Η άλλη όψη ενός στρατηγού.
Οι παράγοντες που κίνησαν το επαναστατικό γεγονός του 1821. Ο Μακρυγιάννης ως μόρφωμα μιας άλλης – από την σημερινή – εποχής. Η καθεστηκυΐα ερμηνεία του. Η ερμηνευτική ανατροπή που έφερε η έκδοση του γραπτού του «Οράματα και θάματα». Η ανελέητη, επ’ αυτού, αντίδραση του επικυρίαρχου λόγου.
Το “σκάνδαλο” των μυστικών βιωμάτων εντός της καθημερινότητας. Η παράδοση ως μετάγγιση πείρας. Η διάκριση του πραγματικού από το φαντασιώδες, ως “πεμπτουσία” του ζητουμένου της. Η διάρρηξη αυτής της παράδοσης από τη «νεωτερικότητα».
Η ιδιαίτερη εμβάθυνση στο αίτημα προτεραιότητας του νοήματος (δηλαδή, της ελπίδας ότι δεν τελειώνουν όλα στο τίποτα) η οποία συνέχει τόσο την αρχαία όσο και τη χριστιανική ελληνική αναζήτηση.
Ο Μακρυγιάννης ως ενσαρκωτής της βιωματικής διαφύλαξης αυτού του νοήματος, όχι σε ιδέες αλλά σε πράξεις. Η πίστη ως εμπειρία, σε αντίστιξη με την πίστη ως ιδεολογία. Οι διαφορές της εποχής μας, εν τέλει, από εκείνη του εθνικοαπελευθερωτικού αγώνα, ως μεταθέσεις “προτεραιοτήτων”.
Ο Χρήστος Γιανναράς, φιλοξενούμενος του π. Ιγνατίου Γεωργακόπουλου, ιχνηλατεί – με αφορμή την προσωπικότητα του Μακρυγιάννη – την εκκλησιαστική βιοτή ως μια εμπειρική ψηλάφηση της ζωής, εκείνης, που επικρατεί του θανάτου. ΕΤ1, 1997.
Ευτυχώς που είναι κι ο Κωνσταντίνος και βλέπουμε τέτοια αριστουργήματα.
Ἀληθῶς!
Μια ακόμα – ακριβή – στιγμή που ο Χρήστος Γιανναράς μας μ υ ε ί στη βαθύτατη [i]συνάφεια[/i] μεταξύ [b]λόγου[/b], [b]ζωής[/b] και [b]νοήματος[/b].
ΥΓ1: Γεννιέται βέβαια μια απορία, μετά την παρακολούθηση αυτού του βίντεο: Πώς, άραγε, ένας τέτοιος λ ό γ ο ς δεν σηματοδοτεί και το [b]καθηγούμενο νόημα[/b] της εποχής μας;
Η απάντηση – κατά την ταπεινή μου βεβαιότητα – έχει να κάνει με το ότι προϋποτίθεται μία “κρίσιμη μάζα” διανοουμένων, ώστε να εισακουστεί / αναδυθεί κατόπιν και η “κρίσιμη μάζα” του λαϊκού σώματος, που θα καθιερώσει μια παρόμοια ανατροπή.
Η (αυτο)καταδίκη είναι ότι 19 στους 20 διανοουμένους μας, ωστόσο, προκρίνουν – ίσα ίσα – να ορίζουν την ταυτότητά τους επακριβώς στους αντίποδες αυτού του νοήματος.
ΥΓ2: Τα σαρανταπέντε λεπτά του προκείμενου βίντεο που παραγράφουμε – έτσι – σε επίπεδο [i]απόλαυσης[/i] της [i]ακρόασης[/i], μας δίνουν πάντως μια αμυδρή ιδέα και για το τι διαγράφουμε (μα, στη διάρκεια του όλου υπόλοιποιυ βίου μας) σε επίπεδο [i]πληρώσεως[/i] του [i]είναι[/i] μας.
Ασύμμετρος διάλογος
Μήπως κάνω λάθος διακρίνοντας ασυμμετρία μεταξύ των δύο ανδρών, σε σημείο που άλλο να εννοεί ο φιλοξενούμενος και άλλο να καταλαβαίνει ο φιλοξενών;
Συμμερίζομαι την άποψη του καθηγητού ότι ο πληροφοριακός θεολογικός λόγος του κηρύγματος φτάνει όχι μόνο να μην γοητεύει αλλά και να παρεμποδίζει ή να απωθεί την πίστη. Το βλέπουμε παντού. Τι εννοώ;
Η κρίση του νεωτερικού και μετα-νεωτερικού σκεπτόμενου ανθρώπου είναι ότι προτάσσοντας την νόηση της πράξεως και ταυτίζοντας την νόηση με την γνώση, φθάνει στην επάρκεια της διανοητικής εξοικείωσης της πίστεως, και χάνει για πάντα την σημασία και έννοια της πίστεως που οδηγεί στην πραγματική γνώση. Γνωρίζοντας τα πολλά, δεν έμαθα απολύτως τίποτε. Ο θάνατος δεν νικιέται με την νόηση αλλά με την ζωή. Ζωή είναι τρόπος και πράξη και όχι κατανόηση.
Ποια είναι τα λεγόμενα «άθεα» γράμματα για τα οποία μας προειδοποιεί ο Πατρο-Κοσμάς; Μήπως είναι εκείνα που προτάσσουν και απολυτοποιούν την θεωρία, ταυτίζοντας την με την γνώση; Με την νεωτερικότητα εισάγεται μια άλλη μορφή εκπαίδευσης που προτάσσει την θεωρία. Γνώστης δεν είναι εκείνος που έχει εμπειρία αλλά εκείνος που γνωρίζει τα πολλά, και κάπως αυτή η γνώση απελευθερώνει. Έτσι μάθαμε πολλά για τις τέχνες και συνεχώς σήμερα χάνονται οι τέχνες. Έτσι μάθαμε πολλά για την φύση, αλλά σήμερα γύρω μας, χάνεται η φύση. Συμπτωματικό δεν είναι ότι στην πλειοψηφία των διανοουμένων και επιστημόνων σήμερα και ήδη από την εποχή του διαφωτισμού επικρατεί ο αγνωστικισμός; Αυτά και μόνο. Ας είναι καλά ο καθηγητής.
Ευχαριστώ.
Ένα σχόλιο που δηλώνει, ήδη, απ’ τον τίτλο του ότι σκοπεύει να μειώσει τον ένα εκ των δύο συντελεστών της συνέντευξης, δεν θα ήταν δικαιότερο να εμφάνιζε (γνήσια) και την υπογραφή του σχολιαστή;
Στόχο να μειώσω τον έναν; Και όχι βέβαια! Περί επικοινωνιακής ασυμμετρίας εννοούσα και όχι βέβαια προσωπικών ικανοτήτων, επίπεδο IQ ή γνώσεων.
Φάνηκε σε μένα, τον ανώνυμο, ότι χάθηκε μια ευκαιρία από τον παρουσιαστή να εμβαθύνει περισσότερο σε όσα έθεσε ο καθηγητής. Γιατί έβαλε “στόχο” το κήρυγμα; Άλλωστε δεν είναι η μοναδική φορά.
Πως να το πω; Σαν μια εκ καλής προθέσεως διαφοροποίηση, για να μην πούμε απόρριψη; Η απάντηση του παρουσιαστή, “για να σωθεί έστω και μια ψυχή!”, τι άλλο θα μπορούσε να είναι;