: Αντίφωνο