† Μητροπολίτης Φιλαδελφείας Μελίτων
Ἐξόδιον τῷ Πέτρας καί Χεροννήσου Νεκταρίῳ
Ὅταν πρό ἑνός καί ἡμίσεος μηνός περίπου (στίς 26 Αὐγούστου) εἶχα τήν προσωπική εὐλογία, μαζί μέ τόν ἀδελφό ἅγιο Γορτύνης καί Ἀρκαδίας κ. Μακάριο, νά ἐπισκεφθοῦμε στήν ἕδρα του τόν προπεμπόμενο αὐτή τήν ὥρα (Σάββατο, 17 Οκτωβρίου 2015) πλησίον τοῦ Κυρίου του, πού τόσο ἠγάπησε, πολιό καί καταξιωμένο ἐν τῇ διακονίᾳ τῆς Ἐκκλησίας καί τῆς Κρήτης ἀείμνηστο Μητροπολίτη Πέτρας καί Χερρονήσου κυρό Νεκτάριο, ἀναχωρήσαμε ἀπό τήν Νεάπολη καί ἀπό τήν ἀδελφική καί ἐγκάρδια καί πνευματική συνομιλία μας μέ τόν μακαριστό μέ αἰσθήματα χαρᾶς καί ἐλπίδος καί προσευχητικῆς προσδοκίας ἐν Κυρίῳ, ὅτι θά μᾶς τόν χαρίσῃ ἐπί πολλά ἔτη ἀκόμη «σῶον, ἔντιμον, ὑγιᾶ, μακροημερεύοντα καί ὀρθοτομοῦντα τόν λόγον τῆς Αὐτοῦ ἀληθείας», καί ὅτι θά συνέχιζε ἐπί μακρόν ἀκόμη νά ἀποτελῆ κτῆμα τίμιον καί ἀγαθόν καί διά τήν Κρήτην καί διά τό Γένος μας καί διά τήν Μητέρα Ἐκκλησίαν τῆς Κωνσταντινουπόλεως.
Τήν χαρά καί τήν ἐλπίδα μας αὐτή, πού ἦταν, πιστεύω, συνόλης τῆς Ἐκκλησίας καί τοῦ ποιμνίου του, ἐσκίασε καί ἀπεσκοράκισε τό χθεσινό μόρσιμο ἄγγελμα τῆς πρός Κύριον ἐκδημίας του, πού κοντά Του (τοῦ Κυρίου) δέν ὑπάρχει πόνος καί λύπη καί στεναγμός, ἀλλά ζωή ἀτελεύτητος∙ αὐτή τή ζωή τῆς σωτηρίας, τήν ὁποία μέ ὅλας τάς δυνάμεις του καί μέ τό νέκταρ τῆς βαθειᾶς Ὀρθοδόξου πίστεώς του καί τῶν πολλῶν ταλάντων του διηκόνησε πιστῶς καί εὐόρκως ὁ ἀποιχόμενος ἀλησμόνητος Ἱεράρχης ἐπί 25 ἔτη: ὡς ποιμήν∙ ὡς διδάσκαλος∙ ὡς γλαφυρός κῆρυξ τοῦ θείου λόγου∙ ὡς Συνοδικός πάρεδρος τῆς Ἱερᾶς Ἐπαρχιακῆς Συνόδου τῆς ἐν Κρήτῃ Ἐκκλησίας καί κατά καιρούς καί τοῦ Ἱεροῦ Βουλευτηρίου τῆς Μεγάλης Ἐκκλησίας∙ ὡς ἱερουργός μυστηρίων Θεοῦ∙ ὡς συγγραφεύς βιβλίων, καί ψυχωφελῶν καί κοινωνικῶν ἄρθρων καί ἐγκυκλίων, πληθουσῶν προοπτικῶν καί προβληματισμῶν διά τό αὔριον τῆς Ἐκκλησίας μέ ὑγιές ἐκκλησιαστικόν φρόνημα∙ ὡς κοινωνός καί μεταδότης τῆς Χάριτος τοῦ Θεοῦ, ἐπισπώμενος τήν δωρεάν αὐτῆς ἐπί τούς ἀνθρώπους.
Ὁ χαράσσων ἐν ἀνθρωπίνῳ πόνῳ καί μέ ἄλγος καρδίας τάς γραμμάς αὐτάς, γνωρίζει καλῶς ὅτι «πάντες πρός τήν αὐτήν κατεπειγόμεθα μονήν, καί τόν αὐτόν ὑποδυσόμεθα λίθον, καί αὐτοί κόνις μετ’ὀλίγον ἐσόμεθα...∙τοιοῦτος γάρ ἡμῖν ὁ βίος∙ τοῦτο ἐπί γῆς παίγνιον∙ οὐκ ὄντας γενέσθαι καί γενομένους ἀναφθαρῆναι∙ ὄναρ ἐσμέν οὐχ ἱστάμενον∙ φύσημά τι μή κρατούμενον∙ πτῆσις ὀρνέου παρερχομένου∙ναῦς ἐπί θαλάσσης ἴχνος οὐκ ἔχουσα» (Τροπάριον νεκρωσίμου ἀκολουθίας εἰς ἱερεῖς). Γνωρίζει ακόμη ἐμπειρικῶς, ὅτι «τοῦ Κυρίου αἱ διέξοδοι τῆς ζωῆς καί τοῦ θανάτου» (Ψαλμ. 67,21).
Εἶχεν ὅμως ἐπίσης τήν ἐμπειρίαν ὁ ὑπογράφων νά γνωρίσῃ τόν ἄνθρωπον πρωτίστως καί, ἐν συνεχείᾳ, τόν πολύπειρον Ἱεράρχην, καί νά συμπορευθῇ ἐπί μίαν εἰκοσιπενταετίαν μαζί του, ὡς συνδιάκονοι-Ἱεράρχαι (ἀπό τῆς ἡμέρας τῆς ἐκλογῆς των, τήν 2 Ὀκτωβρίου 1990 μέχρι σήμερον) εἰς τόν εὐκληματοῦντα Ἀμπελῶνα τῆς Μητρός Ἁγίας τοῦ Χριστοῦ Μεγάλης Ἐκκλησίας, ἀπό διαφορετικῆς ἑκάτερος ἐπάλξεως, πάντοτε ὅμως ὑπηρετοῦντες τόν ἑνιαῖον ἱερόν σκοπόν καί σωτηριώδη στόχον τοῦ στρατευμένου ἐν τῇ διακονίᾳ τῆς Ὀρθοδόξου Οἰκουμένης Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου.
Χρέος ὀφειλετικόν καί ἀδελφικόν καί ἀναγνωρίσεως τῆς προσφορᾶς τοῦ ἀειμνήστου, λοιπόν κινεῖ, τό αἴσθημα καί τήν καρδίαν τοῦ εὐλαβῶς ὑποκλινομένου ἐνώπιον τοῦ ἱεροῦ σκήνους του, σκήνους προσφορᾶς τοῦ Πέτρας καί Χεροννήσου Νεκταρίου, νά συνομιλήσῃ μετά τοῦ ἀδελφοῦ καί νά ἐκφράσῃ πρῶτον τό προσωπικόν καί τῆς ἡρωοτόκου Κρήτης, πέποιθεν, ὁλοκλήρου ἄλγημα, ἐπί τῇ προώρῳ κοιμήσει του, δεύτερον δέ νά ἀξιολογήσῃ ἐκ τῆς ἐμπειρικῆς καί βιωματικῆς μετ’αὐτοῦ, ἀδελφικῆς πάντοτε, συνεργασίας, τά τῆς ἱερᾶς προσωπικότητός του, ἡ ὁποία ἐγνώριζε πάντοτε, ὅτι «τά αἰσθητά ἀγαθά εἶναι ἐπίκαιρα καί πρόσκαιρα, καί ἡ δόξα καί ἡ τιμή καί ὁ πλοῦτος, καί τό ἀργύριον καί τό χρυσίον, ἐνῷ τά πνευματικά ἀποκτῶνται διά τῆς πίστεως καί τῆς ἐλπίδος» (Ἱεροῦ Χρυσοστόμου, Περί τῆς τῶν μελλόντων ἀπολαύσεως, P.G. 51,350).
Σημειωτέον ἰδιαιτέρως, ὅτι ὁ ἐκπλιπών Ἱεράρχης ὑπῆρξε ὑπόδειγμα ἀφιλοχρημάτου λειτουργοῦ, ἐσυνέχισε τό ἔργον τοῦ μακαριστοῦ προκατόχου του Δημητρίου, ἀνεκαίνισε σχεδόν ἁπάσας τάς Ἱεράς Μονάς τῆς Ἐπαρχίας καί τήν ἐπλούτισε μέ Ἱδρύματα κοινωνικῆς προσφορᾶς καί εὐποιϊας.
Ὁ Πέτρας καί Χερρονήσου Νεκτάριος ὑπῆρξεν ἄνθρωπος ἀγάπης, προσφορᾶς, θυσίας κενωτικῆς, ἐνίοτε σταυρικῆς. Καθ΄ὅλην τήν ἀρχιερατικήν πορείαν του ἐλειτούργησε ὡς πραγματική ἀένναος πορεία διακονίας τοῦ λαοῦ του καί τοῦ θεσμοῦ τῆς Ἐκκλησίας, ἐπαναλαμβάνων συχνάκις τούς λόγους τοῦ Γέροντός του ἀειμνήστου Κρήτης Εὐγενείου, «ὅ, τι εἴμεθα τό ὀφείλομεν εἰς τήν Ἐκκλησίαν»∙ καί ὑπῆρξε καθ’ὅλο αὐτό τό χρονικό διάστημα τῆς 25ετοῦς ἀρχιερατικῆς διακονίας ἐγγυητής τῆς ἑνότητος τῆς ἐν Κρήτῃ Ἐκκλησίας καί τοῦ ἀκαταλύτου δεσμοῦ της μετά τῆς μήτρας καί κιβωτοῦ της Ἁγίας τοῦ Χριστοῦ Μεγάλης Ἐκκλησίας. Θά μείνουν ἀλησμόνητοι οἱ ἱστορικοί λόγοι του διά τό Οἰκουμενικόν Πατριαρχεῖον πρό ἑνός περίπου ἔτους εἰς τήν Ὀρθόδοξον Ἀκαδημίαν Κρήτης (17 Νοεμβρίου 2014) κατά τήν παρουσίασιν ἔργου διά τόν ἀοίδιμον ἐκκλησιαστικόν ἄνδρα ὡσαύτως τῆς ἐμπραγμάτου ἀγάπης καί τῆς σεμνότητος Οἱκουμενικόν Πατριάρχην Δημήτριον.
Διά τήν ἁπλότητα καί τήν σεμνότητα καί τά πολλά χαρίσματα τοῦ Πέτρας Νεκταρίου, καί διά τό ἔργον του, ἐκκλησιαστικόν, ποιμαντορικόν καί εὐρύτερον ἀνθρωπιστικόν καί κοινωνικόν, διά τήν ὑπομονήν καί τήν καρτερίαν εἰς τούς πειρασμούς καί τάς περιστάσεις καί εἰς τήν ἀντιμετώπισιν προβλημάτων καί κρίσεων, θά ὁμιλήσουν ἴσως οἱ εἰδότες ἐκ τοῦ ἐγγύς τά πράγματα.
Ὁ ταπεινός ἐξόδιος καρδιακός αὐτός λόγος προέρχεται ἀπό ἕνα ταπεινό Ἱεράρχη τοῦ Φαναρίου, συνοδίτου ἐν τῇ ἐκκλησιαστικῇ διακονίᾳ τοῦ ἀειμνήστου. Εἶναι δέ ταπεινός διότι ἀπευθύνεται εἰς μίαν γενναίαν Κρητικήν Ἱεραρχικήν μορφήν, ἡ ὁποία οὐδέποτε θά παύσῃ νά εἶναι ἡ μορφή πού ἐκόσμησε τό στερέωμα τῆς Ἱεραρχίας τῆς Ἐκκλησίας τῆς Κρήτης καί τῆς Μεγάλης Ἐκκλησίας, ὡς ἡ μορφή τοῦ Γέροντός του ἀειμνήστου Κρήτης Εὐγενίου, καί ὡς ἀστήρ φαεινός θά συνεχίζῃ νά φωτίζῃ ἡμᾶς τούς ζῶντας καί ἐμμένοντας νά κρατῶμεν ἀνημμένον τόν φανόν τῆς Ὀρθοδόξου πίστεως καί μαρτυρίας, ἔχοντες πρεσβεῦον καί συμπορευόμενον μεθ’ ἡμῶν νέφος μαρτύρων, μεταξύ τῶν ὁποίων καί τήν μακαρίαν ψυχήν τοῦ ἀποιχομένου ἀειμνηστου Πέτρας καί Χερρονήσου Νεκταρίου καί ὅλην τήν σειράν τῶν μακαρίων προπατόρων καί πατέρων ἡμῶν ἐν τῇ Ὀρθοδόξῳ πίστει.
Ὁ Γέροντας τῆς Ἱερᾶς Μονῆς τῶν Ἰβήρων καί Προηγούμενος αὐτῆς Κρής τήν καταγωγήν Ἀρχιμ. Βασίλειος Γοντικάκης γράφει χαρακτηριστικά στό ἰδικό του «Ἀπολυτίκιο» τά ἑξῆς: «Κάθε ἑσπερινός τελειώνει μέ τό ἀπολυτίκιο...τό ἀπολυτίκιο τοῦ ἑσπερινοῦ εἶναι ἡ ἀρχή τοῦ ὄρθρου τῆς ἑπομένης». Ὁ Πέτρας Νεκτάριος ἔψαλε τό «ἀπολυτίκιο» αὐτό κατά τόν προχθεσινό ἑσπερινό, μεταλαβών ἐνσυνειδήτως ἀπό τά χέρια τοῦ πνευματικοῦ του παιδιοῦ, τοῦ βαρυπενθοῦντος πονεμένου ἀδελφοῦ Μητροπολίτη Ρεθύμνης καί Αὐλοποτάμου κ. Εὐγενίου, τοῦ Σώματος καί τοῦ Αἵματος τοῦ Κυρίου καί ἐπορεύθη ἐν συνεχείᾳ ἐντός ὀλίγων ὡρῶν πρός τήν ἀρχήν τοῦ Ὄρθρου τῆς ἑπομένης ἀνεσπέρου ἡμέρας «κοινωνός οὐρανίων ἀγαθῶν» γενόμενος, ἀντιφωνῶν πρός ἡμᾶς ὅτι τά ἐδῶ (τά ἐκεῖ δηλαδή) «τά πάντα εἶναι καινά. Τά πάντα γέγονεν ἕν» (Ἁγίου Μαξίμου τοῦ Ὁμολογητοῦ, Συζήτησις μετά Πύρρου, P.G. 91.345D).
Νεκτάριος, Μητροπολίτης Πέτρας καί Χερρονήσου κεκοίμηται, μυριώνυμον εὖχος. Αἰωνία του ἡ μνήμη. Ἀμήν.
Κωνσταντινούπολις, 16 Ὀκτωβρίου 2015
Εικόνα: Κοίμησις οσίου Εφραίμ του Σύρου (αγιογράφηση: Ανδρέας Παβίας)
πηγή κειμένου: Aντίφωνο