Γ. Παπαδόπουλος: Η βιολογική σχέση των πεποιθήσεων με το χθες

0
513

Γεώργιος Χ. Παπαδόπουλος

Το ανθρώπινο μυαλό είναι ένα πολύπλοκο σύστημα διαρκούς παραγωγής αποφάσεων. Ο τρόπος για να ανταποκρίνεται άμεσα στην πιεστική αυτή υποχρέωση είναι απλός, όσο και επικίνδυνος. Χρησιμοποιεί τα κατά το δυνατόν λιγότερα, και άλλως χρονοβόρα, αισθητηριακά δεδομένα που διαθέτει, τα συμπληρώνει-μεταφράζει με τη βοήθεια των πιο πρόσφορων ερμηνευτικών υποθέσεων=πεποιθήσεων που έχει προηγουμένως αποδεχθεί και σπεύδει αμέσως να αποφασίσει για αυτά που το απασχολούν. Κάθε φορά που χρησιμοποιούμε τις πεποιθήσεις μας για να αντιμετωπίσουμε μία πρόκληση της πραγματικότητας, αυτό που στην κυριολεξία κάνουμε είναι  να προστρέχουμε στη μετάφραση που έκανε ένα (εξειδικευμένο;) κύκλωμα του εγκεφάλου μας στην πρώτη ενστικτώδη αντίδρασή μας σε ένα παρόμοιο γεγονός. Οι πρώιμες αυτές εγκεφαλικές μεταφράσεις, τροποποιημένες και παγιωμένες εν συνεχεία από την καθηλωτική δύναμη της συγκινησιακά παραμορφωτικής μνήμης, είναι το κανονιστικό πλαίσιο στο οποίο προσαρμόζουμε τη ζωή μας όλοι. Θρησκευόμενοι και μη, επαναστατούντες και συντηρητικοί, παραδοσιακοί και εκκεντρικοί, άνδρες και γυναίκες, επιστήμονες και μη. Και τι συμβαίνει όταν ο εγκέφαλός μας δέχεται μία πληροφορία που δεν ταιριάζει με το σενάριο που έχει υιοθετήσει για τον κόσμο; Την αρνείται, την απωθεί, την εκλογικεύει, την γελοιοποιεί, την αντισταθμίζει με μία άλλη, ή την τροποποιεί προκειμένου να αυτο-προστατευθεί, δηλαδή να κρατήσει σχετικά σταθερό το ιεραρχικά δομημένο ψυχολογικό και αξιακό πλαίσιο λειτουργίας του. Συμπερασματικά, οι σημερινές πεποιθήσεις είναι όχι μόνο δημιουργήματα του προσωπικού και κοινωνικού παρελθόντος, αλλά και αλλοιωμένες επικαιροποιήσεις προηγούμενων εμπειριών. Αναμνήσεις που αναπόφευκτα φέρουν ανάγλυφο το αποτύπωμα της βιολογικής και κοινωνικής μας αδυναμίας, αλλά, ευτυχώς, συνεχίζουν να προσαρμόζονται στις διαστάσεις και τις σκοπιμότητες του προσωπικού μεγέθους και του ιστορικού χρόνου.

*Καθηγητής Ανατομικής, Ιστολογίας και Εμβρυολογίας Κτηνιατρικής Σχολής Α.Π.Θ.

Σχολιάστε:

Πληκτρολογήστε το σχόλιό σας
παρακαλώ εισάγετε το όνομά σας εδώ