π. Γεώργιος Λέκκας «Προσεχῶς Ἀναγέννηση»

0
1167

«τούτες οι γραμμές δεν είναι ποίημα / προτού να γίνουνε κομμάτι της ζωής του αναγνώστη τους»

Ο π. Γεώργιος Λέκκας, κληρικός της Ιεράς Μητροπόλεως Βελγίου, Κάτω Χωρών και Λουξεμβούργου, με μακρά και επιτυχή πορεία στα γράμματα, μας προσφέρει τη νέα του ποιητική συλλογή με  τίτλο «Προσεχῶς  Ἀναγέννηση»: δύο λέξεις που περιέχουν προσμονή κι ελπίδα. Η συλλογή διαρθρώνεται σε τρεις ενότητες με τίτλους «Στα ἐπείγοντα» (24 ποιήματα), «Προσεχῶς  Ἀναγέννηση» (20 ποιήματα) και «Τοῦ λοιμοῦ καί τῆς ἀνάστασης» (19 ποιήματα).

Η έμπνευση φαίνεται να προκύπτει από ποικίλα ερεθίσματα χώρου, χρόνου, ανθρώπων και καταστάσεων. Το εύρος του χρόνου δηλώνεται από τον υπότιτλο (2011-2020), οι τόποι πολλοί: Σκύρος, Λευκάδα, Αντίπαρος, Ναύπλιο, Namur, Ηρακλειά, Δονούσα, Αμοργός κ.ά.· τόποι διαφορετικοί αλλά ο άνθρωπος ως ύπαρξη παντού ο ίδιος. Αφιερώνονται ποιήματα σε ανθρώπους ξεχωριστούς, ποιητές, Brooke, Σαραντάρης, Σεφέρης, Ελύτης, Καλογερόπουλος, ιερωμένους κύρους (κ.κ. Αθηναγόρα Μητροπολίτη Βελγίου, Αχαΐας Αθανάσιο, π. Γεώργιο Μποροβίλο), σαν να επιθυμεί ο ποιητής να αποδώσει έτσι τα πνευματικά του τροφεία·  υπάρχουν όμως και οι καθημερινοί άνθρωποι, η κυρά-Νίτσα, αλλά και η κυρία των ένδεκα, γιατί η ποίηση θέλει να έχει τον καθένα αποδέκτη.

Διαβάζουμε ποιήματα σε μικρές φόρμες  που επιτυγχάνουν την αμεσότητα αλλά και την οξύτητα του νοήματος (π.χ. σ.σ. 14, 17, 22, 25, 55,59, 64, 72, 75,77). Ο ποιητής ανατέμνει την ψυχή, πρώτα τη δική του, και κατευθύνει ήρεμα, χωρίς διδακτισμό, με αγαπητική ενσυναίσθηση τον αναγνώστη για να αποκαλύψει μόνος του ελλείμματα, αυταπάτες, ψευδή αυτοείδωλα (σ.18), σκοτισμένες πορείες (σ.25). Σαν να μπαίνουν σε μια ζυγαριά τα του ανθρώπου και τα του θεού και ισορροπούν σε μια ισορροπία εύθραυστη που  δεν επιτρέπει ούτε εφησυχασμό ούτε κομπασμό. Όλα απειλούνται πρώτα από μας τους ίδιους, διαπιστώνει ο π. Γεώργιος Λέκκας, που «βιαιοπραγοῦμε ἀσυλλόγιστα», που «ασχημύναμε την ομορφιά» και εκτίουμε «την ποινή διαρκώς στη φυλακή των θελημάτων μας».  Όλοι εμείς που «φορτώσαμε τόσο πολύ τη ζωή μας / που τώρα ένας-ένας λυγίζουμε» (σ.34).  Ο ποιητής δεν συμβιβάζεται, μάχεται, «κάθε πρωί κηρύσσω πόλεμο στη φθορά / και κάθε βράδυ νικιέμαι» (σ. 31), και ομολογεί με παρρησία θαυμαστή την ήττα του, ενθαρρύνοντάς μας να τολμήσουμε να σταθούμε απέναντι σε όσα επιλέγουμε να αγνοούμε.

Η γραφή του π. Γεωργίου Λέκκα είναι τολμηρή γιατί θέλει να αληθεύει, χωρίς όμως να δίνει στον αναγνώστη του δογματικά την αλήθεια· αντιμετωπίζει την αλήθεια ως αγώνισμα κι επιθυμεί να μας υποκινήσει να την αναζητήσουμε ο καθένας  με τον δικό του τρόπο και από τον δικό του δρόμο. Ο ποιητής θέτει μόνο ερωτήματα και κάποιες φορές άμεσα διατυπωμένα (π.χ. σ.σ. 30, 33). Πολλά και τα σύμβολα, είτε ταυτισμένα με τον τόπο μας (θάλασσα, ουρανός, φως) είτε εμπνευσμένα από τον πνευματικό μας πολιτισμό, στοχεύουν να προαγάγουν την αισθητική του αναγνώστη και να ενισχύσουν τις πνευματικές του αναζητήσεις.

Για τον ποιητή είναι «το σύμπαν όλο ένας ναός»,  εντός του οποίου ιερουργεί η φύση και με ιεροπρέπεια συντελούνται τα απλά αλλά σπουδαία που τα αντιμετωπίζουμε σαν συνηθισμένα, γι’ αυτό και τα από-ιεροποιήσαμε με τίμημα την ικμάδα της ψυχής.  Έχοντας ο π. Γεώργιος Λέκκας  την ιδιαίτερη ιδιότητα του πνευματικού λειτουργού προσεγγίζει και με την ποίησή του τον άνθρωπο ως εικόνα θεού, στην οποία προεξάρχοντα ρόλο έχει η ψυχή, γιατί «οι ψυχές ξέρουν να μένουν / σφιχταγκαλιασμένες αιωνίως / γιατί τα σώματα γυρνάνε αμέσως πλευρό / και κοιμούνται» (σ. 39), χωρίς όμως να υποτιμάται η σωματική υπόσταση, δια της οποίας κοινωνούμε ό,τι ακριβό, θεία χάριτι, μάς δίνεται. Η αντίληψη για την ιερότητα και τη μοναδικότητα της ζωής σφραγίζει τον ώριμο ποιητικό λόγο του δημιουργού. Υποβλητικές είναι οι εικόνες που υπηρετούν αρμονικά το νόημα ελαφρύνοντας το βάρος του, ώστε ο αναγνώστης να αντέξει την αλήθειά του (π.χ. σ. 49, σ. 60).

Δεν θα μπορούσε να απουσιάζει από αυτό το έργο ο θάνατος, όχι ως κατάσταση αλλά ως διαδικασία, ως μια δεύτερη ευκαιρία ζωής που μας επιτρέπει –κατά τον ποιητή– να αγκαλιάσουμε πλέον τον κόσμο όλο (σ.56)· ο θάνατος, «ο μεγάλος παρεξηγημένος», που τελικά μάς κάνει ωραίους (σ.61).

Με την ίδια ενοποιητική προοπτική προσεγγίζεται ο νέος λοιμός, «μια συμφορά που μας ενώνει / στη συγγνώμη» (σ.59). Η πανδημία γίνεται συνθήκη  που μας επιτρέπει, αν θέλουμε, να βρούμε τους εαυτούς μας, να κατανοήσουμε την ουσία της αγάπης, τη σχέση μετάνοιας και ανάστασης, να προβληματιστούμε με την ηρακλείτειο ανακύκληση.

Ο π. Γεώργιος Λέκκας, με την εξάρτυση της Φιλοσοφίας και το βίωμα της Ορθόδοξης Θεολογίας,  τόλμησε να χαράξει την ποιητική οδό που οδηγεί από την «Εις Άδου κάθοδο» στον «Μυροφόρου Μονόλογο», συμπορεύτηκε με τον παραλυτικό και τη Σαμαρείτιδα, με τον αναβλέψαντα τυφλό, οικειώθηκε τα πάθη τους κι έγινε πνευματικός συνοδοιπόρος στην πορεία προς την Αναγέννηση  με την  παραμυθία του στιβαρού ποιητικού του λόγου.

ἐκδ. ΤΟ ΚΟΙΝΟΝ τῶν ὡραίων τεχνῶν Ἀθήνα 2021, σ. 79

Σχολιάστε:

Πληκτρολογήστε το σχόλιό σας
παρακαλώ εισάγετε το όνομά σας εδώ