Μια βιωματική προσέγγιση στην θεολογική αποτίμηση της αγάπης
Σε αυτό το κλασικό βιβλίο το, στην βιβλιοθήκη μας αλλά αμετάφραστο στα ελληνικά, ο C.S. Lewis, ο διάσημος συγγραφέας των «Χρονικών της Νάρνια», αναλογίζεται την αγάπη. Αρχίζει παρατηρώντας ότι κατά την γέννηση όλοι ξεκινάμε με ανάγκη την αγάπη, την αγάπη-ανάγκη, ανάγκη για το δώρο της-αγάπη, την αγάπη-δώρο. Η αγάπη-δώρο είναι το είδος της αγάπης που δείχνει ο δημιουργός στο κτίσμα, στην διαδικασία δημιουργίας και φροντίδας του δημιουργημένου. Είναι η αγάπη που χαρίζει μια μητέρα στο νεογέννητο παιδί της.
Αντίθετα, η αγάπη-ανάγκη είναι η κατάσταση της φτώχειας με την οποία κάθε δημιουργημένο ον ξεκινά από τη γέννηση. Αισθάνομαι ότι αυτό το απόσπασμα συνοψίζει το σημείο που έλεγε ο κ. Λιούις σχετικά με την ανάγκη-αγάπη, «Ο άνθρωπος πλησιάζει τον Θεό σχεδόν όταν είναι από μια άποψη λιγότερο σαν τον Θεό. Γιατί αυτό μπορεί να μοιάζει περισσότερο στην πληρότητα και την ανάγκη, την κυριαρχία και την ταπείνωση, την δικαιοσύνη και τη μετάνοια ».
Ο κ. Λιούις συνεχίζει με μια σύντομη σύνοψη των πραγμάτων για τα οποία μπορούμε να δείξουμε αγάπη. Αυτά περιλαμβάνουν τους άλλους, την2 φύση, την χώρα και, τέλος, τον υπερβατικό δημιουργό. Αναλύοντας το καθένα, απεικονίζει ότι η αγάπη για την φύση, ο πατριωτισμός κλπ. είναι ανεπαρκείς υποδοχείς της αγάπης μας.
Στη συνέχεια, ο κ. Λιούις εξετάζει τα διάφορα είδη αγάπης, που περιλαμβάνουν την στοργή, την φιλία, τον έρωτα και την φιλανθρωπία, ή 'αγάπη'. Η στοργή περιλαμβάνει την αγάπη των γονέων για το παιδί τους, την αγάπη για τα κατοικίδια μας κλπ. Η φιλία είναι η αγάπη μεταξύ φίλων. Ο Έρως είναι η αγάπη μεταξύ δύο εραστών. Τέλος, η Φιλανθρωπία είναι η αγάπη του δημιουργού προς το κτίσμα και η επιστροφή αυτής της αγάπης από το κτίσμα τόσο προς τον Δημιουργό όσο και προς την δημιουργία.
Από όλους τους έρωτες, ο Λιούις έχει την 'αγάπη' στην υψηλότερη εκτίμηση. Όλοι οι άλλοι έρωτες ή αγάπες υπολείπονται της 'Agape', όπως αναφέρει ο κ. Lewis σε αυτό το απόσπασμα, "Οι (άλλοι) έρωτες αποδεικνύουν ότι είναι ανάξιοι να πάρουν την θέση του θεού με το γεγονός ότι δεν μπορούν καν να παραμείνουν οι ίδιοι και να κάνουν αυτό που υπόσχονται ότι θα κάνουν χωρίς την βοήθεια Θεού ». Είναι απλώς εικόνες αυτής της «φιλανθρωπίας ή αγάπης», που είναι ταυτόχρονα ενυπάρχουσες και υπερβατικές της δημιουργίας. Με την πίστη μας στις εικόνες αυτές, πιστεύουμε σε αυτό που είναι παροδικό και πρόσκαιρο. Ωστόσο, η αγάπη που είναι ενυπάρχουσα και υπερβατική της δημιουργίας είναι όλα περιεκτική, άρα χωρίς εικόνα, και έτσι πέρα από την ανθρώπινη εννοιολογική κατανόηση.
Για να κατανοήσουμε την αγάπη σε όλες της τις πτυχές, χρειαζόμαστε τόσο τις εικόνες της Στοργής, της Φιλίας και του Έρωτα, όσο και το υπερβατικό των εικόνων, που είναι το σκαλοπάτι στο δρόμο μας για να φτάσουμε σε αυτό το συναίσθημα κάθε αγάπης. Εδώ, ο Λιούις επισημαίνει ένα σημαντικό σημείο για την αγάπη, όταν δηλώνει: «Το να αγαπάς καθόλου σημαίνει να είσαι ευάλωτος. Αγαπήστε οτιδήποτε και η καρδιά σας σίγουρα θα σφίξει από υπερπλήρωση και πιθανόν να σπάσει. Θα πλησιάσουμε τον Θεό, όχι προσπαθώντας να αποφύγουμε τα βάσανα που είναι εγγενή σε όλες τις αγάπες, αλλά αποδεχόμενοι και προσφέροντάς μας σε Αυτόν. πετώντας όλη την αμυντική μας πανοπλία ».
Πρέπει να νιώσουμε αγάπη για τις εικόνες για να καταλάβουμε και να νιώσουμε την αγάπη του υπερβατικού. Ωστόσο, δεν μπορούμε να γοητευτούμε από την αγάπη μας για τις εικόνες της αγάπης, ενυπάρχουσας και υπερβατικής της δημιουργίας, γιατί είμαστε απλώς προσωρινοί, εδώ τη μια μέρα, την άλλη.
Ο κ. Λιούις καταλήγει με αυτό το σημείο: «Μόνο εκείνοι στους οποίους έχει μπει η αγάπη ο ίδιος θα ανέβουν για να αγαπήσουν τον εαυτό του. Είμαστε φτιαγμένοι για τον Θεό. Μόνο με κάποιον τρόπο σαν αυτόν, μόνο με το να είναι μια εκδήλωση της ομορφιάς, της καλοσύνης, της σοφίας ή της καλοσύνης του, έχει ενθουσιάσει την αγάπη μας κάθε γήινος αγαπημένος».
Τις περισσότερες φορές όταν σκεφτόμαστε την αγάπη το σκεφτόμαστε στην πτυχή του eros, του έρωτα. Ο κ. Λιούις μας ανάγκασε να σκεφτούμε την αγάπη σε όλες τις διαφορετικές εκφάνσεις της, και μέσα από αυτόν τον προβληματισμό, να δούμε ότι η αγάπη είναι πολύ πιο περίπλοκη από ό,τι συχνά υποθέτουμε ότι είναι. Για αυτούς τους λόγους αυτό είναι ένα κλασικό διάβασμα που αξίζει να προβληματιστεί κανείς μελετώντας το προσεκτικά.
.
Η ζωγραφική παράσταση που πλαισιώνει τη σελίδα ("Φούλια σε ποτήρι", 1999) είναι έργο του Χρήστου Γαρουφαλή.
Με αφορμή τη δημοσίευση του άρθρου του κ. Τίτου Χριστοδούλου σχετικά με το έργο του C. S. Lewis “The four Loves” (Οι Τέσσερις Αγάπες), θέλουμε να ενημερώσουμε τους επισκέπτες του Αντιφώνου ότι ο μικρός εκδοτικός μας οίκος (Εκδόσεις ΙΩΝΑΣ) έχει ήδη μεταφράσει στα ελληνικά και θα κυκλοφορήσει προσεχώς το συγκεκριμένο έργο.
Οι εκδόσεις ΙΩΝΑΣ, έχοντας τα μεταφραστικά δικαιώματα των βιβλίων του Lewis από τη Harper Collins, έχουν ήδη εκδώσει:”31 Γραμματα από την Κόλαση & Μια πρόποση σε διαβολικό τραπέζι”, “Το πρόβλημα του πόνου”, “Το μεγάλο διαζύγιο”. Ετοιμάζεται επίσης η έκδοση του “Surprised by Joy” (Το ξάφνιασμα της χαράς), και θα συνεχίσουμε με το πριν λίγο από την Harper Collins εκδοθέν συμπιληματικό “έργο” του Lewis “How to Be a Christian”.
Εκδόσεις ΙΩΝΑΣ
ΠΡΕΒΕΖΑ
Ευχαριστούμε τον εκδοτικό οίκο “Ιωνάς” που πήρε την πρωτοβουλία να μεταφραστούν τα έργα του μεγάλου αυτού συγγραφέα (αν και η αλήθεια είναι ότι περιμένουμε αρκετά μέχρι την έκδοση του επόμενου βιβλίου του :Ρ ).
Είδα σήμερα ότι κυκλοφόρησαν οι “Τέσσερις Αγάπες”. Περιμένουμε και το αυτοβιογραφικό του “Το Ξάφνιασμα της Χαράς”.
Ευχαριστούμε και πάλι καλή δύναμη στο έργο σας.