Αυτονομημένη η γυναικεία ομορφιά γίνεται φάντασμα. Και κάποτε τα φαντάσματα εκδικούνται.
Τί θα πει «αυτονομία της ομορφιάς»; Μα, η αποκοπή της από την αμεσότητα της προσωπικής σχέσης. Η γυναίκα-ουδέτερο αντικείμενο, στημένη εντύπωση, απρόσωπη πρόκληση. Παύει η ομορφιά να είναι ζωντανή παρουσία, έκφραση της προσωπικότητας, έκπληξη μοναδικότητας. Στις σελίδες των περιοδικών ή στην τηλεοπτική εικόνα το κάλλος είναι εγγύτατο στη θέα, απώτατο και απρόσιτο στη ζωτική του αμεσότητα. Πλασματικό «σημαίνον» -φάντασμα.
Αυτονομημένη η ομορφιά από την αμεσότητα της σχέσης προσφέρεται σε θέα μόνο χρηστική. Θα ήθελα να ξέρω: πώς νιώθει το κορίτσι της απαρόμοιαστης χάρης όταν φωτογραφίζεται για να προκαλέσει πόθο που δεν την αφορά;
Πόθο που πρέπει προγραμματικά να μεταβιβαστεί σε απορρυπαντικά, οδοντόκρεμες, σαμπουάν. Δεν μπορώ να φανταστώ πιο φριχτή ανθρώπινη μοναξιά από αυτήν που ζει μια γυναίκα χαρισματικής ομορφιάς μπροστά στο διαφημιστικό φακό. Παραδίνει το θάμβος του κάλλους της στην άσχετη εμπορευματοποιημένη αντικειμενοποίηση. Η εγωτική αδηφαγία ανδρών συμπλεγματικών, μικρονοϊκών, με νεκρωμένες ευαισθησίες, δέχεται βομβαρδισμό εκπάγλου κάλλους, για να το καταναλώσουν φαντασιακά σαν αντικείμενο ευφραντικό της ακόρεστης ενστικτώδους επιθυμίας. Τύπος και τηλεόραση μεταποιούν το θαύμα σε αγοραία ευτέλεια. Επιβάλλουν τη χρηστική θέα της ομορφιάς σαν αυτονόητο αντανακλαστικό σε κάθε ανδρικό βλέμμα, σαν επιταγή πειθαρχημένης συμμόρφωσης σε κάθε γυναίκα. Αναρίθμητες γυναίκες ισοπεδώνουν την προσωπική τους μοναδικότητα για να προσαρμοστούν στον απρόσωπο νάρθηκα του φαντασιακού κάλλους των νεκρών εικόνων.
Να ξέραμε οι άνθρωποι τι αποκαλύψεις ζωής επιφυλάσσει το κάλλος, όταν καλεί στην αμεσότητα της προσωπικής σχέσης, στην αγαπητική κοινωνία. Η κτίση ολόκληρη στην προσωπική αμεσότητα μιας γυναικείας παρουσίας - η μεγαλοσύνη της θάλασσας, η σάρκα των ανθών, το χώμα και ο βράχος, οι καμπύλες των λόφων και των ορμίσκων, το πέταγμα του αγριοπερίστερου: το πρόσωπο του κόσμου στην εγγύτητα της σχέσης. Τύπος και τηλεόραση κυοφορούν τον καινούριο ανθρωπολογικό τύπο: τον ανέραστο άνθρωπο της χρηστικής θέας, της εφιαλτικής μοναξιάς.
Να αντισταθούμε. Παράδοξοι μέσα στο σημερινό κόσμο ασκητές, μιας άσκησης στην άκρα ευαισθησία, στην ετοιμότητα για το θάμβος της προσωπικής κοινωνίας του κάλλους.
Απάντηση σε ερώτηση του περιοδικού "Elle"
πηγή: Aντίφωνο
Γράφει ο Γιανναράς, ”Θα ήθελα να ξέρω: πώς νιώθει το κορίτσι της απαρόμοιαστης χάρης όταν φωτογραφίζεται για να προκαλέσει πόθο που δεν την αφορά;”.
Είναι πολύ εύκολη η απάντηση και απορώ που δεν ρώτησε απλά μία γυναίκα, για να πάρει την απάντηση, ”πάρα πολύ ωραία και ειδικά όταν δεν την αφορά διότι δεν καλείται να αποφασίσει σε μία ενδεχόμενη πρόταση”.
Νομίζω ότι δεν ρώτησε, διότι η εύκολη απάντηση, θα τον έβγαζε από την κατά τα άλλα υψηλού επιπέδου συλλογιστική του.
Προβαίνει διαδεδομένη μια ορισμένη “αρέσκεια”, η οποία είναι αυτό που (νομίζει πως) είναι, χωρίς να πιθανολογεί ο,τιδήποτε άλλο.
Μα διαλανθάνει μια επίσης “αρέσκεια”, την οποία ανακαλύπτουμε όποτε τυχόν αναγόμαστε από τη [i]φυτοζωή[/i] στη [i]ζωή[/i].
Υπό το πρίσμα αυτής της επίγνωσης (απαντώ στο σχόλιο του Νίκου) η απορία του Χρήστου Γιανναρά εκφράζει την πλεονεκτικότερη εκδοχή του εαυτού μας.
ΥΓ: Η ζωγραφική, εδώ, του Αντρέ Ντεραίν συμβάλλει θαρρώ καταλυτικά αν ζητάμε να σαφηνιστεί το ζητούμενο.
…Kαλά τι να πει κανένας για την αριστουργηματική αυτήν προσέγγιση της ομορφιάς!
Ανεπανάληπτη ευαισθησία, αποκαλυπτική της πληθωρικής νοημοσύνης του εν λόγω διανοητή!!!
Σήμερα, βέβαια, μία τέτοια ερμηνεία πολύ δύσκολα γίνεται αποδεκτή, γιατί απλούστατα εκλείπουν οι πνευματικές συνιστώσες.
Διογένης (Ε.Μ.)
Επικαλούμενη την γυναικεία μου ιδιότητα θα πώ στον Νίκο όσο πιό απλά μπορώ ότι όλες όσες καλούνται, κυρίως λόγω επαγγέλματος, να πουλήσουν την όμορφη εικόνα τους και πάντως συνδέοντάς την με το marketing δυστυχώς ξοδεύουν εαυτόν στο αδηφάγο-αδιάκριτο μάτι του άλλου φύλου και ασφαλώς της κοινωνίας ολόκληρης. Βεβαίως, η επιλογή γίνεται απολύτως συνειδητά και αποσκοπεί εξάπαντως στο οικονομικό όφελος. Αυτό προκειμένου να θέσουμε εκτός του συγκεκριμένου πλαισίου οποιαδήποτε έκθεση έχει να κάνει με την υπηρεσία της Τέχνης. Στην Τέχνη, η έκθεση της εικόνας μπορεί υπό προϋποθέσεις να δημιουργήσει περιβάλλον ανάπτυξης σχέσης προσώπων. Στην Αγορά όμως, τούτη η σχέση δεν ενδιαφέρει κανέναν. Το υποκείμενο-πρόσωπο της εικόνας δεν θεάται επειδή είναι αλλά επειδή έχει (όμορφα ρούχα, καλλίγραμμο σώμα, κομψά αξεσουάρ, εύχρηστες συσκευές κλπ). Σε απάντηση, λοιπόν, του τι μπορεί να αισθάνεται το εκάστοε μοντέλο της εκάστοτε ρεκλάμας εγώ προσωπικά θα έλεγα:Μεγάλη ικανοποίηση για τις οικονομικές απολαβές του εμπορίου της εικόνας του μεγάλη θλίψη ωστόσο για το ξόδεμα του εαυτού στα μάτια ενός κοινού που δεν πρόκειται ποτέ να εκτιμήσει ποιός βρίσκεται κάτω από το όμορφο φόρεμα και το λαμπρό χαμόγελο.
Προς «Νίκος»
Ο Γιανναράς δεν ρωτάει για να μάθει την απάντηση (που είναι τόσο αυτονόητη, σαν αυτή που έδωσες) αλλά για να σκεφτούμε αυτή την απάντηση. Που ζέχνει από κυνισμό και από άρρωστο ναρκισσισμό. Και που εσύ την βρίσκεις «μαγκιά». Μόνο που όταν αυτή η γυναίκα θα υποφέρει από την εγωιστική μοναξιά της «εσύ» θα είσαι ή άφαντος ή αδύναμος.