Η «Εταιρεία Μελέτης Ελληνικού Πολιτισμού» και το περιοδικό Νέος Λόγιος Ερμής οργάνωσαν κύκλο διαλέξεων με θέμα “Πέραν της Παρακμής”. Στα πλαίσια των διαλέξεων, “Πέραν της Παρακμής” την Τρίτη 27 Ιανουαρίου πραγματοποιήθηκε διάλεξη με θέμα:
«Η πολιτισμική παρακμή ως “μηδενισμός”- το ελληνικό και νεωτερικό υπόδειγμα» με εισηγητή τον συγγραφέα Θεόδωρο Ζιάκα.
Η διάλέξη έγινε στον χώρο πολιτισμού & πολιτικής “Ρήγας Βελεστινλής”.
Εδώ εχουμε ένα πραγματικό δείγμα παραγωγής πνεύματος. Ο Ζιάκας διαμορφώνει εν προκειμένω [i]θεωρία[/i]. Διαμορφώνει έννοιες, ένα σύνολο εννοιακό πλαίσιο, εντός του οποίου υπάγονται οι διάφορες πλευρές των ιστορικών μορφωμάτων. Η τρισσή διάκριση του ανάμεσα σε πολιτισμούς υποταγμένους στο δεσποτισμό, σε απελεύθερους και φίλους του Θεού είναι πρωτότυπη και ουσιαστική. Μπορούμε να δουλέψουμε πάνω σε αυτή και με αυτήν. Προσωπικά θα επιχειρήσω ένα κείμενο-σχόλιο πάνω σε αυτή την εξαιρετική θεωρία.
Αυτό που λείπει κατά την άποψη μου (και στο κείμενο που υπόσχομαι θα προσπαθήσω να το ενσωματώσω), είναι η έκθεση της διαλεκτικής της κίνησης της ιστορίας. Η κίνηση παρουσιάζεται από τον Ζιάκα κάπως φορμαλιστικά. (Αυτά θα εξηγηιθούν εν καιρώ). Σημειώνω μόνο εκ των προτέρων ότι η ζωντανή διαλεκτική κίνηση της ιστορίας οδηγεί σε μια εσχατολογική κατανόηση της ιστορίας (και δη χριστιανικής εσχατολογίας).
Επειδή λείπει αυτό το στοιχείο ο Ζιάκας ασχολείται κυρίως με την παρακμή, κάτι που είναι βέβαια εν προκειμένω αναγκαίο. Αυτός ο περιορισμός πρέπει να [i]σπάσει[/i] για να διανοιχθούμε στον ορίζοντα του τι μπορεί να σημαίνει ιστορική πρόοδος στη δεδομένη χρονική στιγμή, ποιο μπορεί να είναι το όραμα που μπορεί όντως να έχει νόημα.
Αγαπητέ Παύλε χαίρομαι που παίρνεις τη σκυτάλη. Θα σου στείλω την ευρύτερη βάση της διάλεξης, δηλαδή το Γ’ Μέρος του “Πέρα από το Άτομο”, που αναφέρεται στη “Διαχρονική Ετερότητα”.