Παντελής Σαββίδης
Η Ευρώπη οδηγείται σε αδιέξοδο με γερμανική υπαιτιότητα. Όχι, διότι, το Βερολίνο, επιζητούσε αυτό το αδιέξοδο, αλλά διότι δεν μπορούσε να διαχειριστεί διαφορετικά την κρίση.
Η Γερμανία δεν μπόρεσε να αναπτύξει μια ανεκτή δημοκρατία. Εκείνο που λόγω σύνθεσης και καταβολών αντιλαμβανόταν καλά ήταν η δύναμη της θελήσεως, έκφραση που παραπέμπει στο ομότιτλο βιβλίο του Νίτσε. Η συμπεριφορά, τόσο του κ. Σόιμπλε, όσο και της κ. Μέρκελ είναι ακριβής εφαρμογή αυτής της φιλοσοφικής αρχής. Θέλουν κάτι και ο μόνος τρόπος που ξέρουν και μπορούν να το επιβάλλουν είναι η επιδειξη δύναμης. Η γερμανική συμπεριφορά τις τελευταίες ημέρες μαρτυρά του λόγου το αληθές. Αυτή η συμπεριφορά, όμως, και οι λύσεις που επιλέγει, δεν έχουν τα χαρακτηριστικά ηγεμονικής δύναμης. Και όταν λείπει και η γαλλική ή αγγλική ιδεολογική “καθοδήγηση”, τα πράγματα γίνονται χειρότερα.
Η Ελλάδα και η Κύπρος βρέθηκαν στη δύση, σε υλοποίηση του δόγματος ότι εκεί ανήκουμε. Ήταν και είναι μια ιδεολογική εμμονή ενός τμήματος της ελληνικής άρχουσας τάξης. Η Ελλάδα, όμως, δεν κατάφερε να προσαρμοστεί στον ευρωπαϊκό καλβινισμό. Και όταν της ετέθη το θέμα δύση ή ανατολή, επι Βυζαντίου, προτίμησε τους Τούρκους. Παπική τιάρα ή τουρκικό φακιόλιον ήταν το δίλημμα. Και η πλάστιγγα έγειρε προς το φακιόλιον.
Ούτε και μπόρεσε, η Ελλάδα, να λειτουργήσει αποτελεσματικά και ως εθνικό κράτος. Ο ελληνισμός ένοιωθε πάντοτε καλύτερα σε ευρύτερα σύνολα. Σήμερα, όμως, με την Ευρώπη τα πράγματα είναι δύσκολα, αλλά με την Τουρκία δυσκολότερα. Και το ερώτημα είναι: τι κάνουμε;
***
Το «θέλω, άρα μπορώ», είναι η βουλησιοκρατική αντίληψη της ιστορίας. […] Οι λαοί δεν είναι εργαστηριακά κατασκευάσματα. Φέρουν μαζί τους ένα φορτίο, έναν ψυχισμό, δομές οργάνωσης, παράδοση. Όλα αυτά, εν τέλει, διαμορφώνουν τις συνθήκες του βίου τους. Ούτε είναι τυχαίο ότι το διαχρονικό ερώτημα του πού ανήκουμε ανακύπτει κάθε φορά που επιχειρούμε να επαναπροσδιοριστούμε. Το φορτίο που φέρουμε δεν ταυτίζεται ούτε με τη Δύση, ούτε με την Ανατολή. Έχει μια δική του ενδιάμεση ιδιαιτερότητα. Θα έλεγα πως έχει και μια άλλη διάσταση, όχι τόσο φανερή αλλά, αν την αναζητήσει κανείς προσεκτικά θα την εντοπίσει. έναν διαχρονικό πολιτισμικό ανταγωνισμό της ρωμαϊκής Δύσης προς τον ελληνικό πολιτισμό. Ανταγωνισμός δεν σημαίνει και αντιπαλότητα.
Δεν είναι κακό που απο καιρού εις καιρόν προσπαθούμε να αξιολογήσουμε και να προσαρμόσουμε το φορτίο που φέρουμε στα δεδομένα κάθε εποχής.
***
Αν θέλουμε να είμαστε πρακτικοί πρέπει να δούμε ποια Ευρώπη διαμορφώνεται, ποια θέλουμε και πώς μπορούμε να την πετύχουμε. Όλοι μαζί οι ευρωπαϊκοί λαοί. Οι κοινωνικές διεργασίες δεν συντελούνται ούτε με επιθυμίες ούτε με διαταγές. Θέλουν κόπο και χρόνο. Ορισμένοι, απηυδησμένοι απο το νεοελληνικό στύλ, προστρέχουν χωρίς καμιά επιφύλαξη στη Γερμανική αντίληψη. Δεν μπορούμε να γίνουμε Γερμανοί. Αν ρωτήσουμε έναν βιολόγο ή έναν γενετιστή θα μας πει ότι τα γονίδια όταν διαμορφώνονται εκτίθενται και στο φυσικό και στο κοινωνικό περιβάλλον. Και απο αυτές τις δύο εκθέσεις επηρεάζονται. Ούτε το φυσικό, ούτε το κοινωνικό περιβάλλον στο οποίο ζούμε επιτρέπουν συμπεριφορές και αντιλήψεις παρόμοιες των Γερμανών. Όταν μιλάμε για πολυμορφία, κυρίως πολιτισμική, εννοούμε ακριβώς αυτές τις διαφορές.
***
Οι μεγάλες κοινωνικές ομάδες επηρεάζονται απο ορισμένα χαρακτηριστικά. Αυτά είναι και βιολογικά, (κάτι που διαμορφώθηκε επι πολλούς αιώνες και έχει να κάνει με πολλούς παράγοντες) και κοινωνικά. Θρησκευτικές και ιδεολογικές αντιλήψεις και δοξασίες, περιβάλλον, γεωγραφικός χώρος κλπ. Το ότι ο προτεσταντισμός επηρέασε και επηρεάζει τη γερμανική συμπεριφορά το είπε πριν απο όλους και πολύ καλά ο Βέμπερ. Οπως και η Ορθοδοξία επηρέασε τους έλληνες. Θα έχετε ακούσει σχετικά το Ράμφο. Αν οι παράγοντες που επηρεάζουν την εξέλιξη ενός ατόμου δεν είναι βιολογικοί και κοινωνικοί, τότε τι είναι;
***
Το ότι εμείς, οι Κύπριοι και άλλοι λαοί, είμαστε αυτό που με ηχηρό τρόπο αποκαλύπτουμε, δεν ήταν κάτι άγνωστο στις μεγάλες δυτικές δυνάμεις. Αλλά, αποφάσισαν να κάνουν μια Ένωση μαζί και με εμάς. Η απόφασή τους αυτή προϋπέθετε ότι θα διαχειρίζονταν κράτη με τον δικό μας ψυχισμό. Έφθασαν σε μια δύσκολη στιγμή και οι εξελίξεις το έφεραν τη δύσκολη αυτή στιγμή να τη διαχειρίζεται, πλέον μόνη της η προτεσταντική Γερμανία. (Δεν υπεισέρχομαι σε θρησκευτικές ιδιαιτερότητες. απλώς θέλω να επισημάνω το κυρίαρχο χαρακτηριστικό γνώρισμα που προσδίδει σε έναν κοινωνικό σχηματισμό ο προτεσταντισμός. Κοινωνιολογικά και όχι θρησκευτικά προσπαθώ να δώ το θέμα.) Έτσι που ήρθαν τα πράγματα καλείται υποχρεωτικά να διαδραματίσει έναν ηγεμονικό ρόλο. Τον τρόπο που διαχειρίζεται την ηγεμονία της σχολιάζουμε. Δεν νομίζω πως αρέσει σε πολλούς και προσωπικά πιστεύω πως θα επαναπροσδιορίσει το αξιακό σύστημα της Νέας Ευρώπης.
***
Απο το μενταλιτέ αυτό, η κοινωνία μας απέχει πολύ. Το να λέμε μεταξύ τυρός και αχλαδίου, «να αλλάξουμε», δείχνει να μην αντιλαμβανόμαστε ότι οι κοινωνίες έχουν τεράστια δύναμη αδράνειας και πως δεν μπορούν να μετουσιωθούν σε κάτι τελείως διαφορετικό.
Εδώ, αν δει κανείς με λεπτομέρεια την ιστορία της αρχαίας Ελλάδας θα εντοπίσει πολλά κοινά χαρακτηριστικά συμπεριφοράς των τότε με τους τώρα. Θέλουμε στο διάστημα μισού αιώνα να αλλάξει ένας λαός; Και αφού οι λαοί αλλάζουν αργά, τι πρέπει να γίνει; Να τους αντιμετωπίζουν οι ηγεμονικές δυνάμεις ως αποικία; Πιστεύει κανείς ότι αυτό το πράγμα καλείται ένωση και ότι μπορεί να επιβιώσει;
Όλα αυτά, βεβαίως, δεν σημαίνουν ότι δεν θα πρέπει να γίνουν οι μεταρρυθμίσεις που κρίνονται αναγκαίες για να επιβιώσει η ένωση σε ένα νέο περιβάλλον. Αλλά πως χρειάζεται πολιτική για τις αλλαγές αυτές. Η εκτίμησή μου είναι ότι η Γερμανική πολιτική του «θέλω» άρα «μπορώ δια της δυνάμεως» δεν θα αποδώσει. Και θα οδηγήσει σε δυσκολίες την Ένωση. Αυτήν τη Γερμανική πολιτική η οποία είναι διαχρονική, τη βελτίωνε η σημαντική παρουσία στο παρελθόν δυνάμεων όπως η Γαλλία, η Αγγλία, ακόμη και η Ιταλία. Τώρα, όλως αυτές βρίσκονται στο περιθώριο. Άρα, έχουμε έναν διαχειριστή – τη Γερμανία – ο οποίος γνωρίζει έναν τρόπο διαχείρησης. Αυτόν που βιώνουμε εμείς, οι Κύπριοι και αύριο κάποιος άλλος. Τυχαία μήπως αντέδρασε, ο τελευταίος των παλιών ηγετών, ο Γιούνκερ; Δεν είναι ο Γιούνκερ Ευρωπαίος;
***
Αν αυτο που ζει σήμερα η Ευρώπη δεν είναι ένα αδιέξοδο, τότε τι είναι; Είναι συμπεριφορά ηγεμονικής δύναμης, η συμπεριφορά Σόιμπλε, Μέρκελ, αλλά και άλλων συμπατριωτών τους; Ακόμη και ο Γιούνκερ τους είπε πως συμπεριφέρθηκαν στην Κύπρο σαν να έχουν απέναντί τους γκάγκστερ. Η Ευρώπη προχώρησε ώς πρόσφατα, με ένα συνδυασμό γερμανικής δύναμης και ενός ιδεολογικού μενταλιτέ που το υπαγόρευαν η Γαλλία και η Αγγλία. Τώρα, οι δύο τελευταίες περιθωριοποιήθηκαν και έμεινε μόνο η δύναμη χωρίς γνώση χρησιμοποίησής της. Ή, μάλλον, γνωρίζουν μόνο την ωμή χρησιμοποιήσή της. Αυτό δεν μπορεί να πάει για πολύ, τουλάχιστον για την Ευρώπη που γνωρίζαμε. Διορθώσεις και αλλαγή πορείας χρειάζονται αλλά, ο γερμανικός τρόπος δεν μπορεί να γίνει αποδεκτός. Όπως οι Γερμανοί, και οι άλλοι λαοί έχουν αξιοπρέπεια.
.
Πηγή: Από την ομότιτλη ανάρτηση στο site http://www.anixneuseis.gr, στις 27/4/2013. Ενοποίηση (εκ μέρους του Αντιφώνου) του προλόγου και των παρεμβάσεων του συγγραφέα στον διάλογο που επακολούθησε.
Πρόκειται για μια ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα προσέγιση, εκ μέρους του Παντελή Σαββίδη, κυρίως επειδή [i]αποδίδει με τον εναργέστερο τρόπο την απόγνωση στην οποία οδηγεί ο χειρισμός της κυπριακής πτυχής του ευρωπαϊκού οικονομικού προβλήματος, από πλευράς Γερμανίας[/i].
Από κει και πέρα: Είναι μια προσέγγιση που βλέπει ασφαλώς με [b]συμπάθεια[/b], εν τή δίνη της, τη νεοελληνική κοινωνία. Πλην όμως κάνει το σφάλμα, φοβάμαι, να προσχωρεί σε μια ερμηνεία αυτής της περιδίνησης η οποία (ερμηνεία) δ ι κ α ι ώ ν ε ι, ίσα ίσα, όσους προκρίνουν να κοιτούν την ίδια κοινωνία με… εκ προοιμίου [b]αντιπάθεια[/b].
[b]Επιζητώντας να συνοψίσω: Οι Γερμανοί έχουν – λόγω θρησκευτικής παράδοσης, πρωτίστως – άλλη ιδιοσυγκρασία, μας λέει ο αγαπητός Παντελής, η οποία και τους έχει επιτρέψει να αποφύγουν το πρόβλημα. Ενώ εμείς οι Έλληνες – λόγω της θρησκευτικής μας παράδοσης, κατ’ αντιστοιχίαν – έχουμε ιδιοσυγκρασία τέτοια που μας εμπλέκει σ’ αυτό.[/b]
Μα, α υ τ ή_ ακριβώς_ ε ί ν α ι_ η_ θ ε ω ρ ί α_ τ ο υ_ Ρ ά μ φ ο υ – επισημαίνω, υποδηλώνοντας την διαμαρτυρία μου! Δεν είναι βέβαια αναίτιο ότι ο Σαββίδης τον επικαλείται, εδώ…
Κατ’ αυτή τη διάσταση, πάντως, η προσέγγιση του Π.Σ. μας δίνει μια εξαιρετική ευκαιρία να συνειδητοποιήσουμε – όσοι… καταφάσκουμε στην κατάφαση – ποια κ α τ α λ υ τ ι κ ή [b]παρεξήγηση[/b] έχουμε [b]αμελήσει[/b] να α μ φ ι σ β η τ ή σ ο υ μ ε. (Σπαταλώντας το λόγο μας σε πολιτικολογίες.) Αφήνοντας έτσι ανοιχτό το πεδίο στο να προσχωρούν ακόμα και προφανώς καλοπροαίρετοι άνθρωποι – όπως ο συντάκτης του βασικού εδώ κειμένου – σε μια εννόηση η οποία, αν τυχόν ευσταθούσε, δεν θα άφηνε χώρο για [i]οποιοδήποτε[/i] νόημα [i]οπουδήποτε[/i]!
Καλό ξεκίνημα, αυτό το κείμενο, για να κατανοήσουμε τι συμβαίνει ξεπερνώντας τον τηλεκατευθυνόμενο κομπλεξισμό μας. Όμως, πρέπει να συμπληρωθεί με τα ακόλουθα, γιά να λιγοστέψουν κάπως οι υπεραπλουστεύσεις:
1. Πρώτη η Γαλλική πολιτική, βοηθούμενη από την συνεχή Αγγλική υπονόμευση, πολέμησε την γνήσια ομοσπονδοποίηση της Ευρώπης με την άρνηση του Ευρωπαϊκού Συντάγματος. Άρα δεν υπήρξε ενιαία επιθυμία, ιδιαίτερα από τους “μεγάλους”, να υπάρξει μία πραγματική πολιτική ένωση, αλλά μία υποταγή των μικρών. Οι δικές μας αμαρτίες είναι μόνο προφάσεις.
2. Η Γαλλία και την δεκαετία του 30 έκανε την “προοδευτικιά”, αλλά στήριξε ουσιαστικά την Γερμανία, παριστάνοντας μετά την “αντιστασιακιά” αφού της έδωσε αμαχητί το έδαφός της. Η Ιταλία στο τέλος παράστησε την σύμμαχο, μολονότι ηττήθηκε, κουκουλώνοντας το ότι στην χώρα αυτή γεννήθηκε ο φασισμός το 1922. Μόνο η Ελλάδα και η Ισπανία πλήρωσαν πανάκριβα αυτό το παιχνίδι, η μία αρχίζοντας τον πόλεμο και η άλλη τελειώνοντάς τον με δύο τρομερούς εμφύλιους που στην πραγματικότητα ήταν παγκόσμιες συρράξεις. Η Γερμανία πριν γίνει όργανο και θύτης υπήρξε θύμα, για να ξαναγίνει όργανο και θύτης. Πρέπει να βλέπουμε αμερόληπτα.
3. Η οικονομική διάσταση είναι ουσιώδης παράγοντας ανάλυσης και κατανόησης, από το τί συμβαίνει στο σπίτι μου μέχρι την υδρόγειο, ιδιαίτερα όταν βλέπουμε να χρησιμοποιείται η οικονομική υπεροχή για να περιοριστούν τα πολιτικά δικαιώματα των μικρών χωρών.
4. Η Ευρώπη, μέσα στο παγκόσμιο οικονομικό σύστημα, δεν είναι μία κλειστή και οριοθετημένη ενότητα. Τα εθνικά και ομοσπονδιακά νομίσματα, μέσα στην ασυδοσία, όχι ελευθερία, διακίνησης κεφαλαίων, δεν είναι στα χέρια των κρατικών οργάνων, που κάπως ελέγχουν οι λαοί, ώστε να εφαρμοστούν ευέλικτες πολιτικές. Τα έθνη είναι μονομάχοι σε μία ρωμαϊκή αρένα, την Γη, όπου ο όχλος, οι λεγόμενες “αγορές” τίτλων και συναλλάγματος, βάζουν στοιχήματα.
5. Ο καταμερισμός που προέκυψε με την μεταφορά στην Κίνα όλης της παραγωγικής βιομηχανικής δραστηριότητας και με την γραφειοκρατική υποαπασχόληση του δυναμικού της Ευρώπης και της Αμερικής, δεν επιτρέπει κοινωνιολογικές αναλύσεις μεμονωμένων ηπείρων πλέον. Γι αυτό και όλες οι αναλύσεις που αγνοούν τον οικονομικό παράγοντα, δεν μπορούν να κατανοήσουν την πραγματικότητα. Εξαίρεση αποτελούν, χάρις στην απλή και λαϊκή τους σοφία, τα κείμενα που μπορούν να δοκιμαστούν από την Λυδία λίθο της Επιστολής του Αδελφόθεου Ιακώβου, όπως αυτά του Αθανάσιου Ν. Παπαθανασίου ή του Γιώργου Μιλτιάδη Σαλεμή.
Η Γερμανία έπαιξε και έχασε επανειλημμένα. Οι συνθήκες και οι παράγοντες των προηγούμενων παθημάτων της σίγουρα μπορούν να φωτίσουν την τωρινή της πολιτική και τα αυριανά της μεγάλα προβλήματα.
Αν ο προκείμενος [i]συγκερασμός[/i] (από πλευράς “Αντιφώνου”) επιμέρους [i]νύξεων[/i] του Π. Σαββίδη πάσχει, αγαπητέ Νίκο, από εμφιλοχώριση «υπεραπλουστεύσεων» τότε η ευθύνη, της ανάρτησης αυτής, δεν βαρύνει εκείνον – η ευθύνη πρέπει να επιφορτιστεί, αποκλειστικά, στο “Αντίφωνο”.
Η δική μου γνωμοδότηση, ωστόσο, προβαίνει αποκλίνουσα: Τόσο στις συγκεκριμένες αναφορές όσο, “εν τω συνόλω” της, στην παρουσία του Σαββίδη στο δημόσιο πεδίο οφείλουμε (διατείνομαι) την απόδοση της_ τ ι μ ή ς_ ότι προσέρχονται σαν [b]όαση[/b] – ίσα ίσα – ανάμεσα στις [i]υπεραπλουστεύσεις[/i], εκείνες, οι οποίες κατακυριεύουν όλο – μα όλο – το υπόλοιπο φάσμα τών (από δημοσίων τε και ιδιωτικών διαύλων) τηλεοπτικών μας πολυλογιών.
[b]Το αξιοπρόσεκτο εν προκειμένω είναι ακριβώς το [i]βάθος[/i] και το [i]εύρος[/i] πάνω στα οποία εκδιπλώνει τον προβληματισμό του. Ως προς τα συμπεράσματα τού οποίου ενδέχεται – κατά τα άλλα – φυσικά και να διαφοροποιούμαστε.[/b]
ΥΓ: Επ’ αυτού το οποίο θεωρώ ως [i]πυρήνα[/i] του [i]θέματος[/i], καταχώρησα ήδη (στο προηγούμενο σχόλιο) την άποψή μου. Αυτήν, δεν με ενδιαφέρει να την υπερασπίσω. Με ενδιαφέρει, όμως, να υπερασπίζω τους φιλοξενούμενους του “Αντιφώνου”.
Πιστεύω ότι σεβόμαστε τον συμπολίτη μας, όταν ανοίγουμε διάλογο με την σκέψη του. Αγαπητέ Γιώργο, δεν βλέπω να έκανα κάτι κακό. Βέβαια, η λέξη υπεραπλουστεύσεις είναι ατυχής ταυτολογία, αφού ό,τι γράφεται σε εκλαϊκευτικά άρθρα και στα σχόλια πάνω σε αυτά, δεν μπορεί παρά να είναι υπεραπλουστεύσεις. Επομένως, επιχείρησα να βελτιώσω το συγκεκριμένο κείμενο προτείνοντας λίγες ακόμη υπεραπλουστεύσεις, που το εμπλουτίζουν.
Έλεγξα το αρχικό κείμενο και τη συζήτηση στην σελίδα των Ανιχνεύσεων και διαπίστωσα ότι η συλλογή των αποσπασμάτων που έκανε το Αντίφωνο είναι μια χαρά. Στις Ανιχνεύσεις θα έγραφα το ίδιο σχόλιο, το οποίο έχω την εντύπωση ότι είναι θετικό και ότι προτείνει συμπληρώσεις σε μία οπτική την οποία αποδέχομαι, με την εξαίρεση, του σχήματος ότι η Γαλλία και η Αγγλία αποτελούν παράγοντα διόρθωσης της Γερμανίας.
Δεν θεωρώ σωστό να μας ενοχλεί περισσότερο το απροκάλυπτο της Γερμανικής πολιτικής, συγκρινόμενο με την υποκρισία της Γαλλικής και της Αγγλικής, που έχουν επανειλημμένα προκαλέσει τρομερές και μακροχρόνιες συμφορές στην χώρα μας και το έθνος μας. Αυτή την στιγμή, όπως και πριν, η Γερμανική πολιτική έχει το θράσος της γνώμης της, ενώ οι άλλοι δύο συνεργάζονται μαζί της, παριστάνοντας εντελώς υποκριτικά ότι αντιδρούν, διεκδικώντας καλύτερο μερίδιο.
Θέλω επίσης να θυμίσω ότι τις δεκαετίες ’50 και ’60 οι Έλληνες όλου του πολιτικού φάσματος, από την δεξιά μέχρι την αριστερά, ένοιωθαν ότι οι σύμμαχοι τους είχαν προδώσει. Ήταν η πεποίθηση όλων και τώρα επανέρχεται.
Εν κατακείδι είναι ζήτημα “παλαιότητος”.
Ο νέος είναι βάρβαρος, ο βάρβαρος είναι δυνατός και συνήθως νικά τον παλαιό.
Στη συνέχεια πάντοτε ο κατακτητής αργά ή γρήγορα καταλήγει “να κατακτηθεί από τον κατακτημένο”.
Φαίνεται ότι και αυτή την φορά θα αποδειχθεί πως οι “μεγάλες ιδέες” και οι “επαναστάσεις” μας δεν είναι παρά ασήμαντα επεισόδια σε μια πορεία κοσμική, που, πάντως, δεν την ορίζει το είδος μας.
Και οι γερμανοί, όπως όλοι οι νέοι, δεν διδάσκονται εύκολα από τα λάθη τους.
Αυτές της τεκμηριωμένες αλήθειες και αναλύσεις αν της φιλοξενούσαν τα ΜΜΕ , και όχι τα κωμικοτραγικά πάνελ, οι Έλληνες θα είχα διαφωτίσει και όχι ενορχηστρωμένο σκοταδισμό. Μπράβο σας.
Καλησπέρα. Ευχαριστώ το “Αντίφωνο” για την ανάρτηση του κειμένου και εσάς που κάνατε τον κόπο να το διαβάσετε και να το σχολιάσετε.
Όπως λέει και ο διαχειριστής του “Αντίφωνο”, το κείμενο είναι μια συρραφή ΄κειμένων.
Το έγραψα για να εξηγήσω στους τηλεθεατές της εκπομπής ποιό θα είναι το περιεχόμενο της συζήτησής μας εκείνη την Τετάρτη. Και τα υπόλοιπα αποσπάσματα, τμήματα παρεμβάσεών μου κατα την εξέλιξη του διαλόγου. Δεν είχα, δηλαδή, εξ αρχής, την πρόθεση να γράψω ένα ολοκληρωμένο κείμενο για το θέμα, αλλά να θίξω ορισμένες πλευρές της συζήτησης που θα γινόταν.
Δεν ξέρω τι αποτέλεσμα θα είχε μια προσπάθειά μου να προσεγγίσω με γραπτό λόγο το θέμα, μπορεί να μην κατάφερνα τίποτε περισσότερο, αλλά στην προκειμένη περίπτωση, το κείμενο όντως πάσχει απο ακόμη και απο μια δεύτερη ανάγνωση διότι για άλλο σκοπό συντάχθηκε.