Ἡ… ἀβίωτη συμβίωση ἐλευθερίας καὶ μεταχριστιανικότητας

Ὁ βασιλιὰς εἶναι γυμνός. Καὶ «βασιλιάς», εἶναι ἀσφαλῶς ὁ κυρίαρχος λόγος.

Ἡ κυριαρχία του προϋποθέτει, πλέον, παντελῆ τὴν ἀπουσία ἀντιλόγου.

Ἡ λογοκρισία, ὁπότε, ἀνακύπτει ὡς (ὄχι πιὰ «τελευταία») «πρώτη» του μέθοδος.

Πῶς ἀλλοιῶς; Μιὰ φιλοσοφία ἡ ὁποία ἐκκινεῖ ὁρίζοντας τὸ σκοτάδι ὡς φῶς, μαζὶ καὶ ὡς φῶς τὸ σκοτάδι, γίνεται ἀναπόφευκτο  νὰ κηρύσσει ἐν τέλει τὴν Κατάφαση στὴ Ζωὴ ὡς ὀπισθοδρόμηση, ὡς πρόοδο τὴν Πρόκριση τοῦ Θανάτου.

Ἀπὸ θέσεως ἑνὸς τέτοιου ἀδιεξόδου, μόνη προοπτικὴ ἀποβαίνει ἡ ἐπιζήτηση συγχύσεως ἀπαξαπασῶν τῶν κρίσιμων ἐννοιῶν.

Μά, ἐπειδὴ ἡ σύγχυση τούτη εἶναι πάντοτε εὔκολο νὰ καταδειχθεῖ / ἀντιλεχθεῖ, ἔσχατη ἐπιλογὴ ἀποβαίνει ἡ ἐπιβολὴ τῆς σιωπῆς.

Κι ἐπειδὴ ἡ ἐπιβολὴ τῆς σιωπῆς ἐκτίθεται διάτρητη στὸ πεδίο τῆς θεωρητικῆς διαπάλης, ἀκολουθεῖ ὡς μονόδρομος ἡ ἀπόπειρα ἰδεολογικῆς τρομοκράτησης.

Εἶναι τότε ποὺ τὰ ρήματα γίνονται παραληρήματα. Ἐνῷ οἱ ταυτολογίες ἀποκτοῦν συνείδηση… ἀποστομώσεων.

Ἡ λέξη δικαίωμα κλίνεται βέβαια σὲ ὅλες τὶς πτώσεις. Ἕνα «δικαίωμα», ὡστόσο, τεταγμένο αὐστηρὰ στὴν ὑπηρεσία τῆς ἐξουσίας.

(Στὸν ἑνεστώτα μάλιστα αἰώνα, μιᾶς… αὐτοδικαίως ἀντιδημοκρατικῆς ἐξουσίας!)

Τὰ πραγματολογικὰ δεδομένα, μέσα σὲ τέτοια συνθήκη, ἀποτελοῦν ἐξ ἀντικειμένου… ἐχθρούς. Ὡς τέτοια, λοιπόν, ἀντιμετωπίζεται αἰφνιδίως ἀκόμα καὶ ἡ ἐπιστήμη ποὺ τὰ προσκομίζει…

Λένε, π.χ. οἱ κομιστὲς τῆς… ἐπαναστατημένης καταστολῆς, ὅσον ἀφορᾶ τὴν ἀπαγόρευση ἀνάρτησης, στοὺς σταθμοὺς τοῦ ὑπόγειου ἀθηναϊκοῦ σιδηροδρόμου, μιᾶς ἐνημερωτικῆς ἀφίσας γιὰ τὶς ἀμβλώσεις: «Τὰ σώματά μας μᾶς ἀνήκουν.» Ὁλόσωστα! Ἡ ἐτερότητα, ὡστόσο, ἑνὸς σώματος ἀπὸ ὅλα τὰ ἄλλα καθορίζεται (μὲ ἐκπληκτικὸ μάλιστα τρόπο) ἀπὸ τὰ χρωματοσώματά του. Ὅταν λοιπὸν ἀκούσουν ὅτι τὰ χωματοσώματα ἑνὸς ἐμβρύου διαφέρουν ἀπὸ τὰ χρωματοσώματα τῆς κυούσης – κατὰ ὀρθολογικώτατη λοιπὸν ἀναγωγή: τὸ σῶμα τοῦ ἐμβρύου ἀνήκει ὄχι σ’ αὐτὴν μὰ στὸ ἔμβρυο – αὐθορμήτως τότε ἐκεῖνοι… μισοῦν αὐτὸν ποὺ μᾶς γνωστοποίησε τό… μυστικό. Ἐνῷ τρέπουν αὐθωρεὶ τὸν λόγο τους σὲ παραλήρημα περὶ «σκοταδισμοῦ» (ποιοί;: οἱ λογοκριτές) προκειμένου νὰ ματαιωθεῖ ἡ συζήτηση.

Στὸν πυρήνα τοῦ θέματος, τί ἀπομένει τάχα; Νὰ ἰσχυριστοῦν πὼς τὸ ἔμβρυο δὲν ἰσοδυναμεῖ μὲ ζωή; Θὰ τὸ ἔλεγαν, ἴσως.  Δὲν θὰ τὸ πίστευε ὅμως ἀπολύτως κανείς. Ἀποφαίνονται λοιπὸν μέ… παγερὸ ἐνθουσιασμὸ ὅτι τὸ ἔμβρυο ὡς «εἶδος ἀμοιβάδος» δέν… δικαιοῦται δικαιώματα.

Εἶναι τότε εἰδικὰ ποὺ ἀποδεικνύεται πὼς οἱ βεβαιότητες μεσουρανοῦν ἀκόμα καὶ στήν (αὐτοσυστηνόμενη ὡς) ἐποχὴ τῆς ἀβεβαιότητας. Κι εἶναι τότε ἀκριβῶς ποὺ τὰ μυθ-ιστορμένα αὐτὰ «δικαιώματα» πιστοποιοῦνται ὡς μέσο ὁριστικῆς, πιά, κατισχύσεως τῆς ἰσχυρῆς πλευρᾶς ἐπὶ τῆς ἀνίσχυρης: Ἡ τελευταία, ἰδού, λέξη τῆς ἀπανθρωπίας!

Ἕνα βῆμα μετὰ τὴν κατοχύρωση τῆς… «ἐξουσίας στὴ ζωή – ναί – τοῦ ἄλλου», λοιπόν, προκύπτει ἡ ἀνάγκη ἀπερίφραστης λογοκρισίας αὐτῆς καθαυτήν, τῆς προτροπῆς γιὰ ζωή! Διότι τὸ ἁπλὸ μήνυμα ποὺ καθαιρέθηκε ἀπὸ τὸν δημόσιο χῶρο τοῦτες τὶς μέρες, δὲν ὑπέβαλλε αἴτημα νομικῆς καταργήσεως τῶν ἀμβλώσεων. Παρακινοῦσε ἁπλῶς πρὸς συναίνεση στὴν ἐπιβίωση μιᾶς ἑτερότητας.

Ἐπιφόρτιζε ἐνοχὲς τὶς γυναῖκες ἐκεῖνες ποὺ θέλουν τὴν ἔκτρωση, ἀπαντοῦν οἱ αὐτουργοὶ τῆς καταστολῆς. Μὲ ἰλιγγιώδη τὴν ἄγνοια τοῦ τί ἀκριβῶς ἔχουν ὁμολογήσει μέσα ἀπ’ αὐτὸ τὸν ἰσχυρισμό.

Ἔχουν ὁμολογήσει τὴν «ἀποενοχοποίηση» ὡς αὐτοσκοπό τοῦ κρατοῦντος πολιτιστικοῦ στερεώματος. Ἤδη πρὶν ἀπὸ κάθε ἠθικὴ διερώτηση! Ἔχουν παραδεχθεῖ δηλαδὴ τὴν ἀποενοχοποίηση ὡς ἀνηθικοποίηση.

Ἔχουν ἀκόμα ἐπιμαρτυρήσει τὴν κρατικῶς διατεταγμένη ταύτιση τοῦ Ἠθικοῦ μὲ τὸ Νόμιμο: Ἀπαξ καὶ ἡ πολιτικὴ ἐξουσία νομιμοποίησε μία ὁρισμένη πρακτική, οἱ ἐξουσιαζόμενοι δὲν ἔχουν ἔστω δικαίωμα νὰ προβληματίζονται, ἐπὶ δημοσίου πεδίου, γιὰ τὸ θεμιτὸ ἢ ἀθέμιτο τῆς υἱοθέτησής της ἐκ μέρους τους.

Ἔχουν παραδεχθεῖ, κυρίως, ὅτι μᾶς θέλουν νὰ πειθαρχοῦμε στὸ δικό τους ἀρχέτυπο ζωῆς ὄχι διόλου στὰ πλαίσια ἑνὸς «ἐλεύθερου πνεύματος» (ὅπως διακήρυσσαν κάποτε): Ἁπλῶς… μὴ ἀναστοχαζόμενοι ἐξ ὑπαρχῆς γιὰ τὸ κάθε τί, μὰ ἀκολουθώντας ἴσα ἴσα – ἄβουλοι καὶ ἄκριτοι ἐμεῖς – ὅ,τι μονάχοι ἐκεῖνοι ἔχουν προεπιλέξει ἐκ μέρους μας.

Προσάγουν μάλιστα τὸ ἴδιο τὸ κράτος ὡς σύμμαχό τους καὶ ὑπέρμαχο σὲ αὐτὴ τὴν σκανδαλώδη (ἐπὶ δημοκρατικῆς θεωρητικῆς βάσεως) μὴ-οὐδετερότητα!

Ἡ περαιτέρω ἐμπέδωση καὶ ἀπρόσκοπτη ἀναπαραγωγὴ ἑνὸς ὁρισμένου τρόπου ζωῆς, ἀσφαλῶς, τὸ ὅλο «στοίχημα» – ὁ ὁποῖος, τρόπος, θὰ πρέπει νὰ τηρηθεῖ, λοιπόν, ἐν εἴδει μεσουρανοῦντος κοσμικοῦ δόγματος.

Ἰδοὺ ὡστόσο ἡ ἐπίγνωση ὅτι τὸ δόγμα αὐτό – παρά τὴν ἐπιδεσποτεία του – δὲν ἔχει ριζώσει παρὰ μόνο πάνω στὸ ἔδαφος μιᾶς Ἀποσυνειδητοποίησης τοῦ τί πραγματικὰ ἐκπροσωπεῖ. Ἐξ οὗ ἡ καταφυγὴ στὴν Ἀπόκρυψη – ὡς μόνη του δυνατὴ προστασία.

Ἀπόκρυψη ἐπὶ δημοσίου εἰδικὰ πεδίου: Μὲ ἐλευθερία ἐκφράσεως, ὁπότε, ἐπὶ ἰδιωτικοῦ – θὰ ἰσχυριστοῦν ἴσως κάποιοι. Θὰ πρόκειται ὡστόσο γιὰ ἀστειότητες: Ἀποκλεισμὸς ἀπὸ τὸ δημόσιο πεδίο διαλόγου, σημαίνει σαφέστατα πὼς οἱ περισσότεροι ἄνθρωποι θὰ διεξέλθουν τὸν βίο τους χωρὶς οὐδέποτε νὰ ἔχει φτάσει στ’ αὐτί τους μιὰ διαφορετικὴ ἐκδοχὴ γιὰ τὸ περιεχόμενο τῆς σχέσης μὲ τὸν ἑαυτό τους καὶ μὲ τοὺς ἄλλους ἀνθρώπους. Ἕνας ἀποκλεισμὸς ποὺ ἰσοδυναμεῖ, πρακτικά, μὲ κατάργηση σκέψης.

Ἡ παντοκρατορία τοῦ κρατοῦντος προτύπου μόνο μέσα σὲ τέτοια συνθήκη θὰ μποροῦσε φυσικὰ νὰ παραταθεῖ. Αὐτὴ εἶναι ὅμως μιὰ ἐπισήμανση ἡ ὁποία θὰ πρέπει νὰ ἀρχίσει νὰ ἐκφέρεται ἐκ μέρους μας, προκειμένου ἴσως καὶ νὰ ἀκουστεῖ ἀπὸ τοὺς ἀνθρώπους ἐκείνους ποὺ ἐνδιαφέρονται νὰ τὴν ἀκούσουν.

Γόνιμη ἔκπληξη τῶν προσφάτων ἡμερῶν, ἡ ζωηρότητα μὲ τὴν ὁποία τὸ διαδίκτυο ἀποφάσισε, πρὸς στιγμήν, νὰ συντονιστεῖ στὴ διεκδίκηση τῆς φυσικῆς του ταυτότητας: Ἑνὸς χώρου ζύμωσης ἀκηδεμόνευτων ἰδεῶν∙ καὶ παραγωγῆς σκέψης πρωτογενοῦς ἀπὸ μέρους τῆς κοινωνίας – ὄχι ἁπλῆς ἀναπαραγωγῆς τῆς, καθέκαστο ζήτημα, σκέψης πάσης «ἰθυνούσης» ἐλίτ.

Εἶναι ἐξόχως χαρακτηριστικὸ τὸ γεγονὸς ὅτι κεντρικὴ ἀμέσως τότε στρατηγική, ἀπὸ μέρους τῶν ὑπερασπιστῶν τῆς ἀπαγόρευσης, ἔγινε ἡ ἐπιδίωξη νά… ἀλλάξει τὸ θέμα συζήτησης. Ἂς μιλήσουμε (μόνο) γιὰ τὴν οὐσία, ἄρχισαν νὰ λένε, ἐννοώντας ἀναπάντεχα αὐτὲς καθεαυτὲς τὶς ἐκτρώσεις.

Πόσο κουτὴ ἡ πονηρία!: Τί νὰ ἀποδώσει ἕνας ἰδιωτικὸς διάλογος ἐπὶ τῆς οὐσίας ὁποιουδήποτε θέματος, ὅταν ἡ μία ἀπὸ τὶς δύο πλευρὲς δὲν θὰ ἔχει δικαίωμα νὰ διαδώσει δημόσια τὴν ἄποψή της;

Ὄχι λοιπόν: Προηγεῖται ἡ συζήτηση ἐπὶ τῆς διαδικασίας.

Ἂς μὴ ξεχνᾶμε, ἄλλωστε, ὅτι οἱ «ἐπὶ τῆς διαδικασίας» ἐπαγγελίες ἦταν ἐκεῖνες ποὺ ἔκαναν τὸν κρατοῦντα σήμερα πολιτισμὸ νὰ κυριαρχήσει ἀπ’ ἄκρου σ’ ἄκρο τῆς χριστιανικῆς οἰκουμένης: Εἴμαστε ὁ πρῶτος πολιτισμὸς τῆς ἐλευθερίας, ἔλεγαν οἱ θιασῶτες του – κι οἱ γόνοι τῶν εὐσεβῶν οἰκογενειῶν εὐπιστοῦσαν ἀκρίτως, τότε, σ’ αὐτὴ τὴν ἑλκυστικὴ διαβεβαίωση.

Ἡ μαζικὴ τοῦτες τὶς μέρες ὑποστήριξη τῆς ἀπαγόρευσης, ἐκ μέρους τῶν ὑπερμάχων τῆς γενέθλιας φιλοσοφίας αὐτοῦ τοῦ πολιτισμοῦ, ὡστόσο, πιστοποιεῖ καταλυτικὰ τὸ ἐξ ὁλοκλήρου καὶ ἀπολύτως ἀντίθετο.

Εἶναι μιὰ φιλοσοφία ποὺ δ ὲ ν  ἀ ν τ έ χ ε ι (ὅπως ἰδίοις ὄμασι διαπιστώνουμε) οὔτε μία μέρα τὴν πολυφωνία ἢ τὴν ἐλευθερία τῆς ἔκφρασης – «ἀντέχει» μόνο ἐνόσῳ κατέχει ὅλους τοὺς δημόσιους πομπούς (αὐτοὺς δηλαδὴ οἱ ὁποῖοι ἐπιδοτοῦνται ἀπὸ τὸν κρατικὸ προϋπολογισμό) κι ἐνόσῳ ἐπιβάλλει διὰ μέσου τῆς κρατικῆς ἰσχύος τὴν μονοφωνία ὡς αὐστηρὸ ὅρο χρήσης τους.

“Ἐκκινοῦσα ἀπὸ” ὅσο καὶ “τελειούμενη (ἰδού) σὲ” μιὰ βούληση Συσκότισης, πολὺ καθολικώτερα, παρὰ Διαφωτισμοῦ.

Ὥστε ἐκεῖνο ποὺ πραγματικὰ κρίνεται, ἀπὸ τὴν παγίωση ἢ τὴν ἀναίρεση τούτης τῆς ἀπαγόρευσης, εἶναι ἡ διαφύλαξη τῶν πιὸ αὐτονόητων (πρὶν κι ἀπὸ κάθε τους ἐπίσημη / τυπικὴ «διακήρυξη») δικαιωμάτων τῆς ὕπαρξης.

Ἀξίζει νὰ ἔχουμε πάντως ἐπίγνωση ὅτι διατρέχουμε τὶς μέρες κατὰ τὶς ὁποῖες ἡ ἴδια ἡ Ἱστορία, πιά, μαρτυρεῖ ἀ-μέσως ὅτι – ὄχι μόνο ἡ πνευματική – ἀκόμα καὶ ἡ πολιτικὴ ἐλευθερία τῆς πλάσης εἶναι ἀδύνατον νὰ ἀναπνεύσει κάτω ἀπ’ τὸν ὁρίζοντα ἑνὸς διακηρυγμένου Ἀποχριστιανισμοῦ τοῦ Νοήματος.

Προδημοσίευση από το τεύχος Μαρτίου 2020 του περιοδικού “Πειραϊκή Εκκλησία”.

Ο ζωγραφικός πίνακας που πλαισιώνει τη σελίδα (“Σύνθεση με δύο φιγούρες”) είναι έργο του Σάββα Χαρατσίδη.