Ο Ισοκράτης επιλέγει
“Ήταν χαράματα της 16ης Οκτωβρίου 1943 όταν ένας λόχος εκατόν είκοσι Γερμανών στρατιωτών ανηφόρησε από την Ελευσίνα προς τα χωριά με σκοπό να εκδιώξει τμήματα του 34ου Συντάγματος του ΕΛΑΣ που είχαν ορμητήριο την περιοχή, και να καταστρέψει κάθε εστία βοήθειας και τροφοδοσίας τους. Η είδηση φτάνει από ένα τσοπανόπουλο που ξέφυγε, στο χωριό και το τμήμα του εφεδρικού ΕΛΑΣ μαζί με απλούς κατοίκους πιάνει θέσεις για να αποκρούσει τους κατακτητές με επικεφαλής τον Στέφα Μαλιάτση. Μόλις φώτισε οι Γερμανοί φάνηκαν να προχωρούν ακροβολισμένοι στα πρώτα σπίτια του χωριού. Οι Πυλιώτες τους βλέπουν και είναι έτοιμοι να χτυπήσουν. Αλλά αυτό που αντικρίζουν τους παγώνει. Οι Γερμανοί έχουν τοποθετήσει μπροστά, ανθρώπινη ασπίδα, πέντε τσοπανόπουλα που είχαν αιχμαλωτίσει μερικά χιλιόμετρα έξω από το χωριό. Ανάμεσά τους ο Γιώργος, ένα από τα παιδιά και ο Σωτήρης, ένας ανιψιός του αρχηγού, του Στέφα Μαλιάτση. Το ίδιο θέαμα αντικρίζει και ο πατέρας. Απέναντί του το αίμα του. Δίπλα και πίσω του οι πατριώτες του, το χωριό, το χρέος. Όλοι περιμένουν από αυτόν και όλοι ρωτούν. Τι θα γίνει τώρα; Ταυτόχρονα δίνεται και η απάντηση. «Ντι Στέφα, ρίνι», τους λέει στα αρβανίτικα ο αρχηγός. Δηλαδή, «ξέρει ο Στέφας, περιμένετε». Η αναμονή σταματά μετά από λίγο με τη διαταγή «πυρ» που φωνάζει και τον πρώτο πυροβολισμό που ρίχνει ο ίδιος ο Στέφας. Τον ακολουθούν οι υπόλοιποι πατριώτες και οι πρώτοι Γερμανοί σωριάζονται νεκροί. Μαζί τους πέφτουν νεκροί και οι πέντε όμηροι. Ο μύθος λέει πως η σφαίρα του πατέρα ήταν εκείνη που σκότωσε το γιο. Όμως δεν υπάρχει χώρος για τον μύθο. Τώρα ξεκινά η Ιστορία, αυτή τη στιγμή αρχίζει η μάχη της Πύλης που γενικεύεται σ΄ όλη την περιοχή με εμπλοκή πολύ περισσότερων δυνάμεων τόσο των Γερμανών (περίπου 4000) όσο και του ΕΛΑΣ. Λήγει τρεις μέρες αργότερα, στις 19 Οκτωβρίου, με τελικό αποτέλεσμα πάνω από τριακόσιους νεκρούς Γερμανούς, δεκάξι από την πλευρά των πατριωτών και την ολοκληρωτική σχεδόν καταστροφή των χωριών.”
Το κείμενο είναι του Σωτήρη Κώνστα.
Ο Ισοκράτης σχολιάζει
Από παιδί,δεν γίνεται να σκεφτώ ή ν'ακούσω το όνομα “Στέφος Μαλιάτσης” και να μην βουρκώσω.Εμείς οι Αρβανίτες τον αγαπάμε ιδιαίτερα.Ευκαιρία έψαχνα για να βάλω την ιστορία του στο Ισοκράτημα.
Ο Στέφος ήταν λοχίας στη Μικρασιατική Εκστρατεία.Ήταν ο αρχηγός του εφεδρικού ΕΛΑΣ της Πύλης.Δερβενοφύλακας αναντάμ παπαντάμ!Τις μέρες αυτές του Οκτωβρίου του '43,μεγάλες δυνάμεις του ΕΛΑΣ,κινούνταν στην Πάρνηθα και στον Κιθαιρώνα.Ο Ορέστης,ο Νικηφόρος,ο Καλλίας,ο Κρόνος,ο Φ.Βερμαίος,ο Νικήτας,ο Φερραίος!Είχε περάσει μόλις ένας μήνας που η Ιταλία είχε συνθηκολογήσει και εξοπλισμένοι με τα ιταλικά όπλα που επιτέλους περιήλθαν στα χέρια των Ελλήνων με καθυστέρηση τριών χρόνων,συνέρρεαν στην περιοχή για να διευκολύνουν τη συμμαχική προέλαση στην Ιταλική χερσόννησο και για να καταλάβουν την Αθήνα σε περίπτωση υποχώρησης των Γερμανών.
Οι Γερμανοί ακριβώς για να αποφύγουν τον εγκλωβισμό,σε περιπτώση υποχώρησής τους,διενεργούσαν επιχειρήσεις στην περιοχή αυτή που κλείνει το πέρασμα όποιου κινείται από την Πελοπόννησο προς την βόρειο Ελλάδα.Έτσι δημιουργήθηκε ο κίνδυνος της περικύκλωσης κάποιων τμημάτων του ΕΛΑΣ. Ο Στέφος “κράτησε”την Πύλη όσο χρειαζότανε για να πέρει θέση ο τακτικός ΕΛΑΣ και να μη εγκλωβιστεί.Στη μάχη που ακολούθησε ο Αν/χης Ρήγος ερχόμενος από την Ελευσίνα,ανέλαβε αμέσως τη διοίκηση των δυνάμεων.Είχε μόλις πειστεί να προσχωρήσει στον ΕΛΑΣ κι εκείνος τέθηκε ευθύς υπό τις διαταγές του!
Πόσα πράγματα μας μαθαίνει αυτή η ιστορία!Σκεφτείτε και βγάλτε συμπεράσματα.
Ο Ισοκράτης μόνο σε δύο θα προσπαθήσει να τραβήξει την προσοχή σας.
Το ένα είναι ότι ασφαλώς και ΔΕΝ ήταν δίκαιο που ο Στέφος έπρεπε ν'αποφασίσει για τη ζωή του παιδιού του!Όπως και δεν είναι δίκαιο να πληρώσουν σήμερα όσοι πληρώνουν πάντα.Αλλά αποφάσισε!Διάλεξε το συμφέρον της Πατρίδας κι όχι το ίδιο του το παιδί!Δεν έκανε παζάρια,ούτε έβαλε όρους,ούτε επικαλέστηκε το δίκιο του!Ούτε καν προς τον Θεό!
Το άλλο είναι ότι οι εφεδροελασίτες της Πύλης τα κατάφεραν μια χαρά με τους πάνοπλους ,εμπειροπόλεμους και πειθαρχημένους Γερμανούς.Και εκείνοι τί έκαναν;Έκαψαν τα χωριά!
Κάνανε και τότε ό,τι κάνουν και τώρα!Μόνο που το κάνανε με άλλα μέσα!Τώρα τους κοστίζει πιο φτηνά,βγάζουν κέρδος και δεν κινδυνεύει το κεφάλι τους.Δεν καίνε τα χωριά αλλά καταστρέφουν την ειρηνική ζωή μας.Πάλι μας κάνουνε φτωχότερους!
Εμείς όμως και τώρα θα τα καταφέρουμε!Ένα μόνο να ξέρουν οι Γερμανοί:ότι μας χρωστάνε και θα μας χρωστάνε για πάντα!Ακόμα κι αν μας πληρώσουν τα αναγκαστικά δάνεια και τις καταστροφές θα μας χρωστάνε ανθρωπιά,προκοπή,ειρήνη.Και είμαστε πολύ μεγαλόψυχοι που τους καλοδεχόμαστε χωρίς να τους θυμίζουμε όλα αυτά.Είμασταν και είμαστε αποφασισμένοι να τα ξεχάσουμε όλα μόνον εφόσον κι εκείνοι γίνουν άλλοι άνθρωποι.Αν αρχίσουνε να κάνουνε τα ίδια που κάνανε όλον τον 20ο αιώνα με άλλα μέσα,τότε κι εμείς γυρίζουμε την πλάκα!
Έχουμε και νταούλια έχουμε και πίπιζες!Θα παίζουν αναλόγως!