Τον πολυφασικό κι ενιαίο κύκλο της ποιητικής δημιουργίας τον αντιλαμβάνομαι ως έναν ατέρμων κοχλία, ως ένα σπειροειδές ανεβοκατέβασμα. Εκκινώντας από το εσωτερικό αχανές του ποιητή, το θεωρητικό μέρος της ψυχής του, τον νου (με τον οποίο προσλαμβάνονται ενοποιητικά οι εμπειρίες της καθημερινής πραγματικότητας), κινείται κατά φύσιν και ως όλον αρχικά οριζόντια προς τον συνάνθρωπο και την κτίση. Κατόπιν, συμπεριλαμβάνοντάς τους, ακολουθεί ανοδική πορεία προσανατολίζοντας τις δυνάμεις της ψυχής που υπόκεινται στην προαίρεση προς το επέκεινα νόημα, το οποίο αφού το συσχετιστεί σχεσιακά και αναλογικά, ευχαριστιακά και παρακλητικά, προκλητικά κι αθώα, ακολουθώντας αντίστροφη πορεία, κατέρχεται εκ νέου στην οριζόντια διάσταση των σχέσεων, προκειμένου να αντιδωρίσει σε συνανθρώπους και κτίση, στον σύμπαντα κόσμο, το απαύγασμα της καθολικής εμπειρίας.
Η ποίηση με την/μέσω της εν λόγω κυκλικότητα(ς) αναδεικνύει την ιερότητά της ως τέχνη, καθόσον δύναται να εκμαιεύσει και να εκφράσει με τρόπο αποκαλυπτικό άρρητα νοήματα του Απρόσιτου, αλλά και κάθε εσώτατη λαχτάρα, κάθε πυρηνικό καημό του Ανθρώπου, λόγω της προνομίας που απολαμβάνει να προσεγγίζει, ακόμη και να εισέρχεται, βέβαια υπό πολύ συγκεκριμένων προϋποθέσεων, στα «άγια των αγίων» τους. Έτσι καθιερώνεται ως κοσμική λειτουργία, ως βίωμα, μαρτυρία, ομολογία, η μετοχή στην/στα οποία προϋποθέτει αφενός τον σεβασμό της απόλυτης ελευθερίας της θέλησης —ποιητή και αναγνώστου— κινούμενη πέρα από κάθε αναγκαιότητα και καταναγκασμό, αφετέρου την κατανόηση της αναλογικότητας του βιώματος, βάσει της οικείας δεκτικότητας και ανοικτότητας —ποιητή και αναγνώστου—, τα οποία αποτελούν προϊόν ασκητικής καλλιέργειας, αποφασιστικότητας, αφοσίωσης.
Τούτη η διαδικασία αφορά στους πάντες και στα πάντα, αγκαλιάζει τα πιο μικρά έως και τα πιο μεγάλα, ενδιαφέρεται τόσο για τα ουσιώδη όσο και για τα φαινομενικά επουσιώδη. Και είναι ξεκάθαρα α) εξαρτώμενη και συναρτώμενη του συνόλου βίου, ως αναπόσπαστο μέρος του, β) προσκλητήρια βύθισης στο μυστήριο της ανθρώπινης ύπαρξης, γ) αρωγός στην αναζήτηση της ισορροπίας και επακόλουθα του νοήματος, δ) προαγωγός της προσπάθειας απαλλαγής από τα βάρη (π.χ. φίλαυτες έξεις, ηδονισμός των αυτονομημένων αισθήσεων κ.ο.κ.) που δυσκολεύουν τον εαυτό να ακολουθήσει την εκστατική, την έξω εαυτού πορεία, προς τα πλησίον και προς τα άνωθεν, ε) (κοντολογίς) ενταγμένη στον μεγάλο κύκλο του κατορθώματος της ωριμότητας∙ της προσωπικής, της οικείας, υπαρξιακής ωριμότητας.
Το ποιητικό γεγονός καταφάσκοντας στην υπόψη «αχθοφορία» —στέρξιμο αν μη τι άλλο περίοπτο κ’ ευθύνης— γίνεται οδοδείκτης για τη νοηματοδότηση του βίου, δρόμος που καθένας καλείται να βαδίσει σύμφωνα με τον αυτοτελή βηματισμό του. Γίνεται στόμα που δεν επαναπαύεται απλά και μόνο στη λήψη του άρτου, αλλά που λαχταρά την εκφορά ζωοποιών ρημάτων για το όλον της ύπαρξης. Γίνεται ιχνηλάτης του αεί από το νυν, εναρμονίζοντας εσχατιά και ιστορία. Έχοντας επίγνωση των ανθρώπινων περιορισμών και αντισταθμίζοντάς τους με τη σύναψη υψηλών συμμαχιών, διεμβολίζει την ενθαδικότητα —δίχως να την εχθρεύεται, προκειμένου από τα ραγίσματα να εισέλθει στα του βίου το επέκεινα. Ασκεί παιδαγωγία αφού προηγουμένως έχει πάθει την παιδαγωγία. Κι όλα αυτά, με την προϋπόθεση να μην αυτοπλασάρεται ως ασφυκτική συνταγή επιτυχίας, ως προδιαγεγραμμένη πορεία, απόλυτος προορισμός, τελική αναφορά ή ως μαγικό ραβδί που τα πάντα μπορεί και ποιεί μονομερώς κι αυταρέσκως. Να μη διολισθαίνει σε, ούτε να ταυτίζεται με ολιστικές λύσεις που, είτε πλαγίως είτε ευθέως, προσβάλλουν το μοναδικό και ιδιαίτερο του κάθε προσώπου, που παραβιάζουν ή καταδυναστεύουν το ιερόν της ελευθερία του.
Ολοκληρωμένη κι όχι ολοκληρωτική ποίηση, λοιπόν, είναι η ποίηση που παλεύει για την πραγμάτωση του εν λόγω δημιουργικού κύκλου∙ ταπεινά φρονώ. Του σπειροειδούς κύκλου που συνάζει τα φυγόκεντρα, που ενώνει τα διεστώτα. Που δεν γυρεύει υπηρέτες, αλλά γίνεται υπηρέτης. Που δεν ειδωλοποιεί και δεν ειδωλοποιείται. Που λαχταράει το υπεράνω της πάσης μορφής και φύσης περίκλειστης θανατίλας. Που βρίσκει την πολυπόθητη ειρήνη στην άτμητη αλήθεια της υπερβατικής πραγματικότητας.
Κατακλείοντας, επισημαίνεται εμφατικά κάτι που ήδη ενέχεται στα προηγούμενα, δηλαδή η θετική, ευχαριστιακή, βιωματική (κι όχι απλά διαλεκτική) κ.ο.κ. αναφορικότητα του ποιητικού γεγονότος αφενός στον κάθε άλλον, αφετέρου και κυρίως στο υπέρτατο νόημα. Η ευχαριστία, η υπερβατική του εγώ, είναι που εξανθρωπίζει τον άνθρωπο. Κι ο εξανθρωπισμένος άνθρωπος είναι που εξανθρωπίζει κάθε μα κάθε δράση του, μία απ’ τις οποίες είναι και το ποιητικό γεγονός.
Συναφείς διαθέσεις, εξω-αναφορικές και ευχαριστιακές, οδήγησαν στη σύνταξη του εν λόγω σημειώματος. Οπότε, εφόσον για όλα όσα προαναφέρθηκαν, αλλά και για τα άλλα τόσα που για λόγους οικονομίας αποσιωπήθηκαν, μου ζητούνταν να υποδείξω μια χειροπιαστή τους συγκεφαλαίωση, με ταπεινή παρρησία θα παρέπεμπα στην ποίηση των Τάκη Παπατσώνη, Κώστα Στεργιόπουλου, Ζωής Καρέλλη, Γιώργου Βαφόπουλου, Όλγας Βότση, Δαυίδ Μπάκα, αλλά και των Χρήστου Μαρκίδη, Βάννας Γ. Πασούλη, Στάθη Κομνηνού. Κι αυτό γιατί η πραγμάτωση του ποιητικού κύκλου δεν είναι απρόσωπη. Μήτε βεβαίως… ακάματη.
Ο ζωγραφικός πίνακας που πλαισιώνει τη σελίδα ("Εναστρη νύχτα", 1889) είναι έργο του, ολλανδού, Βίνσεντ Βαν Γκογκ.
