Η αποφατική σημαντική του προσώπου

από
Χρήστος Γιανναράς
-
25
931

Με τη λέ­ξη πρό­σω­πο προσ­δι­ο­ρί­ζου­με μι­α υ­παρ­κτι­κή πρα­γμα­τι­κό­τη­τα. Το πρό­σω­πο υ­πο­στα­σι­ά­ζει (συ­γκρο­τεί σε υ­πό­στα­ση, σε συ­γκε­κρι­μέ­νο υ­παρ­κτι­κά γε­γο­νός) έ­ναν τρό­πο υ­πάρ­ξε­ως.

Την έκ­φρα­ση τρό­πος της υ­πάρ­ξε­ως την χρη­σι­μο­ποι­ού­με γι­α να ε­πι­ση­μά­νου­με ό­χι μό­νο την υ­παρ­κτι­κή πρα­γμα­τι­κό­τη­τα του προ­σώ­που, αλλά και την υ­παρ­κτι­κή πρα­γμα­τι­κό­τη­τα της φύ­σης. Ο­νο­μά­ζου­με φύ­ση την υ­παρ­κτι­κή ο­μο­εί­δει­α, τον κοι­νό τρό­πο υ­πάρ­ξε­ως ο­μο­ει­δών υ­πο­στά­σε­ων.
Δι­α­κρί­νου­με τον τρό­πο της υ­πάρ­ξε­ως με α­να­φο­ρά σε υ­παρ­κτι­κές δυ­να­τό­τη­τες – ε­νέρ­γει­ες πού τον κα­θο­ρί­ζουν. Μι­λά­με γι­α την ο­μο­εί­δει­α μι­ας συ­γκε­κρι­μέ­νης φύ­σης ή ου­σί­ας α­να­φε­ρό­με­νοι σε κοι­νές δυ­να­τό­τη­τες – ε­νέρ­γει­ες των υ­πο­στά­σε­ων αυ­τής της φύ­σης, ό­πως και στον κοι­νό τρό­πο εκ­φο­ράς ή πρα­γμά­τω­σης αυ­τών των ε­νερ­γει­ών.

 

Στην πε­ρί­πτω­ση των προ­σω­πι­κών υ­πάρ­ξε­ων ε­πι­ση­μαί­νου­με την ομο­εί­δει­α κοι­νών φυ­σι­κών ε­νερ­γει­ών, αλ­λά ταυ­τό­χρο­να και τη δυ­να­μι­κή ε­τε­ρό­τη­τα του τρό­που εκ­φο­ράς ή πρα­γμά­τω­σης αυ­τών των κοι­νών ε­νερ­γει­ών. Κα­τα­νο­ού­με την υ­παρ­κτι­κή ε­τε­ρό­τη­τα του προ­σώ­που ως ε­λευ­θε­ρί­α α­πό τον κοι­νό και α­δι­α­φο­ρο­ποί­η­το τρό­πο υ­πάρ­ξε­ως της φύ­σης. Η υπαρ­κτι­κή ε­τε­ρό­τη­τα του προ­σώ­που εί­ναι και προ­κα­θο­ρι­σμέ­νη α­πό τη φύ­ση (βι­ο­λο­γι­κή ε­τε­ρό­τη­τα του DNA, μορ­φο­λο­γι­κή και χα­ρα­κτη­ρο­λο­γι­κή ε­τε­ρό­τη­τα), αλ­λά και δυ­να­τό­τη­τα α­πο­δέ­σμευ­σης α­πό τις α­να­γκαι­ό­τη­τες που ε­πι­βάλ­λει ως υ­παρ­κτι­κό γε­γο­νός η ο­μο­εί­δει­α της φύ­σης.

 

Η υ­παρ­κτι­κή ε­τε­ρό­τη­τα του αν­θρώ­πι­νου προ­σώ­που βι­ώ­νε­ται μέ­σω των ψυ­χι­κών ε­νερ­γει­ών της κοι­νής φύ­σης ως μο­να­δι­κή, α­νό­μοι­α και ανε­πα­νά­λη­πτη ταυ­τό­τη­τα του κά­θε προ­σώ­που. Βι­ώ­νε­ται τό­σο ως αυ­το­συ­νει­δη­σί­α ε­τε­ρό­τη­τας, ως υ­πο­κει­με­νι­κή αυ­τε­πί­γνω­ση, ό­σο και ως εμπει­ρί­α λο­γι­κής ή δη­μι­ουρ­γι­κής ε­τε­ρό­τη­τας, μο­να­δι­κό­τη­τας λό­γου ενδι­ά­θε­του ή ε­κτός (με έ­ξω­θεν μέ­σα) εκ­φρα­σμέ­νου. Η φι­λο­σο­φι­κή σημα­ντι­κή ή γλώσ­σα των πα­ρα­πά­νω δι­α­τυ­πώ­σε­ων μπο­ρεί να χρη­σι­μεύ­σει ως βά­ση γι­α μι­α ικα­νο­ποι­η­τι­κή α­νά­λυ­ση και πε­ρι­γρα­φή του προ­σω­πι­κού τρό­που υ­πάρ­ξε­ως του αν­θρώ­που. Γεν­νι­ώ­νται ό­μως ση­μα­ντι­κό­τα­τα προ­βλή­μα­τα ση­μα­ντι­κής ή γλώσ­σας, μό­λις τολ­μή­σου­με να χρη­σι­μο­ποι­ή­σου­με την ί­δι­α αυ­τή εκ­φρα­στι­κή και στον χώ­ρο της εκ­κ­λη­σι­α­στι­κής εμπει­ρί­ας.

 

Η νό­η­ση και η γλώσ­σα εί­ναι ε­νέρ­γει­ες -δυ­να­τό­τη­τες της κτι­στής ανθρώ­πι­νης φύ­σης- πε­ρι­ο­ρί­ζο­νται α­να­πό­φευ­κτα στις γνω­στι­κές δυ­να­τό­τη­τες και ε­μπει­ρι­κές προϋ­πο­θέ­σεις του κτι­στού αν­θρώ­που. Βέ­βαι­α, μπορού­με νο­η­τι­κά να συλ­λά­βου­με καί να εκ­φρά­σου­με γλωσ­σι­κά την αντι­θε­τι­κή υ­πέρ­τα­ση ή την α­να­γω­γή στο α­πό­λυ­το των ε­μπει­ρι­ών μας από την κτι­στή πρα­γμα­τι­κό­τη­τα. Μι­λά­με γι­α το ά­κτι­στο, το ά­χρο­νο, το α­δι­ά­στα­το, το ά­πει­ρο, μι­λά­με γι­α πα­ντο­δυ­να­μί­α, παν­σο­φί­α, α­θα­να­σί­α. Αλ­λά μας εί­ναι α­δύ­να­το να προ­σεγ­γί­σου­με ε­μπει­ρι­κά ο­ποι­ο­δή­πο­τε υπαρ­κτι­κό εν­δε­χό­με­νο έ­ξω α­πό τον χρό­νο, το χώ­ρο, τη μορ­φή. Ας σταθού­με σε έ­να συ­γκε­κρι­μέ­νο πα­ρά­δει­γμα: Ή εκ­κ­λη­σι­α­στι­κή ε­μπει­ρί­α βεβαι­ώ­νει ό­τι η προ­σω­πι­κή ύ­παρ­ξη του αν­θρώ­που δεν τε­λει­ώ­νει με τον θά­να­το. Ό θά­να­τος α­φα­νί­ζει τη φύ­ση, δη­λα­δή τις ε­νέρ­γει­ες της α­το­μι­κής φύ­σης, αλ­λά δεν α­φα­νί­ζει την υ­πό­στα­ση του προ­σώ­που.

 

Τι ό­μως υ­πο­στα­σι­ά­ζει το πρό­σω­πο ό­ταν α­ναι­ρε­θούν οι υ­παρ­κτι­κές ενέρ­γει­ες της φύ­σης; Πώς να συλ­λά­βου­με και πώς να ση­μά­νου­με μι­αν ύπαρ­ξη δί­χως φύ­ση; Ό ά­γι­ος Α­να­στά­σι­ος ο Σι­ναϊ­της εί­ναι ί­σως ο μό­νος εκ­κ­λη­σι­α­στι­κός συγ­γ­ρα­φέ­ας πού δι­α­τυ­πώ­νει α­πε­ρί­φρα­στα το πρό­βλη­μα: στην κα­τά­στα­ση του θα­νά­του, λέ­ει, «η ψυ­χή (λέ­ξη συ­νώ­νυ­μη στην εκ­κ­λη­σι­α­στι­κή γραμ­μα­τεί­α με το πρό­σω­πο ή την υ­πό­στα­ση) οὐκ ἔ­τι δύ­να­ται ἐ­νερ­γεῖν , ὡς ἐ­νερ­γεῖ δι­ὰ τῶν μο­ρί­ων τοῦ σώ­μα­τος. Οὐ λα­λεῖν, οὐ μι­μνή­σκε­σθαι, οὐ δι­α­κρί­νειν, οὐκ ἐ­πι­θυ­μεῖν, οὐ λο­γί­ζε­σθαι, οὐ θυ­μοῦ­σθαι, οὐ κα­θο­ρᾶν, ἀλ­λ’ ἐν συ­νοί­ᾳ τι­νὶ κα­θ’ ἑ­αυ­τὴν ὑ­πάρ­χει» (Ο­δη­γός, Ε­ρωτ. Π­θ’ ).

 

Ε­δώ οι νο­η­τι­κές μας προσ­λαμ­βά­νου­σες και ή γλωσ­σι­κή μας ση­μα­ντι­κή φτά­νουν σε α­δι­έ­ξο­δο. Α­κό­μα και τις τε­λι­κές δι­α­τυ­πώ­σεις του Α­να­στα­σί­ου Σι­ναί­τη α­δυ­να­τού­με να τις πα­ρα­κο­λου­θή­σου­με: Τι ση­μαί­νει μί­α ύ­παρ­ξη «ἐν συ­νοί­ᾳ τι­νὶ κα­θ’ ἑ­αυ­τὴν;». Πώς ε­νερ­γεί­ται ή ύ­παρ­ξη δί­χως υ­παρ­κτι­κές ε­νέρ­γει­ες, τι υ­πο­στα­σι­ά­ζει η υ­πό­στα­ση αν ό­χι τη φύ­ση, το υπαρ­κτι­κά γε­γο­νός των φυ­σι­κών ε­νερ­γει­ών; «Πῶς, ἐ­κτὸς τοῦ ἐν ὦ τὸ εἶ­ναι ἐ­κο­μί­σα­το, συ­νί­στα­σθαι πέ­φυ­κε;» γι­α να ε­πα­να­λά­βου­με το ερώ­τη­μα του Ι­ωάν­νη της Κλί­μα­κος.

 

Δεν έ­χου­με τρό­πο να κα­τα­νο­ή­σου­με το πρό­σω­πο δί­χως τις φυ­σι­κές ι­κα­νό­τη­τες της νό­η­σης, του λό­γου, της κρί­σης, της φα­ντα­σί­ας, της θέ­λη­σης, να το συλ­λά­βου­με αν-ει­δο, α­ναί­σθη­το ά­λο­γο, α­δι­ά­στα­το, ά­χρο­νο. Και η α­δυ­να­μί­α της νο­η­τι­κής μας εμ­βέ­λει­ας και της γλωσ­σι­κής μας σημα­ντι­κής μοι­ά­ζει κυ­ρι­ο­λε­κτι­κά α­νυ­πέρ­βλη­τη, ό­ταν η εκ­κ­λη­σι­α­στι­κή ε­μπει­ρί­α χρη­σι­μο­ποι­εί τις λέ­ξεις πρό­σω­πο και υ­πό­στα­ση στην πε­ρί­πτω­ση του τρό­που της θεί­ας Υ­πάρ­ξε­ως. Έ­χει η Εκ­κ­λη­σί­α την ι­στο­ρι­κή εμπει­ρί­α τρι­ών θεί­ων Προ­σώ­πων ή Υ­πο­στά­σε­ων. Μας βε­βαι­ώ­νει ό­τι ο α­ρι­θμός τρί­α κα­τα­χρη­στι­κώς χρη­σι­μο­ποι­εί­ται, γι­α­τί στην πε­ρί­πτω­ση του θε­ού δεν α­ρι­θμού­νται μο­νά­δες πού δι­αι­ρούν και τε­μα­χί­ζουν την ε­νό­τη­τα της θεί­ας Ύ­παρ­ξης και ζω­ής. Κα­τα­χρη­στι­κή εί­ναι και η κα­τα­φυ­γή στη λέ­ξη φύ­ση ή ου­σί­α προ­κει­μέ­νου πε­ρί του θε­ού, α­φού ή ά­κτι­στη πρα­γμα­τι­κό­τη­τά του υ­πέρ­κει­ται των α­να­γκαι­ο­τή­των πού ε­πι­βάλ­λει κά­θε ο­ρι­σμός. Μό­νο η χρή­ση της λέ­ξης Πρό­σω­πο μοι­ά­ζει να μην εί­ναι κα­τα­χρη­στι­κή στην εκ­κ­λη­σι­α­στι­κή γλώσ­σα. Δεν βρί­σκου­με κα­μι­ά δι­α­τύ­πω­ση του τύ­που «υ­πέρ-προ­σω­πι­κό Πρό­σω­πο», ό­πως συ­να­ντά­με συ­χνά την έκφρα­ση «υ­πε­ρού­σι­ος Ου­σί­α».

 

Έ­νας ρι­ζο­σπα­στι­κός α­πο­φα­τι­σμός θα στα­μα­τού­σε τη θε­ο­λο­γί­α (και τη με­τά-φυ­σι­κή αν­θρω­πο­λο­γί­α) στα ό­ρι­α πού κά­ποι­α στι­γμή θέ­τει ο Από­στο­λος Παύ­λος στη γλωσ­σι­κή ση­μα­ντι­κή: Η α­να­φο­ρά μας εί­ναι σε «ἃ ὀ­φθαλ­μὸς οὐκ εἶ­δε, καὶ οὖς οὐκ ἤ­κου­σε, καὶ ἐ­πὶ καρ­δί­αν ἀνθρώ­που οὐκ ἀ­νέ­βη», σε «ἄρ­ρη­τα ρή­μα­τα, ἃ οὐκ ἐ­ξὸν ἀν­θρώ­πῳ λα­λῆ­σαι» ( 1 Κορ. 2,9 -2 Κορ. 12,4).

 

Ό­μως ο ί­δι­ος ο Παύ­λος προ­χω­ρά­ει πέ­ρα α­πό την πι­στο­ποί­η­ση του ασύλ­λη­πτου και άρ­ρη­του, στην α­πο­κά­λυ­ψη που μας χα­ρί­στη­κε α­πό τον Θε­ό. Θα χρει­α­ζό­ταν μί­α α­να­λυ­τι­κή ερ­μη­νεί­α των στί­χων 6-16 του 2ου κεφ. της 1 Κορ. αλ­λά ο χρό­νος ε­δώ σή­με­ρα δεν την ε­πι­τρέ­πει. Ας κα­τα­φύ­γου­με μό­νο σε μί­α δεύ­τε­ρη καί­ρι­α συ­νει­σφο­ρά του Παύ­λου στο πρόβλη­μα της ση­μα­ντι­κής του αρ­ρή­του. Στους γνω­στούς πρώ­τους δε­κα­τρείς στί­χους του 13ου κεφ. της 1 Κορ.

 

Ε­κεί βρί­σκου­με να κα­θο­ρί­ζε­ται α­κρι­βώς ποι­ες δυ­να­τό­τη­τες ή προϋ­πο­θέ­σεις του κτι­στού κα­ταρ­γού­νται με την εί­σο­δο στον τρό­πο του α­κτί­στου, και ποι­ες ό­χι. «Εἴ­τε δὲ προ­φη­τεῖ­αι, κα­ταρ­γη­θή­σο­νται» – ευ­νό­η­το, α­φού ο χρό­νος (ό­πως και ο χώ­ρος) εί­ναι μό­νο συ­νάρ­τη­ση της πα­ρου­σί­ας της ύ­λης (το βε­βαι­ώ­νει σή­με­ρα και η κ­βα­ντο­μη­χα­νι­κή) και δεν υπάρ­χει μέλ­λον γι­α να λει­τουρ­γή­σει η προ­φη­τι­κή του πρό­βλε­ψη. «Εἴ­τε γλώσ­σαις παύ­σο­νται, εἴ­τε γνῶ­σις, κα­ταρ­γη­θή­σε­ται». Ε­δώ πα­ρεμ­βάλ­λε­ται μί­α προ­σθή­κη πού προ­ω­θεί έμ­με­σα και υ­παι­νι­κτι­κά τον ο­ντο­λο­γι­κό προ­βλη­μα­τι­σμό μας: θα κα­ταρ­γη­θεί «τὸ ἐκ μέ­ρους» της γνώ­σε­ως γι­α να πρα­γμα­τω­θεί «τὸ τέ­λει­ον». Η δι­α­φο­ρά α­νά­με­σα στο «ἐκ μέρους» και στο «τέ­λει­ον» ο­ρί­ζε­ται α­πό τον Παύ­λο α­να­λο­γι­κά με πα­ρά­δει­γμα της ε­μπει­ρί­ας του κτι­στού. Δεν εί­ναι δι­α­φο­ρά πο­σού πλη­ρο­φο­ρι­ών, αλ­λά δι­α­φο­ρά ω­ρι­μό­τη­τας και υ­παρ­κτι­κής ο­λο­κλή­ρω­σης: «Ὅ­τε ἤμην νή­πι­ος, ὡς νή­πι­ος ἐ­λά­λουν, ὡς νή­πι­ος ἐ­φρό­νουν, ὡς νή­πι­ος ἐλο­γι­ζό­μην. Ὅ­τε δὲ γέ­γο­να ἀ­νήρ, κα­τήρ­γη­σα τὰ τοῦ νη­πί­ου». Η είσο­δος στον τρό­πο του α­κτί­στου εί­ναι μί­α ε­νη­λι­κί­ω­ση α­ντί­στοι­χη με αυ­τήν που ού­τε να την δι­α­νο­η­θεί ού­τε να την βι­ώ­σει ε­μπει­ρι­κά μπο­ρεί το νή­πι­ο.

 

«Αἱ γλῶσ­σαι παύ­σο­νται» – νο­ή­μα­τα και ση­μα­ντι­κή των νο­η­μά­των εί­ναι έμ­με­σος τρό­πος γνώ­σης του πρα­γμα­τι­κού και υ­παρ­κτού, «ὡς δι­’ ἐσό­πτρου ἐν αἰ­νί­γμα­τι. Τό­τε το έμ­με­σο της γνώ­σης θα αρ­θεί. Το «τέλει­ον» ση­μαί­νει πλη­ρω­μα­τι­κή α­με­σό­τη­τα «πρό­σω­πον πρὸς πρόσω­πον». Η λέ­ξη πρό­σω­πο σώ­ζε­ται και πα­ρα­πέ­μπει ό­χι πι­α σε α­πο­σπα­σμα­τι­κή γνώ­ση, αλ­λά στη βι­ω­μα­τι­κή ελ­πί­δα του ση­μαι­νό­με­νου. Τότε θα γνω­ρί­σω, με τον τρό­πο που με έ­χει γνω­ρί­σει ό κα­λέ­σας με «ἐκ τοῦ μὴ ὄ­ντος εἰς τὸ εἶ­ναι»-«ἐ­πι­γνώ­σο­μαι καὶ ἐ­πε­γνώ­σθην». Οι ό­ροι λει­τουρ­γί­ας της γνώ­σης α­ντι­στρέ­φο­νται: γνω­ρί­ζει κα­νείς ε­πει­δή έ­χει γνω­σθεί α­πό τον γι­γνω­σκό­με­νο. «Γνό­ντες Θε­όν, μᾶλ­λον δὲ γνω­σθέ­ντες ὑ­πὸ Θε­οῦ» (Γαλ. 4,3). Σί­γου­ρα η ση­μα­ντι­κή των λέ­ξε­ων α­πη­χεί­ την ε­μπει­ρί­α του κτι­στού, γι­’ αυ­τό και «αἱ γλῶσ­σαι παύ­σο­νται». Ό­μως λέ­ξεις ό­πως το πρό­σω­πο, η γνώ­ση, το τέ­λει­ον, η α­γά­πη, κο­μί­ζουν γι­α την εκ­κ­λη­σι­α­στι­κή ε­μπει­ρί­α τη βι­ω­μα­τι­κή δυ­να­μι­κή της ελ­πί­δας.

 

Ο α­πο­φα­τι­σμός της εκ­κ­λη­σι­α­στι­κής ση­μα­ντι­κής δεν εί­ναι α­πλώς μί­α γνω­σι­ο­θε­ω­ρη­τι­κή μέ­θο­δος, αρ­χή της σχε­τι­κό­τη­τας, της α­προσ­δι­ο­ρι­στί­ας ή της δι­α­ψευ­σι­μό­τη­τας. Εί­ναι έ­να ρε­α­λι­στι­κό (ό­χι ψυ­χο­λο­γι­κό) ε­μπει­ρι­κό γε­γο­νός ο α­πο­φα­τι­σμός, εί­ναι η βί­ω­ση της ελ­πί­δας. «Νυ­νὶ δὲ μέ­νει πί­στις­, ἐλ­πίς, ἀ­γά­πη, τὰ τρί­α ταῦ­τα. Μεί­ζων δὲ τού­των ἡ ἀ­γά­πη».

 

Γι­α­τί «μεί­ζων» η α­γά­πη; Ί­σως γι­α­τί δί­νει α­με­σό­τε­ρο ο­ντο­λο­γι­κό περι­ε­χό­με­νο στην ελ­πί­δα. Αν η α­γά­πη δι­α­σώ­ζε­ται στον τρό­πο του α­κτί­στου, τό­τε δι­α­σώ­ζε­ται ό,τι στη γλώσ­σα του κτι­στού σπερ­μα­τι­κά ο­νο­μάζου­με σχέ­ση. Αν δι­α­σώ­ζε­ται η σχέ­ση, σώ­ζε­ται και η ε­τε­ρό­τη­τα-ταυτό­τη­τα κά­θε ό­ρου της σχέ­σης. Ε­νερ­γεί­ται ε­πο­μέ­νως κά­ποι­α μορ­φή αυ­το­συ­νει­δη­σί­ας, κά­ποι­α μορ­φή νό­η­σης, κά­ποι­α μορ­φή λο­γι­κής α­να­φο­ρι­κό­τη­τας της ύ­παρ­ξης, μορ­φή λό­γου κοι­νω­νί­ας, προ­σω­πι­κής θέ­λη­σης.

 

Με ποι­ες φυ­σι­κές ε­νέρ­γει­ες ε­νερ­γεί­ται η αυ­τε­πί­γνω­ση της προ­σω­πι­κής ταυ­τό­τη­τας, η λο­γι­κή α­να­φο­ρι­κό­τη­τα της σχέ­σης, η ζω­τι­κή κοι­νω­νί­α της α­γά­πης; Ποι­α ο­ντο­λο­γι­κά ε­ρεί­σμα­τα έ­χει η ελ­πί­δα της Εκ­κ­λη­σί­ας;

 

Ο χρό­νος της ει­σή­γη­σής μου έ­χει τε­λει­ώ­σει, γι­’ αυ­τό και θα πε­ρι­ο­ρι­στώ σε ε­πι­γραμ­μα­τι­κές εν­δεί­ξεις. Έ­να πο­λύ­τι­μο α­πό­σπα­σμα α­πό τα Κε­φά­λαι­α Θε­ο­λο­γι­κὰ του α­γί­ου Μα­ξί­μου του Ο­μο­λο­γη­τού (ΡG 90, 1312 C) μας ε­πι­τρέ­πει να κα­τα­νο­ή­σου­με το ο­ντο­λο­γι­κό πε­ρι­ε­χό­με­νο της φράσης του Α­πο­στό­λου Πέ­τρου: «ἵ­να γέ­νη­σθε θεί­ας κοι­νω­νοὶ φύσε­ως» (2 Πέ­τρ. 1,4). Με την α­πό­σβε­ση και τον α­φα­νι­σμό των κτιστών ε­νερ­γει­ών της φύ­σης του με τον θά­να­το, η υ­πό­στα­ση του ανθρώ­που υ­πο­στα­σι­ά­ζει την υ­παρ­κτι­κή δυ­να­μι­κή της ι­δρυ­τι­κής της κλή­σης: τις χα­ρι­ζό­με­νες (προ­σφε­ρό­με­νες ως χά­ρη) ά­κτι­στες ε­νέρ­γει­ες της θεί­ας ζω­ής. Αυ­τό εί­ναι το ο­ντο­λο­γι­κό πε­ρι­ε­χό­με­νο της θέ­ω­σης στην ο­ποί­α, ελ­πί­ζει ή Εκ­κ­λη­σί­α, η αι­τί­α της χα­ράς αυ­τών ι­δι­αί­τε­ρα των η­με­ρών α­νά­με­σα στην Γι­ορ­τή της Α­νά­στα­σης του Χρι­στού και στη Γιορ­τή της Πε­ντη­κο­στής. Ο Ερ­χό­με­νος Πα­ρά­κλη­τος, το Πνεύ­μα της αλη­θεί­ας, ζω­ή και ζω­ο­ποι­ούν, Θε­ός και θε­ο­ποι­ούν, εί­ναι το μελ­λο­ντι­κό μας σώ­μα. Ε­πα­να­λαμ­βά­νω: Ο Πα­ρά­κλη­τος εί­ναι το μελ­λο­ντι­κό μας σώ­μα «Ἵ­να ᾖ ὁ Θε­ὸς τὰ πά­ντα ἐν πᾶ­σι».

 

πηγή:  “ΙΝΔΙΚΤΟΣ”, τεύχος 7, 2003

Χρήστος Γιανναράς
Ὁ Χρῆστος Γιανναρᾶς γεννήθηκε τὸ 1935 στὴν Ἀθήνα ὅπου καὶ σπούδασε Θεολογία, ἐνῷ συνέχισε μὲ σπουδὲς Φιλοσοφίας στὴ Βόννη καὶ τὸ Παρίσι. Διδάκτωρ Θεολογίας τοῦ Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης καὶ Φιλοσοφίας τοῦ Πανεπιστημίου τῆς Σορβόννης. Διετέλεσε καθηγητὴς φιλοσοφίας στὸ Πάντειο Πανεπιστήμιο Πολιτικῶν καὶ Κοινωνικῶν Ἐπιστημῶν τῆς Ἀθήνας, στὸ Τμῆμα Διεθνῶν καὶ Εὐρωπαϊκῶν Σπουδῶν. Ἐπίσης, ἔχει διδάξει βυζαντινὴ θεολογία καὶ Φιλοσοφία στὸν Ἅγιο Σέργιο Παρισίων, στὸ Ἰνστιτοῦτο Οἰκουμενικῶν Σπουδῶν (Παρίσι), στὴ Θεολογικὴ Σχολὴ τῆς Γενεύης, στὴ Φιλοσοφικὴ Σχολὴ Κρήτης (Ρέθυμνο) κ.ἀ.

σχετιζόμενες δημοσιεύσειςπερισσότερα από τον δημιουργό

25 Σχόλια

  1. εκπληκτική θεώρηση που απεγκλωβίζει λογικά την “ασώματη υπόσταση” μετά τον βιολογικό θάνατο του ανθρώπου και έτσι την βγάζει από το λογικό άτοπο της ύπαρξης χωρίς ουσία. Πιστεύω ότι έχει τις απαρχές της (η σκέψη του Γιανναρά) σε έναν άλλο μεγάλο θεολόγο τον Βλαδίμηρο Λόσκυ. Στο πασίγνωστο “μυστική θεολογία της ανατολικής εκκλησίας” εξηγεί για τις θείες υποστάσεις και σε κάποιο σημείο λέει ότι όταν μαζευτούν και αναγνωριστούν σε σώμα όλοι οι πιστοί του Θεού, τότε θα “φανερωθεί” και το κρυμμένο πρόσωπο του Αγίου πνεύματος, μέσα στο σώμα των υποστάσεων των πιστών.
    Βέβαια ο Γιανναράς προχωράει πολύ παραπάνω και εξηγεί πώς αυτή η φανέρωση του Αγίου Πνεύματος ως γνωριμία πρόσωπο προς πρόσωπο των πιστών με τον Θεό θα δώσει και την δυνατότητα μετάθεσης της υπόστασής μας από τη βιολογική κτιστή φύση στις άκτιστες ενέργειες του Αγίου Πνεύματος.

    Υ.Γ. γι’αυτό αφήσαμε τον Λόσκυ και μελετάμε με πολύ προσοχή τον “ΤΕΛΕΥΤΑΙΟ ΕΛΛΗΝΑ ΧΡΙΣΤΙΑΝΟ ΦΙΛΟΣΟΦΟ”

    Γιώργος Π.

  2. Mα αγαπητέ κ. Γιανναρά, εσείς γεράσατε κάνοντας ασκήσεις λογικής, τί πάθατε? Ο παράκλητος είναι το μελλοντικό μας σώμα? ? τί θέλετε να πείτε? Και το ανθρώπινο σώμα? Θέλετε να πείτε πώς ο θεός θα κατορθώσει να είναι τα πάντα εν πάσι? αφανίζοντας τα πάντα? Μένοντας μόνο αυτός? ο θεός σας, ο θεός του τίποτα? Νομίζω πώς αν σας καταλάβουν τι λέτε θα προτιμήσουν τον παληό παραδοσιακό Θεό που σώζει το δημιούργημά Του. Ευτυχώς για σας δεν καταλαβαίνει κανείς τί λέτε, ίσως ούτε και σείς

  3. Ας δούμε τί λέει ο Άγιος Μάξιμος:

    “/” 4.18 (ιη΄) Τας μεν ζητητικας τε και ερευνητικας των θειων δυναμεις ουσιωδως εχει καταβεβλημενας αυτη παρα του Κτισαντος κατ᾿ αυτην την εις το ειναι παροδον, η των ανθρωπων φυσις· τας δε των θειων αποκαλυψεις, κατα χαριν η του παναγιου Πνευματος επιφοιτωσα ποιειται δυναμις. Επειδη δε κατ᾿ αρχας δια της αμαρτιας, τη φυσει των ορατων ταυτας ο πονηρος προσηλωσε τας δυναμεις, και ουκ ην ο συνιων η εκζητων τον Θεον, παντων των μετειληφοτων της φυσεως, την νοεραν τε και λογικην δυναμιν εχοντων περιγεγραμμενην τη επιφανεια των αισθητων, και μηδεμιαν κεκτημενων εννοιαν των υπερ αισθησιν, εικοτως η του παναγιου Πνευματος χαρις, τοις μη κατα προθεσιν ενδιαθετως υπο την απατην γενομενοις, των υλικων αφηλωσασα, την προσηλωμενην (=1312=) αποκατεστησεν δυναμιν· ην καθαραν απολαβοντες δια της χαριτος, πρωτον εζητησαν και ηρευνησαν, και ουτως εξεζητησαν και εξηρευνησαν, δια της αυτης δηλαδη του Πνευματος χαριτος.
    4.19 (ιθ΄) Σωτηρια δηλαδη ψυχων, κυριως εστι, το τελος της πιστεως. Τελος δε πιστεως εστιν, η του πιστευθεντος αληθης αποκαλυψις. Αληθης δε του πιστευθεντος εστιν αποκαλυψις, η κατα αναλογιαν της εν εκαστω πιστεως αρρητος του πεπιστευμενου περιχωρησις. Περιχωρησις δε του πεπιστευμενου καθεστηκεν, η προς την αρχην κατα το τελος των πεπιστευκοτων επανοδος. Η δε προς την οικειαν αρχην κατα το τελος των πεπιστευκοτων επανοδος εστιν, η της εφεσεως πληρωσις. Εφεσεως δε πληρωσις (≡15Δ_206≡> εστιν, η περι το εφετον των εφιεμενων αεικινητος στασις. Αεικινητος δε στασις περι το εφετον των εφιεμενων εστιν, η του εφετου διηνεκης τε και αδιαστατος απολαυσις. Απολαυσις δε διηνεκης τε και αδιαστατος του εφετου, η των υπερ φυσιν θειων καθεστηκε μεθεξις. Μεθεξις δε των υπερ φυσιν θειων εστιν, η προς το μετεχομενον των μετεχοντων ομοιωσις. Η δε προς το μετεχομενον των μετεχοντων ομοιωσις εστιν, η κατ᾿ ενεργειαν προς αυτο το μετεχομενον των μετεχοντων δι᾿ ομοιοτητος ενδεχομενη ταυτοτης. Η δε των μετεχοντων ενδεχομενη κατ᾿ ενεργειαν δι᾿ ομοιοτητος ταυτοτης, η δι᾿ ομοιοτητος προς το μετεχομενον εστι θεωσις των αξιουμενων θεωσεως.
    4.20 (κ΄) Ουκ εχει η φυσις των υπερ φυσιν τους λογους, ωσπερ ουδε των παρα φυσιν τους νομους. Υπερ φυσιν δε λεγω, την θειαν και ανεννοητον ηδονην, ην ποιειν πεφυκεν ο Θεος φυσει, κατα χαριν τοις αξιοις ενουμενος· παρα φυσιν δε, την κατα στερησιν ταυτης συνισταμενην ανεκλαλητον οδυνην, ην ποιειν ειωθεν ο Θεος φυσει, παρα την χαριν τοις αναξιοις ενουμενος. Κατα γαρ την υποκειμενην εκαστω ποιοτητα της διαθεσεως, ο Θεος τοις πασιν ενουμενος, ως οιδεν αυτος, την αισθησιν εκαστω παρεχεται, καθως εστιν εκαστος υφ᾿ εαυτου διαπεπλασμενος, προς υποδοχην του παντως πασιν ενωθησομενου κατα το περας των αιωνων “/” .

    ‘Οταν ο Γιανναράς έχει γράψει βιβλίο ολόκληρο και εξηγεί ότι η φύση είναι περιεχόμενο του Προσώπου είναι δυνατόν να βγάζουμε τέτοια εύκολα συμπεράσματα; Οι υποστάσεις (ανθρώπινες και μή) είναι περιεκτικές και των ουσιών τους , των ενεργειών τους , των φύσεων , των ιδιωμάτων τους.
    Σημείο των ορθοδόξων είναι πάντοτε να ερμηνεύουμε ορθόδοξα τα λεγόμενα του άλλου (ιδίως όταν δεν έχει τη δυνατότητα να συνομιλήσει). Αλλά όταν τα πράγματα είναι ήδη ξεκαθαρισμένα και απλά για να πούμε κάτι κάνουμε ανυπόστατη κριτική υποτιμάμε τη νοημοσύνη μας!

  4. Πού να φανταστεί ο Άγιος Μάξιμος στον καιρό του πώς οι ψευτοχριστιανοί, εκτός από το Μαρτύριο θα τον υποχρέωναν να κάνει και τον δικηγόρο του κ. Γιανναρά. Θάνατο ψάχνω στο κείμενο του Αγίου που παραθέτετε και θάνατο δέν βρίσκω. «Με την απόσβεση και τον αφανισμό των κτιστών ενεργειών της φύσεώς του με τον θάνατο». Απεγκλωβίζεται λοιπόν η «ασώματη υπόσταση» μετά τον βιολογικό θάνατο. Όπως παληά η αθάνατη ψυχή. Γίνεται λόγος ξεκάθαρα για ζωή μετά τον θάνατο δηλαδή δεν απέχουμε καθόλου από το θρησκευτικό φαινόμενο το οποίο κατηγορούμε, άν δεν κάνω λάθος. Αντιθέτως ο Άγιος Μάξιμος όπως και η εκκλησία ομιλούν για ζωή πρίν το θάνατο
    Εάν ο κ. Γιανναράς δεν μπορεί να απαντήσει είναι πρόβλημα «Αντιφωνικό».
    Εσείς γιατί νομίζεται πως είστε ορθόδοξος; Επειδή τιμάτε τον Άγιο Γιανναρά;

  5. αγαπητέ alexader

    Μάλλον επειδή ψάχνεις για λέξεις και όχι για πνεύμα και νόημα γι αυτό δεν μπόρεσες να δείς την τελευταία πρόταση. Το “προς υποδοχην του παντως πασιν ενωθησομενου κατα το περας των αιωνων” τί άλλο μπορεί να σημαίνει; Αλλά και κάτι άλλα πρόσωπα, φίλα προσκείμενα σε “παλαιοημερολογήτικα” σύνδρομα όταν η συζήτηση δεν “προχωρούσε ” από μέρος τους επιδίδονταν σε χαρακτηρισμούς και ύβρεις! Δεν έχεις την ευγένεια να διαβάσεις καν το σχόλιό μου ολόκληρο, για να ασκήσεις την “γνήσια” κριτική σου. Όταν μίλησα για επεγκλωβισμό της ασώματης υπόστασης υποστήριξα το αντίθετο από αυτό που έκρινες εσύ!!! Δηλ. ότι η ανθρώπινη υπόσταση θα υποστασιάζει τις άκτιστες θείες ενέργειες. Στο δεύτερο σχόλιο εξήγησα ότι η υπόσταση έχει ως περιεχόμενό της την ουσία – φύση , τις ενέργειες και τα ιδιώματά της. Ευτυχώς γράφονται και τα δικά μου λεγόμενα και τα δικά σου, και ο νοών νοήτω!!!
    Ορθόδοξος είμαι (για να σου απαντήσω και σ’ αυτό) όχι γιατί τιμάω τον άγιο Γιανναρά, αλλά γιατί κάθομαι και απαντάω στις δικές σου ύβρεις ξέροντας ότι το επόμενο μήνυμά σου θα είναι καμιά “καθολική εικόνα” με σχόλιο για το αειπάρθενο, ή κανένα αποσπασματικό σχόλιο όπως το προηγούμενο για να βεβαιώσεις μάλλον στον εαυτό σου ότι η εκούσια ή ακούσια πλύση εγκεφάλου από το “γνήσιο ορθόδοξο κέντρο” δεν πήγε χαμένη!
    Αλλά τί να κάνουμε; Έτσι ευαρεστείται ο αρχηγός!

    Υ. Γ. Το άλλο με τον Γιανναρά δεν είναι πρόβλημα ‘αντιφωνικό”, αλλά λογικό! Ελπίζω αυτό τουλάχιστο να το καταλαβαίνεις.

  6. Αγαπητέ, εάν ο θάνατος είναι λέξη άς την σβύσουμε. Εάν είναι πνεύμα άς το αφήσουμε να φυσήξει μακρυά από μας .
    Τι εννοείς με τα πέρατα των αιώνων ; ότι ο κ. Γιανναράς θα πεθάνει στα πέρατα των αιώνων ; Στη συνέχεια δεν καταλαβαίνω πολύ καλά τι πιστεύεις. Πως ο Κύριος ενανθρώπισε για να μπορέσουμε να υποδεχθούμε τις άκτιστες ενέργειες, στις υποστάσεις μας, στα πέρατα των αιώνων ; Και σταυρώθηκε για τον ίδιο λόγο ; Υπήρχε ένα τείχος, ένας χωρισμός και με την καταλαγή οι άκτιστες ενέργειες μετά θάνατον, μας θεώνουν ; Καί τι εννοείς πάλι με το αειπάρθενο ; ότι ο κ.Γιανναράς διαθέτει και το αειπάρθενο ; Μήπως και εσύ Μακάριε ;
    Δεν έχω καμιά διαφωνία πάνω σ`αυτό! Μακάρι πιό συχνά τέτοια θαύματα.
    Σε φοβίζουν οι παλαιοημερολογίτες ; οι 13 ημέρες ; Φέρνουν γρουσουζιά ;
    Τρίτη και 13 κ.τ.λ. Δεν μπορώ να σε βοηθήσω. Αυτός ο φόβος είναι αθεράπευτος. Απ` ότι καταλαβαίνω, και εγώ, τώρα που απαντώ στις ύβρεις σου είμαι ορθόδοξος, έτσι δεν είναι ; Ευχαριστώ πολύ.
    Εάν ο κ. Γιανναράς δεν μπορεί να απαντήσει τότε γιατί το Αντίφωνο δημοσιεύει τα κείμενά του και ζητάει και σχόλιο κι από πάνω ; Τι εννοείς σαν αρχηγό του ορθοδόξου κέντρου ; τον ΠΑΠΑ ; Είναι επίσημο πλεόν ; Και ο κ. Γιανναράς τι αξίωμα πήρε ; Διότι ο αγαπητός αγωνίστηκε και αυτός με όλες του τις δυνάμεις για να αποκτήσουμε τον συγκεκριμένο αρχηγό!
    Αιωνία μας η μνήμη!!!

  7. Εγώ θα το πω και ας παρεξηγηθώ :

    -δυό γάιδαροι μαλώνανε σε ξένο αχυρώνα
    συγνώμη παιδιά αν σας στεναχωρώ, αλλά αυτό μου ήρθε αμέσως στο μυαλό.

    Μιλάτε και οι δυο με τόση βεβαιότητα. Λες και γνωρίζετε τι είναι ο Θεός (μια ιδεολογία)
    Λες και γνωρίζετε ακριβός πια είναι η προσωπική εμπειρία του κάθε συγγραφέα.
    Φιλιά πολλά και χαλαρώστε. Φίλαθλοι είμαστε όλοι εδώ στο άθλημα, όχι οπαδοί-χούλιγκανς.

  8. αγαπητέ alexader

    εκτός από το ότι δεν κατανοείς τον Άγιο Μάξιμο ( αυτό δεν είναι προς θάνατον) ,η θητεία σου σε ξεμέθυστες παρέες (ο όρος είναι κλεμμένος) δεν σε αφήνει να καταλάβεις πότε βρίζεις κάποιον και πότε κάνεις κριτική. Οι χαρακτηρισμοί ΨΕΥΤΟΧΡΙΣΤΙΑΝΟΙ, ΓΙΑΤΙ ΝΟΜΙΖΕΤΕ ΟΤΙ ΕΙΣΤΕ ΟΡΘΟΔΟΞΟΣ, ΜΑΚΑΡΙΕ, που αναφερονται στο πρόσωπό μου από μέρους σου είναι ύβρεις. Στα δικά μου σχόλια σε καμιά περίπτωση δεν σε χαρακτήρισα με επίθετα αλλά μόνο έκρινα την αδικαιολόγητη κριτική σου (και ο κρίνων κρίνεται). Με τις φλυαρίες σου και τα παραπλανητικά ερωτήματα θα ασχοληθώ με την προυπόθεση να ξεκαθαρίσουμε την αρχική τοποθέτησή σου και την απάντησή μου, που πονηρά προσπέρασες.
    Σύγκρινες την “ασώματη υπόσταση” με τη θεωρία της αθάνατης ψυχής. Και όταν ξεκαθαρίζεται από την αρχή ότι η υπόσταση έχει ως περιεχόμενό της τη φύση και τις ενέργειές της το έπαιξες ποιητής “με λένε Ρίζο και όπως θέλω τα γυρίζω”!
    Αγαπητέ ο ίδιος ο Απ. Παύλος λέει ότι “ηρπάγη εως τρίτου ουρανού” και επαναλαμβάνει δύο φορές ότι δεν γνωρίζει αν ήταν με το σώμα του ή χωρίς το σώμα. Στην καινή γή και στους καινούς ουρανούς εμείς θα ζήσουμε με το παλιό βιολογικό μας σώμα; ‘Σπείρεται σώμα ψυχικόν εγείρεται σώμα πνευματικόν”. Επί της ουσίας λοιπόν έχεις να πεις τίποτα ή θα αρχίσεις πάλι τα ποιητικά;

  9. Αγαπητέ μου δεν γνωρίζω τι σόι ξεμέθυστα φαντάσματα κατοικούν στο κεφάλι σου μαζί με το ορθόδοξο φάντασμα του Γιανναρά !
    Ο Αναστημένος Κύριος είχε σώμα παρακλήτου; Θα ενσαρκωθεί και ο παράκλητος τελικώς ; Εγώ προσωπικώς δεν ενδιαφέρομαι !
    Ο Κύριος δεν προσέλαβε υπόσταση, μόνον την ανθρώπινη φύση ! Την οποία δημιούργησε ο ίδιος. Δεν δέχτηκε τις αλλοιώσεις που υπέστη αυτή η Φύσις ούτε από τον σατανά ούτε απο τον αυθύπαρκτο άνθρωπο.
    Την υπόσταση, στην εποχή του, την άφησε στους Φαρισαίους. Σήμερα την αφήνει στον Γιανναρά και στους ομοίους του. Γι`αυτό κι ο Γιανναράς μιλά για πρόσληψη και κτιστών και ακτίστων ενεργειών. Κατ`αναλογίαν του Κυρίου. Ο άνθρωπος αδυνατεί να προσλάβει ! Αυτό μας έλειπε ! Μπορεί μόνο να δεχτεί. Αυτή η δεκτικότης κατηγορείτε σαν παθητικότης και ακριβώς απο τον Διαφωτισμό κι έπειτα μεταλλάσεται υποτίθεται σε ενέργεια και πράξη μέχρις ελευθερίας. Όπως οι Αλχημιστές μεταμόρφωναν το σίδηρο σε χρυσό. Και ο κ. Γιανναράς μετράει την εποχή του σιδήρου όσο ήταν «φυλακισμένος» εκουσίως στη Ζωή. Με άπειρη υπομονή και τέχνη, αυτόν τον σίδηρο σήμερα τον πουλάει για χρυσό. Αφού υπάρχουν αυτοί που αγοράζουν γιατί όχι; Όλες αυτές οι υποτιθέμενες φιλοσοφίες ή θεολογίες είναι στην πραγματικότητα ψυχολογίες. Οι απίστευτες και μάταιες προσπάθειες ορισμένων μαμόθρευτων να γίνουν άντρες ! Στα χαρτιά ! Ευτυχώς που ο κ. Γιανναράς κυκλοφορεί μόνος, χωρίς τους οπαδούς του, γιατί κουβαλούν τέτοια καλάμια που θα παρέλυαν την κυκλοφορία σαν τις διαδηλώσεις .
    Πάντως φιλαράκο, σαν αντ`αυτού μάλλον ζημιά κάνεις στο ίνδαλμά σου, πρόσεξε, η μεγαλομανία είναι ύπουλο πάθος.

  10. αγαπητέ alexader

    Κάνεις ό,τι μπορείς για να ξεφύγεις από το αρχικό ερώτημα που απευθύνθηκε στην ένστασή σου. Έπιασες τώρα το αναστημένο σώμα του Χριστού! Και τον Παράκλητο!
    Συγκεκριμένα πράγματα λοιπόν χωρίς φλυαρίες. Μετά τον βιολογικό θάνατο οι άγιοι της εκκλησίας πώς ενεργούν τα “θαύματα”; Με τί σώμα μεσιτεύουν, εμφανίζονται και μεταβαίνουν από το θάνατο στην όντως Ζωή;
    Όσο για το “φιλαράκο” στο τέλος ίσως το μόνο που φανερώθηκε από την όλη κουβέντα- δεν τολμώ να την πω συζήτηση γιατί δεν ζητάμε το ίδιο πράγμα- είναι ότι όπως λέτε και εσείς οι “ξεμέθυστοι” ΕΠΕΣΑΝ ΟΙ ΜΑΣΚΕΣ!

  11. Δηλαδή απ’ ότι καταλαβαίνουμε φιλαράκο λες πως ο κ. Γιανναράς, μετά τον θανατό του θα αρχίση τα θαύματα!
    Αγαπητέ μου είσαι πολύ τυχερός: Πως λέμε, πόνταρες στο σωστό άλογο;!!
    Η μεγαλομανία είναι αθεράπευτη πνευματική ασθένεια, επειδή κρύβει ή προσπαθεί να εξισορροπήση μεγάλες νοητικές δυσκολίες.

  12. αγαπητέ alexader

    Δυστυχώς από ό,τι γράφεις φαίνεται ότι δεν επιθυμείς διάλογο! Οι γνωστές “παλαιοημερολογήτικες τακτικές” δεν σ’ αφήνουν ούτε να συζητήσεις. Τουλάχιστον μην παίζεις με τη νοημοσύνη μας!
    Να είσαι καλά. Μάλλον ή δεν μπορείς να τηρείς όρους διαλόγου ή κατάλαβες ότι η προπαγάνδα και η διατεταγμένη σπίλωση από κάποιους γίνονται φανερές. Προτίμησες λοιπόν το “στρίβειν δια της ύβρεως”. Σε δικαιολογώ. “Ώ γαρ τις ήττηται τούτο και δεδούλωται”

    Υ.Γ. Αν δε σοβαρευτείς στις απαντήσεις σου- συγνώμη αλλά η κουβέντα από την πλευρά μου θα λήξει.

  13. Λοιπόν, φιλαράκο, απ’ ότι καταλαβαίνω τώρα, και με την δική σου καθοδήγηση βεβαίως, πρόκειται για μια νέα αποκάλυψη, την οποία είχε ο κ. Γιανναράς, η οποία εξελίσσει και το δόγμα της Εκκλησίας ευτυχώς, γιατί είχε σκουριάσει με το ίδιο για τόσα χρόνια!

    [b]Πρόκειται για την ενσάρκωση του Θεού και την αποσάρκωση του ανθρώπου! [/b]

    Ώστε να πραγματοποιηθεί και η προφητεία των Πατέρων. [b]Έγινε ο Θεός άνθρωπος για να γίνει ο άνθρωπος Θεός. [/b]

    Σας ευχαριστούμε ταπεινώς για την ανανέωση!

    Όσο για το τι κρύβει η μεγαλομανία, υπάρχει στα ελληνικά ένα μικρό βιβλιαράκι κάποιου Cipolla! Δοκίμασέ το!

  14. αγαπητέ alexader

    Δεν καταλαβαίνω γιατί κολλάς στη σάρκα!
    Οι Πατέρες της εκκλησίας ορίζουν ως ταυτόσημες την ουσία, την φύση και την μορφή. Αυτός ο συγκεκριμένος κόσμος δίνει την μοναδική -κατά τα φαινόμενα- δυνατότητα ως τρόπου ύπαρξης, τη βιολογική λειτουργία (με σάρκα και αίμα). Σε μια άλλη πραγματικότητα όπου οι νόμοι της φύσης υπερβαίνονται (άκτιστη) είναι λογικό και επόμενο ότι θα μετάσχουμε με διαφορετικό τρόπο ύπαρξης. ΤΟ ΧΩΡΙΣ ΣΑΡΚΑ ΔΕΝ ΣΗΜΑΙΝΕΙ ΚΑΙ ΑΝΕΥ ΟΥΣΙΑΣ!!! Αφού και οι άγγελοι έχουν ουσία.

    Επιπλέον δεν απαντάς (φυσικά δεν μπορείς) στα ερωτήματα:
    -πώς θαυματουργούν και μεσιτεύουν οι άγιοι της εκκλησίας μας μετά τον βιολογικό θάνατο; Με τί είδους σώμα;
    – τί εννοεί ο απ. Παύλος με το “σπείρεται σώμα ψυχικόν εγείρεται πνευματικόν “;
    Αυτό το “ουκ οίδα” του απ. Παύλου σχετικά με το σώμα ή χωρίς, τοποθέτησέ το στο ιστορικό πλαίσιο από την μία του εκστατικού νεοπλατωνισμού και από την άλλη της βασιλείας επί της γής των χιλιαστών και θα καταλάβεις γιατί “ούκ οίδε”.

    Υ.Γ. Αν ήσασταν σε θέση να τηρείτε όρους διαλόγου δεν θα “τρώγατε πόρτα” μέχρι και από τον “σοκ και δέος”. Την άλλη φορά να είστε πιο ευγενικοί.

  15. Φιλαράκο, αρέσκεσαι να μιλάς σ’ ένα φανταστικό πρόσωπο και δυστυχώς είναι ένα πρόσθετο πρόβλημα στο τεράστιο πρόβλημα της μεγαλομανίας σου. Σοκ και δέος θα πάθεις αν διαβάσεις το περί βλακείας του Cipolla! Δοκίμασέ το!

    Ο Γιανναράς γράφει τις φιλοσοφίες του περί προσώπου για να ξεφύγει ακριβώς από την ουσία! Πρέπει να είσαι προσεκτικός φίλε, γιατί όλα παραπέμπουν στον Cipolla! Οι Άγιοι δεν πεθαίνουν. Κάνουν θαύματα [b][u]πριν[/u][/b] την αναχώρησή τους!

    Το μόνο θαύμα του Γιανναρά είναι ότι αντιγράφει θεωρίες της Δύσεως με τόσο μοναδικό τρόπο που στο τέλος πιστεύει ακόμη και ο ίδιος πως είναι πρωτότυπες.

    Ο Κύριος έκανε θαύματα με το σώμα Παρακλήτου;
    Μορφώνει μέσα μας Χριστό! Δεν έχει άλλο έργο το Άγιο Πνεύμα!
    Μπορούμε να εξετάσουμε αν ο Γιανναράς είναι καλός ή κακός φιλόσοφος. Αλλά όχι και θεολόγος ο άνθρωπος!

    Έχεις ακούσει ποτέ σου, δύστυχε, για Ευαγγελισμό της Θεοτόκου; Για την Θεία Ευχαριστία, το Σώμα και το Αίμα του Κυρίου; Για το Ποτήριο του Κυρίου;
    Η μεγαλομανία δεν είναι πίστη, δεν φτιάχνει Χριστιανούς!

  16. αγαπητέ alexader

    Μίλησες για το ανθρώπινο σώμα , μετά για τη σάρκα, μπέρδεψες και το σώμα του Χριστού – που δεν έχει καμία σχέση με το δικό σου ή το δικό μου-αφού δεν γεννήθηκε με φυσικό “μεταπτωτικό” τρόπο!!!
    Για τους αγίους δεν σε ρώτησα για πρίν, αλλά για μετά τον βιολογικό θάνατο πως θαυματουργούν και με τί σώμα μεταβαίνουν από το θάνατο στην όντως Ζωή. Το δεν πεθαίνουν που είπες το άφησες στη μέση. Πρέπει να μας πεις αφού τα σκηνώματά τους και τα λείψανά τους είναι “βιολογικώς νεκρά” με τί σώμα ζούν.
    Είναι γνωστή η τακτική της επιχειρηματολογικής πενίας και της μηδενικής εμπειρίας. Αποπροσανατολισμός, αλλαγή θέματος, δημιουργία όξυνσης για να σταματήσει ο διάλογος.
    Περιμένω να απαντήσεις στα προηγούμενα ερωτήματα που έθεσα. Είναι δύο συγκεκριμένα . Πού δυσκολεύεσαι;

    Υ.Γ. για να χαριτολογίσω και εγώ με τη σειρά μου, θα πώ ότι για την ανάρμοστη και αγενή συμπεριφορά σου μόνο δύο υποθέσεις μπορώ να κάνω:
    1) Η γρίπη των “χοίρων” που πιθανώς κόλλησες επηρέασε τη συμπεριφορά σου!
    2) Ο Δαρβίνος είχε δίκιο αφού κυκλοφορούν και συνομιλούν διαδικτυακώς προστάδια ανθρωποειδών!
    Ώρες είναι τώρα να μας πείς ξανά ότι αποχωρείς λόγω ύβρεων!!!

    Να είσαι καλά. Mπορούμε να διαφωνούμε και χωρίς να βριζόμαστε! Γιατί τόση επιθετικότητα;

  17. 1)kat arxin o ihsoys an den eixe to idio swma me to diko mou i to diko sou den einai teleios anthrwpos ara to litrwtiko tou sxedio einai mataio afou ena swma xwris pathi k xwris adinamies den antiproswpevei ep oudeni tin anthrwpotita ara k i praksi thewsis tis anthrwpotitos tou xristou einai mataia afou thewse swma diaforetiko apo to diko mou k to diko sou.
    2) o ihsous eixe pathi, diavase to evaggelio, ton lene daimonismeno epeidi sinexeia orgizetai, evlogei to krasi sto gamo gia na sinexisoun to pathos afou exoun piei olo to krasi tou gamou! k kanei to krasi kalitero apo to proigoumeno.. k poio wraiotero pathos apo tin krasokataniksi? peilipos leei i psixi mou axri thanatou.. pou einai i empistosini tou sto theo.. parelthetw ap emou to potirion touto.. pou einai i ipakoi tou? o xristos itan teleios anthrwpos, k to pathos einai stoixeio tis teleiotitos alliws einai ea swma se anapiria.
    3) to pnevma mou leei einai prothimo , I SARKS MOU asthenis.. einai mia kathari ekdilwsi tis adinamis fisis tou alla tis ipakois tou sto thelima tou theou.
    4)i ontws zwi den einai meta to thanato.. “opoios me agapaei k tirei tis entoles mou tha parw ton patera mou k tha meinoume mesa tou”
    “i vasileia tou theou entos imwn esti”
    5)oi agioi den thavmatourgoun.. o theos thavmatourgei.
    k telos….
    na sou thimisw, pws kanenas de mporei na ipotima kanenan. Kanenas de mporei na leei pws einai kaliteros apo opoiondipote allon. poios xristianos mporei na epikaleitai aftodikaiwsi, otan o pragmatika xristianos pistevei pws aftos einai o megaliteros amartwlos ston kosmo..
    o farisaios itan enas aksiologos anthrwpos pou moirazei stous ftwxous ta iparxonta tou nisteve k tirouse ton nomo k tis entoles. o telwnis itan enas amartwlos, o eidexthesteros k epaxthesteros tipos anthrwpou k ekseftelistikis poiotitas xaraktira ekeinis tis epoxis.. o telwnis dikaiwthike. Epeidi o farisaios KSEXWRISE ton eafto tou apo ton sinanthrwpo tou, pws aftos einai kaliteros.. poios mporei loipon na epikaleitai aftodikaiwsi? poios mporei na aporriptei allous anthrwpous?poios mporei na leei anthrwpidio ton allon, k gripiasmeno me ti grippi twn xoirwn para mono kapoios o opoios exei poly xamili aftoektimisi,k aporriptei ton allon gia na diakiriksei se ena vima tin aftothewsi tou, tin allazoneia tou , oti aftos einai kaliteros?
    den kserw poios ..
    alla sigoura kapoios pou den exei antilifthei akoma ta stoixeiwdi tou evaggeliou

  18. Κωνσταντίνε

    Λυπάμαι αλλά στις αυθαίρετες, διαστρεβλωτικές και ατομικές σου ερμηνείες δεν θα απαντήσω. Ευτυχώς όμως θα μείνουν γραμμένα και ο καθένας ας κρίνει…
    Το ευαγγέλιο το διαβάζουμε και το μελετούμε “εκκλησιαστικά”, όχι ατομικά.
    Επιπλέον βλέπω πολύ μεγάλη ευαισθησία για σχόλιό μου που από την αρχή ξεκαθάρισα ως χαριτολόγημα.
    Δεν είδα όμως την ίδια ευαισθησία όταν ο συνομιλητής μου με στόλιζε με χίλια δυό!!!
    Λυπάμαι αλλά δεν θα απαντήσω σε άλλα σχόλιά σας. Ήθελα να συζητήσω. Αν ήθελα να παίξω , θα έπαιζα με τα παιδιά μου!
    Τέλος πάντων, να είστε καλά! Ο καλός Θεός ας μας ελεεί όλους όπως “εκείνος γνωρίζει” όπως λέει και ο άγ. Μάξιμος.

  19. Γιώργο δες τι ανακάλυψα.
    Ένας άλλος πιστός μαθητής του κ. Γιανναρά δρα στο Ιντερνετ.
    Κοίταξε πως μέσα σ’ ένα τόσο σύντομο κείμενο έχει συμπεριλάβει όλες τις βασικές έννοιες της φιλοσοφίας του Γιανναρα.
    [b]Η Μεταμόρφωση του Χριστού ειναι η αποκάλυψη της αλήθειας του ανθρώπου[/b]
    Διαχρονικό ζητούμενο της ανθρωπότητας για την κοινωνική και κυρίως προσωπική ζωή του ανθρώπου, η μεταμόρφωση. Τι άλλο είναι η ζωή παρά μια συνεχής αναζήτηση με συνειδητούς ή μη τρόπους, μια πείνα και δίψα της μεταμόρφωσης, της αλλαγής, της διαφορετικής ζωής που θα ξεπερνά την παρούσα χωρίς να την απορρίπτει ;
    Πριν λίγες μέρες η ορθόδοξη χριστιανική εκκλησία εόρτασε την Μεταμόρφωση του Χριστού επάνω στο Όρος Θαβώρ. Ακούσαμε μέσα από την υπέροχη υμνολογία της, αλλά και από τα ευαγγελικά αναγνώσματα για το χρονικό του γεγονότος που έλαβε χώρα πάνω στο όρος Θαβώρ μπροστά στα έκπληκτα μάτια των τριών μαθητών. Μια πραγματικότητα που δεν συναντάται άλλη φορά στο Ευαγγέλιο και στην ζωή Του Χριστού.
    Σκέφτομαι ότι θα μπορούσε κανείς να πει πάρα πολλά για το υπαρξιακά συγκλονιστικό γεγονός αυτό. Να δώσει πολλές ερμηνείες και να ανασύρει εσωτερικά μηνύματα για την ύπαρξη αρκετά. Ωστόσο για μένα προσωπικά το γεγονός της μεταμορφώσεως του Χριστού, δεν είναι τίποτε άλλο από την αποκάλυψη όχι τόσο της θεϊκής και μόνο φύσης του Χριστού, αλλά της φύσης κυρίως του ανθρώπου. Των οντολογικών και υπαρξιακών του δυνατοτήτων. Ο Χριστός δεν επιδεικνύει το θεϊκό του μεγαλείο. Δεν φανερώνει την θεϊκή του φύση για να εντυπωσιάσει ή για αφήσει εκστατικούς τους μαθητές. Παρόλο που και αυτό έχει γραφεί μαζί με πολλές και διαφορετικές προσεγγίσεις και ερμηνείες.
    Για μένα προσωπικά ο Χριστός επάνω στο όρος Θαβώρ φανερώνει τις οντολογικές και υπαρξιακές διαστάσεις και δυνατότητες του ανθρώπου. Αποκαλύπτει στους μαθητές ποιος είναι, αλλά συγχρόνως ποιος είναι εν δυνάμει και μέχρι που μπορεί να φτάσει ο άνθρωπος, ο αναγεννημένος από το Πνεύμα του Θεού. Αποκαλύπτει τις κρυφές δυνατότητες του ανθρώπου που ο Θεός του έχει δώσει ως οντολογική κληρονομιά. Άλλωστε ο Χριστός ήρθε για αυτό τον λόγο στον κόσμο, για να μας δώσει την πληρότητα της αποκάλυψης για το πρόσωπο Του Θεού και της ζωής Αυτού. Να μας υποδείξει και να γίνει πρότυπο της πνευματικής μας διαδρομής που ολοκληρώνει την αιτία της υπάρξεως μας και της παρουσίας μας πάνω στο πλανήτη γη.
    Έρχεται να γίνει η οδός και η φανέρωση του δρόμου. Να μας οδηγήσει στην αλήθεια της ζωής, που δεν είναι άλλη παρά η Σταυροαναστάσιμη υφή του κόσμου, του πλανήτη, του ανθρώπου. Όλες οι μορφές αποκαλύψεων που ο Θεός έδωσε μέχρι την έλευση του Χριστού στο κόσμο είχαν αλλοιωθεί και παραχαραχτεί. Είχαν υποστεί παραμόρφωση και αλλοτρίωση από τους ανθρώπους. Η αμαρτία ως υπαρξιακή αστοχία και άγνοια, συσκότιζε την αλήθεια Του Θεού και κατ’ επέκταση του ανθρώπου. Έτσι η πρόνοια και η παράφορη αγάπη Του για τον κόσμο, τον κάνει να εισέλθει στην ιστορία, αυτή την φορά με την μορφή ανθρώπου, δηλαδή όπως λέμε στην θεολογία, υποστατικώς. Ως ένας από εμάς, μέσα σε εμάς, στην ζωή και την πορεία μας.
    Η ελεύθερη υπαρκτικά φύση του Θεού, που δεν ορίζεται και δεν περιορίζεται από τίποτα και κανένα, σαρκώνεται στο ιστορικό πρόσωπο του Ιησού από την Ναζαρέτ. Διαλέγει και επιλέγει ελεύθερα, συγκεκριμένο γεωγραφικό χώρο, οικογένεια, κοινωνική καταγωγή, οικονομική κατάσταση, τρόπο και πρόταση ζωής. Και πορεύεται μέσα στην ζωή μας, αποκαλύπτωντας την αλήθεια για αυτή, που έχει ως κέντρο υπαρξιακής αναφοράς τον Θεό και τον άνθρωπο.
    Στο όρος Θαβώρ φανερώνεται η δόξα όχι μόνο του Θεού αλλά κυρίως του ανθρώπου. Δηλαδή η αλήθεια της φύσης του ανθρώπινου προσώπου. Το που μπορεί να φτάσει ο άνθρωπος που ζει και πορεύεται με τον τρόπο και την πρόταση ζωής που εκείνος αποκάλυψε με την σάρκωση του στην γη αυτή. Για εμάς πλέον δεν μένει τίποτε άλλο παρά να συντονιστούμε σε αυτή την συχνότητα αποκάλυψης που δεχθήκαμε και συνεχίζουμε να δεχόμαστε από τον σαρκωμένο Λόγο Του Θεού. Κατανοώντας ότι η μεταμόρφωση δεν έρχεται μέσα από την ηθική ζωή, ούτε μέσα από την νομική υπακοή ή την θρησκευτική εκστατικότητα κατανάλωσης άχρωμων και άγευστων συναισθημάτων αλλά από την στιγμή εκείνη όπου μυστικά και ανερμήνευτα η Χάρις μας οδηγεί στην υπαρξιακή συνειδητοποίηση της πραγματική φύσης του προσώπου μας, που δεν είναι άλλη από την πνευματική έκφραση του Αιωνίου, αυτή που μας αποκάλυψε ο Χριστός.

    παπα-Λίβυος

    Γιώργο διάβαζε, διάβαζε, διάβαζε…
    Κινδυνεύεις να σε ξεπεράσει στην κενολογία.
    Γιώργο sos εδώ που είμαι δεν ξέρουν τίποτα για τη γρίππη των χοίρων. Στείλε χάπια.
    Στείλε μαζί και τη διευθυνσή σου να σου στείλω το βιβλίο του Cipolla.

  20. αγαπητέ alexader

    στο σχόλιό σου δεν θα απαντήσω όπως υποσχέθηκα. Αν θες όμως μπορούμε να τα πούμε από κοντά και να γνωριστούμε! ( αυτό δεν είναι αστείο).

  22. μήπως έχει πρόβλημα; (το e-mail). Έστειλα τρείς φορές μήνυμα αλλά η απάντηση ήταν η εξής:

    Hi. This is the qmail-send program at yahoo.com.
    I’m afraid I wasn’t able to deliver your message to the following addresses.
    This is a permanent error; I’ve given up. Sorry it didn’t work out.

    :
    217.12.11.64 failed after I sent the message.
    Remote host said: 554 delivery error: dd This user doesn’t have a yahoo.gr account

  25. Η νεα γενιά είστε ημιμαθείς και υπερόπτες. θλίβομαι…
    Η τεχνολογία συμπεριλαμβανομένου του internet είναι η προέκταση που συμβάλει στον βιολογικό και πνευματικό σας ακρωτιριασμό. συγνώμη που θα το πω αλλά τα σχόλια σας είναι χάσιμο χρόνου. Και αφού έχασα τον χρόνο μου να τα διαβάσω, ε… ας χάσω και λίγο ακόμα για να σχολιάσω τις παρόλες σας.

Σχολιάστε:

Πληκτρολογήστε το σχόλιό σας
παρακαλώ εισάγετε το όνομά σας εδώ