Γιώργος Π
Ο έρωτας - κατεξοχήν μορφή γνώσης - δεν θα μπορούσε να λείπει από το εκκλησιαστικό γεγονός. «Η των πάντων συνεκτικότατη δύναμη» φαίνεται να περιορίζεται όταν η εκκλησία τον εντάσσει (τον έρωτα) στο μυστήριο του γάμου.
-Προς τι όλες αυτές οι "απαγορεύσεις" ή "υπαγορεύσεις", (προγαμιαίες σχέσεις, τέλεση μυστηρίου αρραβώνα-γάμου) για να αναδείξουν την αυθεντικότητα της σχέσης μου με τον άλλον;
-Αν δεν τελέσω εκκλησιαστικό γάμο σε τι υστερώ από τα «παντρεμένα ζευγάρια» στη σχέση μου με τον άλλον ή πολύ περισσότερο στη σχέση μου με το Θεό;
-Γιατί αφορίζονται με χαρακτηρισμούς ("πόρνοι") και οι σχέσεις απορρίπτονται εξ’ορισμού ως "πορνικές" εφ’όσον στα επί μέρους στοιχεία φαίνεται να μη διαφέρουν και καθόλου από τις «αποδεκτές» σχέσεις;
Το ιστορικό πλαίσιο σίγουρα είναι πολύτιμος βοηθός αρκεί να ερμηνεύουμε όχι με ιδιοτέλεια – έχοντας υπόψη να δικαιώσω τη δική μου πρακτική επιλογή – αλλά διεισδύοντας στις ιστορικές ανάγκες και ανιχνεύοντας το σκοπό για τον οποίο θεσπίστηκε ως εκκλησιαστικό μυστήριο ο γάμος. Κοντολογίς να μετέχω στο νόημα της αιτίας και του σκοπού του μυστηρίου.
Θεωρώντας ως βασικά ιστορικά στοιχεία τρία σημεία:
α) ότι η εκκλησιαστική κοινότητα ήταν η ίδια η κοινότητα επί τη βάση της κοινής πίστης, και δε διαχωρίζονταν σε εκκλησία και κοινωνία όπως σήμερα,
β) ότι η κοινή πίστη δεν ήταν κάποια αφηρημένη αλήθεια, αλλά απηχούσε την αντιμετώπιση σε πολύ πρακτικές βασικές ανάγκες, οι προτεραιότητες των οποίων, αναγνωρίζονταν από όλα τα μέλη.
γ) ότι οι πρώτες εκκλησίες ήταν πολύ ανεκτικές ή καλύτερα ανοικτές στην πρόσληψη των διαφορετικών ερμηνειών, μέχρι το σημείο όμως που απειλούνταν το «σώμα»της - η συνοχή των μελών της - χωρίς την οποία δεν υπάρχει η βάση για την πρακτική εφαρμογή της κοινής πίστης.
Προχωράμε λοιπόν στην πρακτική ψηλάφηση της αιτίας και του σκοπού του γάμου ως θεσπισμένου εκκλησιαστικού μυστηρίου.
Εξαρχής να πούμε ότι ως «μυστήριο» τελετουργικό ο γάμος θεσπίστηκε πολύ αργότερα από ότι τα ίδια τα δόγματα ως όροι-όρια αληθείας. Αυτό όμως είναι επόμενο του πρώτου βασικού ιστορικού στοιχείου. Όσο η κοινότητα η ίδια είναι και εκκλησία δεν χρειάζεται και ιδιαίτερη επικύρωση! Αρκούσε η επισημοποίηση της σχέσης με την ανακοίνωση, το γλέντι του γάμου. Μόνες προϋποθέσεις η άδεια από τον οικείο επίσκοπο και φυσικά να μην υπάρχει αντίρρηση από τα μέλη της κοινότητας-εκκλησίας.
Γάμος λοιπόν υπήρχε και πρίν δημιουργηθεί το ιδιαίτερο τελετουργικό όπως και λειτουργίες – οι αγαπητικές συνάξεις σε σπίτια – πριν οριστικοποιηθούν σε συγκεκριμένο λειτουργικό τυπικό.
Αργότερα όταν οι κοινότητες «μεγάλωσαν» περισσότερο από το όριο της κοινής πίστης, έτσι ώστε το κοινωνικό σώμα να χάσει την ομοιογένεια της πίστης ως ιδρυτικό του στοιχείο, έπρεπε με κάποιον τρόπο να δηλωθεί η διαφορετική εκκλησιαστική νοηματοδότηση του έρωτα ,της σχέσης, του γάμου. Νοηματοδότηση η οποία απηχούσε και διαφορετική στάση ζωής, διαφορετικές σχέσεις μεταξύ των μελών στα πλαίσια της ίδιας της κοινωνίας.
Ποιο είναι όμως το κοινό στοιχείο (αν υπάρχει) μεταξύ του γάμου των πρώτων κοινοτήτων-εκκλησιών με το ορθόδοξο τελετουργικό τυπικό; Το Άγιο πνεύμα δεν σφραγίζει το μυστήριο «εις Χριστόν και εις την Εκκλησίαν» στην εποχή του Παύλου τόσο όσο και στη δική μας;
Σε πολύ πρακτικό επίπεδο και στις δύο «εκδοχές» έχουμε μια ανάληψη ευθύνης-υπόσχεσης των δύο προσώπων απέναντι στο εκκλησίασμα, και του εκκλησιάσματος απέναντι στο ζευγάρι. Δεσμεύομαι να διάγω τον υπόλοιπο βίο μου με το σύντροφό μου και η αμοιβαιότητα αυτής της δέσμευσης ανακοινώνεται στην κοινότητα και μετουσιώνεται σε γιορτή, γαμήλιο γλέντι. Απεναντίας η κοινότητα δεσμεύεται απέναντι στο παντρεμένο ζευγάρι να σεβαστεί αυτήν την αποκλειστική σχέση, σχέση αμοιβαίας αφοσίωσης και αγάπης, αμυδρό απήχημα του Τρισυπόστατου ομοουσίου. Οι μελλόνυμφοι δεν φοβούνται να ανακοινώσουν τον «έρωτά» τους, δεν φοβούνται να δηλώσουν την επιλογή τους απέναντι στην εκκλησία, επιλογή που τους φέρνει αντιμέτωπους με το ενδεχόμενο της αποτυχίας. Να μην μπορέσω τελικά να μοιραστώ την «ουσία» μου με το άλλο πρόσωπο, να αστοχήσω να κοινωνήσω με τον άλλον τις επιθυμίες , τους δισταγμούς, τις αβεβαιότητες, τη χαρά, τη λύπη ακόμα και την ηδονή που κομίζω και αποκομίζω στη σχέση συν-ουσίας. Δηλαδή την ίδια τη ζωή ως κοινό δώρο. Οι μελλόνυμφοι παίρνουν το ρίσκο, αναλαμβάνουν την ευθύνη απέναντι στην κοινότητα να απηχήσουν στη σχέση τους την αγαπητική και θυσιαστική σχέση που αποκάλυψε ο Χριστός στην εκκλησία Του- τον κόσμο όλο. Η περίπτωση της αποτυχίας «καραδοκεί» ως όνειδος και ντροπή απέναντι στην κοινότητα, εκθέτοντας τους εαυτούς τους για την επιπολαιότητα και την άγνοια της ευθύνης που ανέλαβαν απέναντι στην κοινότητα και άρα απέναντι στον Θεό. Αστοχία δεν σημαίνει αφορισμός από την εκκλησία, αλλά στίγμα και ντροπή απέναντι σ’αυτή, και θα είναι πάντοτε μπροστά μου να μου υπενθυμίζει την ανεκπλήρωτη υπόσχεση, αποτέλεσμα ψευδαισθητικό για τις «ικανότητές» μου. Γονιμοποιητική πάντοτε (η αστοχία) ως υπενθύμιση για την μη επανάληψη των ίδιων λαθών. Τόπος ταπείνωσης και συνειδητοποίησης της σοβαρότητος και της ευθύνης απέναντι στον άλλο. Ας μην ξεχνάμε σε πρακτικό επίπεδο με τι συνθήκες είχε να αντιπαλέψει η εκκλησιαστική κοινότητα λίγο μετά την εποχή του Χριστού όσο και όταν θεσπίζεται ως επίσημο «μυστήριο» ο γάμος. Πολυγαμίες και χρησιμοποίηση ηδονοθηρική της γυναίκας, η αντιμετώπισή της ως αντικείμενο και όχι ως πρόσωπο ισότιμο με τον άνδρα είναι πολύ πρακτικές δυσκολίες που αντιμετώπισε η κοινότητα. Έπρεπε λοιπόν να βάλει κάποια όρια. Δεν μπορεί να πιστεύεις σε Θεό της αγάπης ακόμα και προς τους εχθρούς αλλά να ξυλοφορτώνεις τη γυναίκα σου τρείς φορές τη μέρα!!! Ή να την διώχνεις και να την αντικαθιστάς με άλλη και την άλλη με άλλη και πάει λέγοντας!!!
Αργότερα όταν η εκκλησία γίνεται κομμάτι-μέρος της κοινωνίας και ο πλουραλισμός των σχέσεων απειλεί την αλήθεια των σχέσεων των μελών της, η εκκλησία απαντά όπως και στις αιρέσεις με σαφή οριοθέτηση τόσο του νοήματος του γάμου όσο και επιβολής συγκεκριμένου εθιμικού τελετουργικού με το οποίο κατοχυρώνεται, όχι η αποκλειστικότητα της ευλογίας του Αγίου Πνεύματος – το οποίο όπου θέλει πνέει- αλλά η μετοχή στην εκκλησιαστική ιδιαιτερότητα. Είναι η ευλογία και το αμήν της εκκλησίας ως πληρώματος της υπαρκτικής μας κίνησης προς τον άλλον που μεταβάλλει την αμοιβαιότητα των ερωτευμένων νεόνυμφων σε «εικόνα» του Χριστού προς την εκκλησία. Με τη δική μου θέληση και τη δικιά μου ιδιοπροσωπία μετέχω (μέσα από το κοινό τελετουργικό του γάμου) σε μια ιδιαιτερότητα συλλογική, την εκκλησιαστική, η οποία έχει συγκεκριμένη πίστη και μου προσφέρει τη δυνατότητα της προσωπικής εμπειρικής μου πρόσβασης σ’αυτή, επαληθεύοντας επί κοινωνικού την πίστη του μεταφυσικού.
Προϋπόθεση μετοχής σε οποιαδήποτε συλλογική κοινότητα είναι η ελεύθερη αποδοχή των όρων και των κανόνων που θέτουν οι ίδιοι οι μετέχοντες για να μπορέσει να «λειτουργήσει». Το ίδιο συμβαίνει και στην εκκλησία. Για να έχουν πρακτικό αντίκρισμα οι σχέσεις κοινωνίας στις Σχέσεις Αληθείας οι ίδιοι οι μετέχοντες αναγκάζονται υπό την απειλή διχαστικών αποπροσανατολιστικών ατομοκεντρικών θελημάτων και θεωριών να συμβάλλουν από κοινού τα βιώματά τους ώστε να εκφραστεί η αλήθεια ως ελάχιστο κοινό όριο-σύμβολο πέρα απ’ το οποίο η αλήθεια ως θέα Θεού δεν επαληθεύεται πρακτικά.
Έξω από την εκκλησία δεν έχω τη δυνατότητα του κοινωνικού καθρεφτίσματος της πίστης μου. Ακροβατώ ανάμεσα στο αληθινό και στην ψευδαίσθηση. Μπορεί να βιώνω έναν έρωτα «μοναδικό», αλλά η χαρά μου δεν θα δεξιωθεί ποτέ από την εκκλησία ως χαρά που παραπέμπει στον πρότυπο έρωτα του Χριστού προς την εκκλησία. Είναι χαρά ακοινώνητη, αγώνας εκτός σταδίου!!! Η εκκλησία δεν αποφαίνεται αρνητικά γιατί είναι ψεύτικος (ο έρωτας). Αλλά γιατί δεν μπορεί να συμβάλλει στο εκκλησιαστικό ερωτικό γεγονός, αφού δεν μπορεί να επαληθευτεί κοινωνικά, μη αναλαμβάνοντας την ευθύνη και το «κόστος» της επιλογής, τη δέσμευση απέναντι στην κοινότητα.
Αυτή η πρόταση εκκλησιαστικής μετοχής του έρωτα στο γάμο δεν είναι υποχρεωτική ούτε συνιστά αξιωματική αλήθεια. Δεν αποφαίνεται ποιος θα καεί στην κόλαση και ποιος θα χαίρεται στον παράδεισο.
Το να θέλω όμως να μετέχω στην εκκλησιαστική πραγματικότητα του έρωτα με τους δικούς μου ατομικούς όρους-κανόνες, αυτό ακριβώς με κάνει πόρνο και τις σχέσεις μου πορνικές. Όπως η πόρνη πληρώνεται για να ικανοποιεί σεξουαλικά τους «απρόσωπους» περιστασιακούς πελάτες της, έτσι και εγώ «πληρώνομαι» υπαρξιακά με την ηδονή που αποκομίζω από την εξωεκκλησιαστική εκδοχή του έρωτα με τίμημα όμως την ίδια μου την προσωπική μετοχή στην αιτία και το σκοπό του!
Ας έχω τουλάχιστον επίγνωση της «αμαρτίας» ως απόσταση που χωρίζει καισαρικά την ακοινώνητη ηδονή με τον εκκλησιαστικό έρωτα όπως επαληθεύεται στη χαρά του γάμου και το γλέντι που ακολουθεί!
πηγή: αντίφωνο
Και όμως φίλτατε! Γάμος “πολιτικός” μεν αλλά αποδεκτός από την Εκκλησία μας υπάρχει και παραϋπάρχει, ουδόλως δε συνιστά “πορνεία”, στην ακόλουθη περίπτωση, που σίγουρα, αν προ 50ετίας ήταν εντελώς απίθανη, σήμερα είναι τουναντίον εντελώς πιθανή:
ΕΚΤΗ ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΗ ΣΥΝΟΔΟΣ, Κανόνας 72ος: “[…] Αν μέχρι πρότινος και οι δυο σύζυγοι ήταν άπιστοι και, ενώ δεν είχαν δια του αγίου Βαπτίσματος δυγκαταλεχθί στην ποίμνη των Ορθοδόξων, τέλεσαν νόμιμο [“πολιτικό”] γάμο και στη συνέχεια ο ένας από αυτούς διάλεξε τη χριστιανική πίστη και έσπευσε προς το αληθινό φως, ενώ ο άλλος εξακολουθεί να είναι δεσμευμένος με την αίρεση και την πλάνη και δεν επιθυμεί ν’ ατενίσει τις ηλιακτίδες της σωτηριώδους πίστης, τότε, στην περίπτωση που δίχως εξαναγκασμό και με την καρδιά της θέλει η άπιστη γυναίκα να συζεί με τον πιστό άντρα ή αντίστροφα ο άπιστος με την πιστή, ας μη χωρίζουν, σύμφωνα και με τις προτροπές του αποστόλου Παύλου: [i]ο μη χριστιανός άνδρας λαμβάνει τον αγιασμό του Θεού χάρη στην ένωσή του με την πιστή γυναίκα, ενώ και η μη χριστιανή γυναίκα εισέρχεται στον αγιασμένο τόπο του Θεού, χάρη στην ένωσή της με τον πιστό άνδρα [/i]”.
Ευτυχώς λοιπόν η ορθόδοξη Εκκλησία μας υπήρξε πάντοτε πολύ πιο ελεύθερη απ’ όσο την φανταζόμαστε.
αγαπητέ Ευγένιε
Δεν κατάλαβα που έχεις ένσταση. Νομίζω ότι ο όρος “νόμιμο γάμο” που βάζει ως προυπόθεση ο κανόνας δεν αφήνει περιθώρια για παρερμηνείες. Θα σου θυμίσω ότι δεν υπήρχε άλλου είδους γάμος. Ως εκκλησιαστικό μυστήριο θεσπίστηκε πολύ αργότερα.
Όπως επίσης το “ας μη χωρίζουν ” δηλώνει καθαρά μια παραχώρηση, μια κατάσταση “οικονομίας” ακριβώς γιατί ο σκοπός ήταν η κοινωνική συνοχή και η διάδοση του ευαγγελίου. Αδήριτες ιστορικές ανάγκες οδηγούν τους Πατέρες να θεσπίσουν κανόνες που σήμερα δεν “λειτουργούν” γιατί δεν ανταποκρίνονται στα σημερινά δεδομένα.
Παράδειγμα νομίζω διαφωτιστικό είναι αυτό που λες . Εννοείς ότι η εκκλησία σήμερα αναγνωρίζει ή τελεί το μυστήριο του γάμου ανάμεσα σε ζευγάρι βαπτισμένου και μή βαπτισμένου; ΣΕ ΚΑΜΙΑ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ!!!
Αγαπητέ Ευγένιε οι κανόνες της εκκλησίας για να κατανοηθούν πρέπει να μετέχουμε στις αιτίες και τους σκοπούς καθώς και στο ιστορικό πλαίσιο. Να κρατήσουμε το Πνεύμα και όχι το νόμο του κανόνα. Τότε θα δούμε την εκκλησία να ανακηρύσσει αβάπτιστους αγίους, αυτοκράτορες παιδοκτόνους ισαπόστολους και πολλά άλλα μεγάλα και θαυμάσια! Τότε η μετοχή μας στην ελευθερία της, θα ελευθερώσει και εμάς. Δυστυχώς στην εποχή μας βάλθηκαν κάποιοι “καλοθελητές” να ελευθερώσουν την εκκλησία εντάσσοντάς την στο δικό τους “ατομικό κοστουμάκι”!!!
Ευχαριστώ πολύ για τις παρατηρήσεις.
ΓΙΩΡΓΟΣ Π.
Γιώργο, ας το δούμε από πιο κοντά.
Καταρχήν με τον όρο “νόμιμος γάμος” στο συγκεκριμένο κανόνα εννοείται σαφώς ο γάμος ο αναγνωρισμένος από την Πολιτεία, ο σύμφωνος με το νόμο της Πολιτείας, δηλαδή ο “πολιτικός γάμος” θα λέγαμε με σημερινούς όρους.
Δεύτερον, ο ίδιος κανόνας που ανέφερα γράφει λίγο προτύτερα: “Ένας ορθόδοξος άνδρας δεν πρέπει να συνάπτει γάμο με αιρετική γυναίκα και αντίστροφα μια ορθόδοξη γυναίκα δεν πρέπει να νυμφεύεται αιρετικό άνδρα. Αν λοιπόν γίνει γνωστό ότι κάποιος ή κάποια τέλεσε τέτοιο γάμο, ας θεωρείται [b]άκυρος[/b] ο γάμος και ας [b]διαλύεται [/b]το παράνομο αυτό συνοικέσιο (…) Αν κάποιος παραβεί τα όσα εδώ ορίζουμε, ας [b]αφοριστεί [/b]από το σώμα της Εκκλησίας”. Άρα, προκύπτει από εδώ, ότι ακόμα κι αν τότε (το 680) δεν υπήρχε, όπως λες, καθαρά εκκλησιαστικός γάμος – ή μάλλον ειδικό εκκλησιαστικό τυπικό γάμου -, υπήρχε ωστόσο [i]γάμος αναγνωρισμένος από την Εκκλησία και γάμος μη-αναγνωρισμένος από αυτήν,[/i] με βάση την χριστιανική πίστη και τη μετοχή στην Εκκλησία, και μάλιστα ακύρωση γάμου από την Εκκλησία και προτροπή για αφορισμό όσων επέμεναν στον μη-αναγνωρισμένο γάμο.
Τρίτον, φυσικά και [b]δεν[/b] λέω ότι η Εκκλησία τελεί σήμερα (ή θα έπρεπε να τελεί) το μυστήριο του γάμου σε ζευγάρι όπου ο ένας είναι βαπτισμένος κι ο άλλος όχι! Λέω κάτι πολύ απλό, που λέει ο ίδιος ο Κανόνας που ανέφερα: ότι η Εκκλησία δεν (πρέπει να) θεωρεί “πορνικό” τον νόμιμο πολιτικό γάμο, μεταξύ ενός άπιστου κι ενός βαπτισμένου μέλους της [b]υπό τον όρο βεβαίως [/b] ότι ο γάμος αυτός συνάφθηκε μεταξύ τους ενόσω ήταν και οι δύο άπιστοι (αυτός λέει, επαναλαμβάνω, ο Κανόνας). Ίσα-ίσα, πρέπει μια τέτοια περίπτωση να την αποδέχεται και να την αγκαλιάζει με στοργή, σύμφωνα και με τις προτροπές του αποστόλου Παύλου (όπως επίσης λέει ο Κανόνας).
Τέταρτον, νομίζω ότι ζούμε σε διαφορετικές εποχές και πραγματικότητες, όταν λες ότι κάτι τέτοιο ανταποκρινόταν σε παλιές ιστορικές ανάγκες, που “δεν ανταποκρίνονται στα σημερινά δεδομένα”. [b]Μα ίσα-ίσα σήμερα κι αν ανταποκρίνονται στα δεδομένα των καιρών!
[/b] Σήμερα, που το μέγιστο ποσοστό των κατά την (παλιά) αστυνομική ταυτότητα Χριστιανών Ορθόδοξων δεν έχει καμιάν απολύτως σχέση με την Εκκλησία, ούτε πλέον, στις μεγάλες πόλεις, καν τη μια φορά το χρόνο της Ανάστασης … σήμερα ακριβώς προκύπτει, όχι μια και δυο φορές αλλά αρκετά συχνά (ευτυχώς), τουλάχιστον στην αχανή πρωτεύουσα, για την οποία έχω μια αντίληψη, άνθρωποι βαπτισμένοι ίσως αλλά αδιάφοροι όπως οι περισσότεροι για την Εκκλησία, να παντρεύονται με γάμο πολιτικό κι αργότερα ο ένας από τους δυο να “ξυπνάει” και να επιστρέφει ολοπρόθυμος σαν άλλος άσωτος υιός στην Εκκλησία – να πού ακριβώς ισχύει και σήμερα εκείνος ο Κανόνας!
Θα ενέκρινες λοιπόν, σε τούτη την συγκεκριμένη περίπτωση (για την οποία μερίμνησε ο Κανόνας εκείνος), η Εκκλησία να υποδέχεται αυτόν τον άσωτο υιό (ή την άσωτη κόρη) τρίβοντάς του στη μούρη, ότι έχει συνάψει γάμο “πορνικό” και ότι συμβιώνει μέσα σε μια σχέση “πορνική”; Και θα έσβηνες, γι’ αυτό, το πνεύμα αλλά και το γράμμα του συγκεκριμένου Κανόνα, που ζητεί (κατ’ οικονομίαν ναι, αλλά όχι με λιγότερη αγάπη!!!) από την Εκκλησία να δώσει αμέριστη τη στήριξή της στο μέλος της αυτό;
αγαπητέ Ανδρέα
Θα διαφωνήσω με την άποψη, ότι εντάξει μπορεί να είναι βαπτισμένοι αλλά στην ουσία είναι αδιάφοροι. Ας μην υποτιμούμε το μυστήριο μόνο στην “ανθρώπινη δράση”. Σήμερα δεν υφίσταται ο κανόνας γιατί όλοι είναι βαπτισμένοι!! Όταν εσύ βάζεις προτεραιότητα τα μόρια επιδότησης του πολιτικού γάμου για μια μετάθεση ή έναν διορισμό στο δημόσιο, από την ευλογία της εκκλησίας και του Θεού αυτό είναι το μεγάλο θέμα. Η επίσημη εκκλησία διχάστηκε και πολλοί επίσκοποι είχαν τη γνώμη να μην παντρεύουν τα ζευγάρια που προέρχονται από πολιτικό γάμο! Τί ανάγκη έχει ο ορθόδοξος να πάει πρώτα στο Δημαρχείο και μετά στην εκκλησία;
Νομίζω ότι κατανοείς τον όρο “πορνική σχέση” με δικανικού τύπου σκέψη. Όταν η εκκλησία χαρακτηρίζει πορνική μία σχέση τη χαρακτηρίζει με όρους τελεολογικούς και όχι ενοχής. Πορνική σχέση είναι αυτή που δεν έχει ευλογηθεί να εικονίζει την πρωτότυπη σχέση του Χριστού προς την εκκλησία. Η σχέση αυτή δημιουργεί πρότυπο που εμπεριέχει το μυστήριο της ομοουσιότητας και της προσωπικής ετερότητας μαζί! Η οντολογία της σχέσης έχει την πηγή της κατευθείαν στην θέα της Τριάδας. Αυτό έχει στον εκκλησιαστικό χώρο εμπειρική επαλήθευση.
Αντίθετα σήμερα ο πολιτικός γάμος εξυπηρετεί χρησιμότητες και ατομικά συμφέροντα και χωρίς να αποφαινόμαστε αν “σώζεται” η σχέση ή όχι μπορούμε να πούμε με σιγουριά ότι δεν εικονίζει το Θεικό πρότυπο.
Και επειδή είπες να το δούμε από πιο κοντά θα σου πω ότι είναι άλλο πράγμα οι “κανόνες ” και άλλο οι “όροι” πίστεως μετέπειτα δόγματα της εκκλησίας. Οι μεν μπορεί να είναι μόνο επικαιρικοί τα άλλα όμως κοινωνούνται και επαληθεύονται “επί το αυτό” σε κάθε εποχή.
Ευχαριστώ και πάλι
Ευγένιε χίλια συγνώμη που σου άλλαξα το όνομα!! (δεν γίνεται να κρατάς δύο καρπούζια στην ίδια μασχάλη!!!) Μιλάω με τον Ανδρέα για άλλο θέμα και …. πάλι συγνώμη.
Οριζοντίως και καθέτως διαφωνώ με το “ας μην υποτιμούμε το μυστήριο μόνο στην ‘ανθρώπινη δράση'”, με το οποίο θέλεις να πεις πως δεν έχει μεγάλη σημασία το ότι κάποιος, που μάλιστα τον βάφτισαν όταν ήταν μηνών (άρα ντε φάκτο δεν υπήρξε συνειδητή επιλογή του), παραμένει χρονίως αδιάφορος για την Εκκλησία και δεν πατάει ούτε καν, από συνήθειο, στην Ανάσταση (για το γνωστό 10λεπτο δηλαδή, πριν πλακώσει τις μαγειρίτσες ή κατευθείαν το κλάμπινγκ). Είναι δυνατόν; Τέτοιος εφησυχασμός στα τυπικότατα στοιχεία των αστυνομικών ταυτοτήτων, τη στιγμή που οι ναοί απανταχού Ελλάδος είναι μισοέρημες τις Κυριακές; Είναι δηλαδή το μυστήριο κάποιος αυτόματος μηχανισμός, που δρα χωρίς εμάς;
Μα, Γιώργο, το μυστήριο δεν κάνει ΤΙΠΟΤΑ χωρίς αυτό που λες “ανθρώπινη δράση” και που τα Ευαγγέλια, όπως και οι Πατέρες αλλά και τα λειτουργικά μας κείμενα, αναδεικνύουν σαν τη θετική κι ενεργό απόκριση του ανθρώπου προς το Θεό! Ορθόδοξοι χριστιανοί είμαστε και οφείλουμε να το γνωρίζουμε αυτό. Ο Θεός δεν μας επιβάλλεται ούτε με το στανιό, αλλά ούτε και έχει εγκαταστήσει μέσα μας κάποιο αυτόματο τσιπάκι, που μας κάνει χριστιανούς χωρίς εμείς να χρειάζεται να κάνουμε τίποτα! Ο Θεός μάς έδωσε το κατ’ εικόνα αλλά εμείς οφείλουμε να ματώσουμε για το καθ’ ομοίωση. Ειδάλλως το κατ’ εικόνα μένει ΑΝΕΝΕΡΓΟ … ή μάλλον κάτι πολύ χειρότερο: επειδή έτσι κι αλλιώς ενεργούμε, όταν δεν ενεργούμε τον αγώνα του καθ’ ομοίωση, η εικόνα διαστρέφεται και γίνεται τερατούργημα.
Επομένως, σήμερα, ο Κανόνας αυτός αφορά πάμπολλες περιπτώσεις και η Εκκλησία οφείλει να τον θυμάται ενεργητικά.
αγαπητέ Ευγένιε
Σου υπενθυμίζω επειδή έθιξες το μυστήριο του βαπτίσματος ότι οι θέσεις σου είναι ακριβώς οι θέσεις της δυτικής εκκλησίας. Δηλαδή το βάπτισμα ενεργοποιείται με την ενσυνείδητη γνωσιοθεωρητική μετοχή μας! Γι αυτό και η πρώτη μετάληψη στα 12 έτη όπου το παιδί “καταλαβαίνει”.
Ευτυχώς όπως είπες και εσύ σε προηγούμενο σχόλιο η εκκλησία αποδεικνύεται πολύ πιο ελεύθερη και “καθολική”. Αναγνωρίζει στο βάπτισμά μας θεραπεία φύσεως και όχι θελήσεως. Αλλιώς έπρεπε να αφήσει απ’ έξω μυριάδες που η διανοητική τους πρόσβαση είναι αδύνατη στο μυστήριο.
Κατά τα άλλα θα συμφωνήσω με αυτά που λες παρόλο που εξηγείς με δικό σου τρόπο αυτό που είπα. Νομίζω η φράση είναι ξεκάθαρη:
“ας μην υποτιμούμε το μυστήριο μόνο στην ‘ανθρώπινη δράση’ ” Είπα καθαρά τη λέξη ΜΟΝΟ.
Όμως νομίζω ότι άθελά μας ξεφύγαμε από το θέμα:
— Υπάρχει σήμερα ζευγάρι “απίστων” που παντρεύτηκαν με πολιτικό γάμο και μετέπειτα βαπτίζεται ο ένας απ’ τους δύο και η εκκλησία κάνει δεκτό το γάμο τους ως εκκλησιαστικό;
— Μπορεί μία εξωεκκλησιαστική σχέση από βαπτισμένους να εικονίσει την “πρωτότυπη σχέση” και αυτή να επαληθεύεται από το αμήν της κοινότητας-ενορίας;
Υ.Γ. Στην οριζόντια και κάθετη διαφωνία σου ( ΣΤΑΥΡΙΚΗ ) ελπίζω να ακολουθήσει και η ΑΝΑΣΤΑΣΗ!!!
Από τις ερωτήσεις, με τις οποίες κλείνεις την απάντησή σου, νομίζω ότι μάλλον δεν έχεις καταλάβει εξαρχής αυτό που είπα.
[b]Δεν[/b] είπα ασφαλώς – μα ούτε κάτι τέτοιο λέει ο Κανόνας στον οποίον αναφέρθηκα! – “να κάνει η Εκκλησία δεκτό ως εκκλησιαστικό” ένα γάμο πολιτικό! Προς Θεού! Αυτό που λέει ο Κανόνας (και είπα), είναι:[b]στη συγκεκριμένη περίπτωση [/b] ενός ζεύγους, που παντρεύτηκε με πολιτικό γάμο όταν ήταν και οι δυο άπιστοι αλλά εν συνεχεία ο ένας έγινε πιστός χριστιανός, να μην θεωρεί τη συμβίωσή του ως αντρόγυνου σαν σχέση πορνική (με κάθε έννοια του όρου και κυρίως με την ουσιαστική και όχι δικανική).
Γιατί; Διότι, [b]στη συγκεκριμένη περίπτωση, [/b], όπως λέει ο Κανόνας θυμίζοντας τον Παύλο, [i]”ο μη χριστιανός άνδρας λαμβάνει τον αγιασμό του Θεού χάρη στην ένωσή του με την πιστή γυναίκα, ενώ και η μη χριστιανή γυναίκα εισέρχεται στον αγιασμένο τόπο του Θεού, χάρη στην ένωσή της με τον πιστό άνδρα “.[/i]
Είναι τώρα κατανοητό αυτό που θέλησα να πω;
Όσο για το αν οι θέσεις μου είναι της δυτικής εκκλησίας, ε, δεν νομίζω να είναι “λατινική” η θέση μου ότι πρέπει ν’ αγωνιστούμε για το καθ’ ομοίωση και δεν αρκεί να έχουμε βαπτιστεί για να θεωρούμαστε πιστοί χριστιανοί! Ούτε βέβαια το να αγωνιστούμε, σημαίνει ντε και καλά … “ενσυνείδητη γνωσεωθεωρητική μετοχή”.
Φοβάμαι ότι πας να ξορκίσεις με λέξεις την [b]δεινή[/b] πραγματικότητα και να καθησυχαστείς από την ιδέα ότι, άπαξ και τελέστηκε π.χ. το Άγιο Βάπτισμα στο 95% των συμπατριωτών μας κι επειδή παντρεύονται κατά τη συντριπτική πλειοψηφίας τους στην εκκλησία, ζούμε σε μια χώρα ορθοδόξων χριστιανών. Αλίμονο, δεν είναι καθόλου έτσι τα πράγματα! Η θλιβερή αλήθεια είναι ότι, ενώ το γράμμα γιράφει για τη συντριπτική πλειοψηφία των συμπατριωτών μας ότι είναι χριστιανοί ορθόδοξοι, στην πράξη ολοένα και περισσότεροι είναι βαθύτατα αδιάφοροι για την εκκλησία, ουσιαστικά αλλά και τυπικά αμέτοχοι, ακοινώνητοι, αλειτούργητοι τυπικά τε και ουσιαστικά. Όσο για τους γάμους στις εκκλησίες, μόνο και μόνο για το “λούσο” τους, με ολίγη από “μαγεία”, τους τελούν οι περισσότεροι πια και μάλιστα εν πλήρη αγνοία τού τι τελείται, ακόμα και του τι λέει η ίδια η (συνηθέστατα πετσοκομμένη από τους ιερείς, για να προκάνουν και τους υπόλοιπους ως άλλοι δημόσιοι υπάλληλοι!) Λειτουργία.
Ωραίοι “πιστοί”! Και πρόσεξε: δεν έχουν εξωκείλει μέσα σε μια κοινωνία που σε γενικές γραμμές παραμένει χριστιανική, όπως τα χρόνια λ.χ. των Πατέρων που επίσης στηλίτευαν τους μόνο κατά γράμμα χριστιανούς. Έχουν εξωκείλει μέσα σε μια κοινωνία που, αν δεν είναι άθεη 100%, ωστόσο προς τα εκεί τείνει καθώς σε τέτοιας λογής κοινωνίες ονειρεύεται να μοιάσει.
αγαπητέ Ευγένιε
Στις διαπιστώσεις σου, συμφωνώ απολύτως για τη δεινή πραγματικότητα! Και εγώ αυτό που ήθελα να πω είναι ότι το “μυστήριο” είναι κάτι παραπάνω από ανθρώπινη δράση και όχι μόνο ανθρώπινος αγώνας. Είναι γνωστοί οι λόγοι του απ. Παύλου για την πίστη και τα έργα. Ας μην μπαίνουμε όμως στη θέση του Θεού να κρίνουμε από τα φαινόμενα ποιος είναι πιστός και ποιος όχι.
Τα ερωτήματα είναι επόμενα της αρχικής σου τοποθέτησης στην οποία λες:
–“Και όμως φίλτατε! Γάμος “πολιτικός” μεν αλλά αποδεκτός από την Εκκλησία μας υπάρχει και παραϋπάρχει, ουδόλως δε συνιστά “πορνεία”, στην ακόλουθη περίπτωση, που σίγουρα, αν προ 50ετίας ήταν εντελώς απίθανη, σήμερα είναι τουναντίον εντελώς πιθανή”.
Εντελώς σχολαστικά παίρνεις τον κανόνα που δεν ισχύει σήμερα – για να παντρευτούν με θρησκευτικό γάμο σήμερα πρέπει και οι δύο να είναι βαπτισμένοι- και πραγματικά αναρωτιέμαι γιατί;
Στις διαπιστώσεις σου της τελευταίας παραγράφου νομίζω μικρή συμβολή κάνει το άρθρο ξεκαθαρίζοντας ότι ο χαρακτηρισμός “πορνεία” δεν είναι προσβλητικός αλλά αφυπνηστικός, τουλάχιστο να ξεχωρίσουμε το “μυστήριο” από την “κοινωνική σύμβαση”.
Τα επιχειρήματα και οι προθέσεις κατατέθηκαν.
Όταν λες “είναι γνωστοί οι λόγοι του απ. Παύλου για την πίστη και τα έργα”, σε τι αυτό συνιστά απάντηση σε αυτό που είπα, ότι δεν αρκεί η τέλεση ενός μυστηρίου από μόνη της αλλά πρέπει να υπάρξει ενεργός απόκριση του ανθρώπου προς το Θεό; Μα και η πίστη, όπως και τα έργα, ενεργός απόκριση του ανθρώπου προς το Θεό είναι! Άρα, πού αυτοί οι λόγοι του Παύλου λένε κάτι άλλο από αυτό που ισχυρίστηκα; Μήπως δεν έχω κατανοήσει τι θέλεις να μου πεις;
Ο Κανόνας αυτός ισχύει απολύτως σήμερα. Μα, επαναλαμβάνω, διάβασέ τον προσεκτικότερα: [b]δεν[/b] μιλάει για όρους τέλεσης θρησκευτικού γάμου (όπου εννοείται ότι πρέπει να είναι και οι δυο βαπτισμένοι)! Μιλάει για αποδοχή (κατ’ οικονομίαν) από την Εκκλησία ενός πολιτικού γάμου σε [b]μιά[/b] συγκεκριμένη περίπτωση. Αποδοχή, όχι ευλογία του! Ούτε, φυσικά, αναγνώρισή του ως εκκλησιαστικού γάμου!
Κοίταξε: Δυο σύγχρονοι νέοι βαπτίστηκαν μωρά χριστιανοί ορθόδοξοι. Στην πορεία της ζωής τους, έγιναν αδιάφοροι ή και άθεοι. Ασυνήθιστο σού φαίνεται αυτό; [b]Μα τούτο συμβαίνει κατά κύριο λόγο σήμερα!!![/b] Συναντιούνται, όντας άθεοι, και συνάπτουν πολιτικό γάμο. Ούτε κι αυτό είναι ασυνήθιστο. Κι έπειτα, κάποια στιγμή, ο ένας από τους δυο ξαναγυρίζει στην Εκκλησία. Πολύ πολύ συνηθισμένο κι αυτό σήμερα.[i] Ερώτηση:[/i] Πώς τον υποδέχεται η Εκκλησία; Πώς βλέπει τον πολιτικό γάμο του; Σαν συμβίωση πορνική; Ή όπως ο Κανόνας που ανέφερα;
Κατάλαβες τώρα; Εξακολουθούν να σου φαίνονται σχολαστικά όλα αυτά; Κι όμως! Είναι πρ,αγματικά συμβάντα συχνότατα στις σύγχρονες ενορίες αγαπητέ… Που επιδέχονται διαφόρων (και τις περισσότερες φορές [i]εντελώς δικανικών[/i], δυστυχώς) αντιμετωπίσεων από τους ιερείς… Κάποιοι από τους οποίους, λ.χ. αρνούνται να επιτρέψουν στον επιστρέψαντα άσωτο υιο να κοινωνήσει έως ότου πείσει το/τη σύζυγο να εξομολογηθεί και να παντρευτούν εκκλησιαστικά. Το κρίνεις ορθό αυτό; Ή δικανισμό;
Αν μετά από όλα αυτά εξακολουθείς ν’ αναρωτιέσαι, γιατί τα θέτω, η απάντησή μου είναι σαφής: ως καλός γνώστης της δεινής πραγματικότητας της Εκκλησίας μας και ως αποφασισμένος να μην τη βλέπω με καθησυχαστικές παρωπίδες λέξεων.
Αφού έθεσες το ερώτημα σου απαντάω καθαρά. Την “παραχώρηση” ή την “οικονομία” της εκκλησίας θέλεις να την κάνεις κανόνα; Δηλαδή στην εκκλησία θα μετέχεις ως ανύπαντρος και στην κοινωνία ως παντρεμένος; Και αυτή τη σχιζοείδεια θέλεις η εκκλησία να την αφήσει να υπάρχει κατ’ οικονομίαν; Η ανευλόγητη λοιπόν αυτή σχέση είναι πορνική στο βαθμό που δεν μπορεί να εικονίσει την αιτία και το σκοπό του του μυστηρίου.Και αυτή είναι η επίσημη θέση της εκκλησίας.
Οι ιερείς που αναφέρεις δεν τα βγάζουν απ’ το μυαλό τους, υπάρχουν κανόνες. Το θέμα της κοινωνίας είναι εντελώς προσωπικό και μεταξύ της σχέσης του καθενός με τον πνευματικό του. Το μόνο σίγουρο είναι αυτό που είπες για τους ιερείς …” κάποιοι από τους οποίους”. Αν δεν αναπαύεται κάποιος μπορεί να αποταθεί σε άλλους που βλέπουν τα πράγματα με περισσότερη “συγκατάβαση”.
Έχει και ιερείς που κοινωνούν νέους που συμβιώνουν “χωρίς κανένα πρόβλημα”. Και ο νοών νοείτω!
Αγαπητέ Γιώργο,
μού γράφεις: “Την ΄παραχώρηση’ ή την ‘οικονομία’ της εκκλησίας θέλεις να την κάνεις κανόνα;”. Μα καλέ μου φίλε, επιτέλους [b]Κανόνας ΕΙΝΑΙ αυτός που παρέθεσα, είναι, θυμίζω, ο 72ος Κανόνας της 6ης Οικουμενικής Συνόδου – δεν τον έκανα εγώ, ούτε τον έβγαλα απ’ το κεφάλι μου![/b] Ούτε αυτό δεν θέλεις να παραδεχτείς; Γιατί;
Δεύτερον, τη “σχιζοείδεια” και την “πορνική σχέση” που λες εσύ, εκείνος ο Κανόνας μιας Οικουμενικής Συνόδου επιτέλους, δεν την έβλεπε καθόλου ούτε σαν σχιζοείδεια, ούτε και σαν πορνική σχέση, αγαπητέ μου, όταν έλεγε, πολύ συγκεκριμένα, πεντακάθαρα και 1000% μέσα στο ορθόδοξο πνεύμα, [b]”Αν μέχρι πρότινος και οι δυο σύζυγοι ήταν άπιστοι και, ενώ δεν είχαν δια του αγίου Βαπτίσματος συγκαταλεχθεί στην ποίμνη των Ορθοδόξων, τέλεσαν νόμιμο [“πολιτικό”] γάμο και στη συνέχεια ο ένας από αυτούς διάλεξε τη χριστιανική πίστη και έσπευσε προς το αληθινό φως, ενώ ο άλλος εξακολουθεί να είναι δεσμευμένος με την αίρεση και την πλάνη και δεν επιθυμεί ν’ ατενίσει τις ηλιακτίδες της σωτηριώδους πίστης, τότε, στην περίπτωση που δίχως εξαναγκασμό και με την καρδιά της θέλει η άπιστη γυναίκα να συζεί με τον πιστό άντρα ή αντίστροφα ο άπιστος με την πιστή, ας μη χωρίζουν, σύμφωνα και με τις προτροπές του αποστόλου Παύλου: [i]ο μη χριστιανός άνδρας λαμβάνει τον αγιασμό του Θεού χάρη στην ένωσή του με την πιστή γυναίκα, ενώ και η μη χριστιανή γυναίκα εισέρχεται στον αγιασμένο τόπο του Θεού, χάρη στην ένωσή της με τον πιστό άνδρα “.[/i][/b]
Λοιπόν; Σε τόση πλάνη είχε πέσει η Σύνοδος εκείνη, ώστε να μην βλέπει, όπως εσύ, σχιζοείδεια και πορνική σχέση σε [b]τούτη τη συγκεκριμένη [/b]περίπτωση συμβίωσης;
Κι επειδή λες ότι οι ιερείς που ανέφερα “δεν τα βγάζουν απ’ το μυαλό τους, υπάρχουν Κανόνες”, μήπως μπορείς να μου πεις πιο συγκεκριμένα [b]ποιοί [/b]Κανόνες;
Συγχώρησέ μου το κάπως έντονο ύφος αλλά, Γιώργο, ειλικρινά πρέπει να δούμε κατάφατσα τη δεινή κατάσταση στην Εκκλησία στη σημερινή εποχή.
αγαπητέ ευγένιε
Μη στεναχωριέσαι δεν παρεξηγούμαι από το έντονο ύφος. Λυπάμαι όμως δεν μπορώ να συμφωνήσω. Ο κανόνας κανόνιζε τα της εποχής του. Σου είπα και σε προηγούμενο σχόλιο ότι υπήρχαν ανάγκες διάδοσης του ευαγγελίου απ’ την μια αλλά και κοινωνικής συνοχής απ’ την άλλη τόσο στην εποχή του Παύλου όσο και στην 6η οικ. σύνοδο που έκριναν αυτό. Σου είπα επίσης ότι είναι άλλο πράγμα οι κανόνες και άλλο οι όροι- όρια πίστεως μετέπειτα δόγματα. Στην προσπάθειά σου να τον προσαρμόσεις στη σημερινή εποχή πρέπει να απαντήσεις σε καίρια ερωτήματα όπως:
1) Ο αβάπτιστος είναι το ίδιο με τον εκκλησιαστικά αμέτοχο βαπτισμένο; Εάν ναι τότε γιατί θεσπίζεται ο νηπιοβαπτισμός, η λειτουργία και η μετάληψη των νηπίων; Το μυστήριο ενεργοποιείται λες με την ενεργό συμμετοχή του ανθρώπου. Και οι περιπτώσεις βαριάς ιδιωτείας ; Αυτοί που χάνουν την επαφή με την πραγματικότητα; Είναι προκλητικό αλλά θα το πω. Μήπως πρέπει να ψάξουν τους γάμους τους αν ισχύουν, όσοι παντρεύτηκαν από άπιστους ιερείς, δημόσιους λειτουργούς όπως τους λες και εσύ; Εγώ θα έλεγα ότι το μυστήριο ενεργοποιείται πάντοτε με τρόπους ανερμήνευτους! Εξ ου και η λέξη.
2) Ποιός ο λόγος να θεσπιστεί εκκλησιαστικός γάμος και να μην ισχύει ο πολιτικός με την ευλογία της εκκλησίας για τα μέλη της;
Πάντως πολύ αποκαλυπτικό για το “ας μη χωριζέτω” θα βρεις το ΜΑΡΚΟ 10, 1-12 όπου υπάρχει και η μεταφυσική ερμηνεία.
Τον κανόνα που είπα ότι επικαλούνται οι ιερείς θα τον βρω, όπως και θα ελέγξω αυτά που λές αλλά έχω την εντύπωση ότι και να τον παραθέσω δεν πρόκειται να συμφωνήσεις. Καλό τριήμερο (θα λείψω) θα τα πούμε από Τρίτη και εύχομαι το Άγιο Πνεύμα που γιορτάζουμε να μας φωτίζει.
ευχαριστώ πολύ για τις “γόνιμες” διαφωνίες!
Γιώργο, λέγοντας “υπήρχαν ανάγκες διάδοσης του ευαγγελίου” (και γι’ αυτό η 6η Σύνοδος ψήφισε το συγκεκριμένο Κανόνα), είναι σαν να λες ότι η Σύνοδος έκανε … μικροπολιτική, δηλαδή ότι έριχνε κουβάδες νερό στο κρασί της πίστης προκειμένου να διαδοθεί το ευαγγέλιο! Το ίδιο περίπου και όταν λες, ότι τον ψήφισε επειδή υπήρχε ανάγκη “κοινωνικής συνοχής”. Ε, όχι δα! Ειδικά στην εποχή του απ. Παύλου, όπου οι χριστιανοί αναστάτωναν τις Συναγωγές αλλά και τους Ρωμαίους (αρνούμενοι τα ειδωλόθυτα), με αποτέλεσμα τις συνεχείς ανηλεείς διώξεις τους, λες η Εκκλησία να νοιαζόταν περισσότερο για την κοινωνική συνοχή παρά για την ευαγγελική αλήθεια; Για σκέψου το καλύτερα αδελφέ μου.
Έτσι, υπό το φως των παραπάνω, μου γεννιέται μια απορία: Όταν λες, ότι είναι “άλλο πράγμα οι Κανόνες και άλλο οι όροι-όρια πίστεως, μετέπειτα δόγματα”, πόσο “άλλο” εννοείς; Τόσο “άλλο” ώστε μια Οικουμενική Σύνοδος να ψηφίζει Κανόνες (στηρίζοντάς τους μάλιστα [b]ρητά[/b] στην ευαγγελική διδαχή του αποστόλου Παύλου), που να εξυπηρετούν μάλλον πολιτικές και μικροπολιτικές ανάγκες παρά την ευαγγελική αλήθεια; Όχι βέβαια!
Η ιστορική παράμετρος των Κανόνων δεν έγκειται φυσικά στο ότι εξυπηρετούν, δήθεν, τέτοιας λογής ανάγκες. Έγκειται στο ότι λαμβάνουν υπόψη τους τις εκάστοτε ιστορικές συνθήκες, [b]όχι[/b] για να προσαρμόσουν την ευαγγελική αλήθεια σε αυτές, αλλά το αντίστροφο: για να προσανατολίσουν καλύτερα τις συγκεκριμένες ιστορικές συνθήκες, ανάγκες και πρακτικές προς την αλήθεια του Χριστού. Αυτό άλλωστε καταδείχνει με τον πιο ξεκάθαρο τρόπο η ίδια η φράση του Παύλου: [b]”ο μη χριστιανός άνδρας λαμβάνει τον αγιασμό του Θεού χάρη στην ένωσή του με την πιστή γυναίκα, ενώ και η μη χριστιανή γυναίκα εισέρχεται στον αγιασμένο τόπο του Θεού, χάρη στην ένωσή της με τον πιστό άνδρα “. [/b] Καταδείχνει δηλαδή την αλήθεια, ότι, στη συγκεκριμένη πάντοτε περίπτωση πολιτικού γάμου, ο μή-χριστιανός [i]λαμβάνει αγιασμό του Θεού και εισέρχεται στον αγιασμένο τόπο του Θεού[/i] χάρη στην εκ των πραγμάτων και των συνθηκών μη-εκκλησιαστική ένωσή του με τον πιστό χριστιανό! Πόσο πιο ξεκάθαρα να το πει ο Παύλος αλλά και ο Κανόνας της Συνόδου; [b]Μάς το τρίβουν κυριολεκτικά στα μάτια[/b] κι εμείς καθόμαστε και λέμε για μικροπολιτικούς συμβιβασμούς Πατέρων τέτοιου διαμετρήματος; Έλεος αδελφέ!
Στις δυο ερωτήσεις σουη τώρα.
1. Μυστήριο είναι η ίδια η εκκλησιαστική ζωή στο σύνολό της, η θεμελιωμένη στο μυστήριο των μυστηρίων, την κάθοδο του Άκτιστου στο κτιστό. Χωρίς τη μετοχή του ανθρώπου στην εκκλησιαστική ζωή, χωρίς την ενεργό απόκρισή του στο μυστήριο της Ενσάρκωσης, για ποιο μυστήριο μιλάμε; Βέβαια ο Χριστός είναι το φως, [i]το φωτίζον [b]πάντα [/b]άνθρωπο ερχόμενον εις τον κόσμο [/i]… Αλλά, εφόσον το θέτεις περίπου έτσι, τι “παραπάνω” έχει δηλαδή ένας δεδηλωμένος άθεος, που κάποτε βαπτίστηκε χριστιανός, από έναν άνθρωπο που δεν βαπτίστηκε ποτέ; Μήπως ο πρώτος είναι χριστιανός; Όχι δα! Ή μήπως έχει περισσότερες πιθανότητες ή δυνατότητες από τον δεύτερο να μετανοήσει και να έρθει στην Εκκλησία; Ούτε αυτό! Οπότε;
2. Ο λόγος που θεσπίστηκε εκκλησιαστικός γάμος είναι απλός και δεν έρχεται σε καμιά αντίφαση με τον Κανόνα για τον οποίο συζητούμε. Ο εκκλησιαστικός γάμος ευλογεί την ένωση δυο πιστών μελών της Εκκλησίας – ενώ ο Κανόνας που συζητάμε, μιλάει για μιαν άλλη περίπτωση, όπου δεν ευλογεί μεν τον προϋπάρχοντα πολιτικό γάμο αλλά ωστόσο δεν τον θεωρεί και μια έκπτωτη πορνική σχέση . Μα είναι τόσο απλό. Πού είναι το δύσκολο να καταλάβεις;
Εύχομαι κι εγώ καλό τριήμερο και είθε να μας φωτίσει το Άγιο Πνεύμα.
Ωχ ρε παιδιά… Ανοίξτε κάνα παράθυρο να σας χτυπήσει λίγο ο αέρας… (Συγνώμη, μου βγήκε αυθόρμητα).
Δεν έχω κουράγιο ν’ απαντήσω εκτεταμένα, αλλά μιας που μπήκα στο κόπο να γράψω κάτι, όποιος θέλει ας δει αυτό: [url]http://mouroulis.freehost.gr/zip-files/Egrateia_sti_sxesi.zip[/url]. Είναι ένας (ζιπαρισμένος) διάλογος από ένα παλιό φόρουμ.
Να είστε καλά
Καλά ωρε Μήτσο, μάς λες ν’ ανοίξουμε παράθυρο να μπει αέρας και μάς στέλνεις … κονσερβαρισμένο παλιό υλικό από ληγμένο φόρουμ;
Δεκτόν. 🙂 Και η αλήθεια είναι ότι ήμουν λίγο αγενής. Απλά δεν έχω κουράγιο να λέω τα ίδια πάλι και είπα να θέσω και μια άλλη άποψη για όποιον ενδιαφέρεται. Σόρρυ για το απότομο ύφος…
Μωρέ καλά έκανες, απλά είχε πλάκα, Είναι αλήθεια ότι πρέπει να μπει πολύύύς φρέσκος αέρας στα εκκλησιαστικά μας μυαλά και πράγματα, οπότε το πηγμένο (θα έλεγα κι όχι τόσο αγενές) ύφος σου συγχωρείται, από εμένα τουλάχιστον. Θα επιχειρήσω αύριο με το καλό να κοιτάξω το διάλογο, στον οποίο μάς παρέπεμψες – και βλέπουμε.
Αγαπητέ Ευγένιε
Αντιγράφω από το ευρετήριο νομοκανονικών αποφάσεων της Ιεράς Συνόδου της εκκλησίας της Ελλάδος ( το οποίο μπορεί να κατεβάσει οποιοσδήποτε σε μορφή PDF από την ιστοσελίδα της εκκλησίας της Ελλάδος ):
– Γάμου ανυπόστατον : ο πολιτικός γάμος χαρακτηρίζεται ως πάντη ανυπόστατος 612/1624 ΝΚ/347/12-2-76 Ι. Συνόδου
– Γάμου ιερολογίαν: υποχρεωτικώς και ορθοδόξως εις επί μεικτών γάμων 5225/76/1756ΝΚ/17-6-77 Ι. Συνόδου
– Απαραιτήτως (και) κατά το ορθόδοξον τυπικόν εάν ο εις τουλάχιστον είναι ορθόδοξος 1814/5895ΝΚ/1393/10-9-93 Ι. Συνόδου
– Πολιτικού γάμου συνέπεια: ο τελών πολιτικόν γάμον:
1) Παύει ανήκων εις την εκκλησίαν
2) Στερείται Θ. Κοινωνίας
3) Δεν δύναται να είναι ούτε κατώτερος κληρικός ( λ.χ. ψάλτης) 2844/5926ΝΚ/1358/19-10-93 Ι. Συνόδου
– Προγαμιαίαι σχέσεις: Καταδικάζονται ως πορνεία 2675/845/355/17-2-99 Ι.Συνόδου
Έχει και άλλα ,αν ενδιαφέρεσαι θα προσπαθήσω να βρώ και ολόκληρες τις αποφάσεις. Αυτά για το που τα βρίσκουν οι ιερείς.
Παρόλα αυτά νομίζω ότι ο τρόπος της συζήτησης δεν οδηγεί πουθενά. Και για να είμαι ειλικρινής το άρθρο το έγραψα ως συνέχεια συζήτησης με έναν φίλο μου και μία γνωστή του Δημήτρη, και δεν είχα σκοπό να κάνω χωροταξική διάκριση της πορνείας – αυτή άλλωστε μπορεί να υπάρξει και μέσα στον εκκλησιαστικό γάμο- αλλά μια αποφόρτιση της λέξης από την κοσμική της έννοια και σύνδεσή της με την θεολογική προοπτική του γάμου.
. Έχει ίσως ενδιαφέρον να παραθέσω τι μου είπε γνωστός μου ιερέας όταν τον ρώτησα για το θέμα. Αφού μου ξεκαθάρισε ότι ο κανόνας του 680 δεν ισχύει στην περίπτωση που εξετάζουμε: « – εγώ δεν θα έλεγα μια τέτοια σχέση πορνική. Η εκκλησία οικονομεί τέτοιες περιπτώσεις δίνοντας πίστωση χρόνου. Να ωριμάσει το Άγιο Πνεύμα τη σχέση τους και να ολοκληρωθεί στον εκκλησιαστικό γάμο. Απ’ τη στιγμή όμως που θέλω να δικαιώσω τη σχέση μου εκκλησιαστικά (να τη χωρέσω, παγιώνοντάς την) αποκόβοντάς της την εκκλησιαστική ολοκλήρωση, τότε τη μεταβάλω εγώ ο ίδιος σε πορνεία».
Ευγένιε θα κάνω αγάπη στην ευθιξία σου και θα συμφωνήσω μαζί σου ότι δεν είναι η σχέση που λες πορνική. Όχι γιατί το λέει ή δεν το λέει η εκκλησία, ούτε γιατί το πιστεύω εγώ ή όχι. Αλλά γιατί όπως λες δεν θέλεις να βλέπεις τη δεινή πραγματικότητα της εκκλησίας με καθησυχαστικές παρωπίδες λέξεων. Νομίζεις όμως ότι βγάζοντας τις παρωπίδες λέξεων θα έχουμε και αποκατάσταση σχέσεων;
Ας είναι η υποχώρησή μου και η συμφωνία μαζί σου λοιπόν αρχή μιας σιωπηρής προσευχής για τη δεινή πραγματικότητα.
Σ’ ευχαριστώ και πάλι . Μου έδωσες την αίσθηση ότι είχαμε κάτι περισσότερο από απλή επικοινωνία.
Αγαπητέ Δημήτρη
Σε θεωρώ φίλο – αν και δεν κράτησες την υπόσχεσή σου για καφέ όταν θα ξανανέβαινες (θες/νίκη)- οπότε δεν παρεξηγούμαι ούτε εγώ.
Με τις φιλελεύθερες απόψεις σου δεν έχω κανένα πρόβλημα – αν και δεν συμφωνώ. Άλλωστε ποιος είμαι εγώ που θα κρίνω αλλότριον ικέτην; Στεναχωριέμαι όμως γιατί τα ίδια πρέσβευε και κάποιος άλλος κοινός γνωστός και τώρα έφτασε στο σημείο να λέει ότι ο μεγαλύτερος σκοταδισμός της εκκλησίας είναι ότι διδάσκει «ο Θεός αγάπη εστί», ότι δεν έχει καμία σχέση -αν υπάρχει Θεός- με αγάπες κ.λ.π. Ο Θεός να τον ελεήσει και αυτόν και εμάς και όλο τον κόσμο.
Να είσαι καλά ρε Δημήτρη και αν ξανανέβεις το τηλ. το έχεις. Την αγάπη μου.
Γιώργο, δεν θα έλεγα με τίποτα ότι οι νομοκανονικές αποφάσεις της ΙΣ της Εκκλησίας της Ελλάδος μπορούν να επισκιάσουν σε εγκυρότητα και πνευματική ποιότητα τις αποφάσεις μιας Οικουμενικής Συνόδου. Ωστόσο πάλι δεν έχεις κατανοήσει το θέμα. [b]Ουδέποτε [/b]μίλησα για αναγνώριση-ευλογία του πολιτικού γάμου από την Εκκλησία! [b]Ούτε[/b], φυσικά, ο Κανόνας της 6ης ΟΣ αναγνωρίζει-ευλογεί τον πολιτικό γάμο, στον οποίον αναφέρεται! Κι [b]ούτε,[/b] ασφαλώς, μίλησα για “παγίωση” και “εκκλησιαστική δικαίωση” ενός τέτοιου γάμου! Και πάλι αναρωτιέμαι, πού τα είδες στα γραφόμενά μου όλα αυτά;
Η απάντηση που σού έδωσε ο ιερέας, είναι σωστή. Και [b]κινείται ακριβώς στο πνεύμα (αλλά και το γράμμα) [/b][b]του Κανόνα του 680,[/b] έστω κι αν ο άνθρωπος δυσκολεύεται, υποθέτω, να τον “αναγνώσει” μέσα στη σημερινή δεινή πραγματικότητα, όπου το 90% των κατά τα στοιχεία της αστυνομικής ταυτότητας “χ.ο.”, [b]έχουν από νωρίς πάψει να είναι χριστιανοί[/b] κι έχουν στραφεί προς την αθεϊα, διάφορες δοξασίες άσχετες με τον χριστιανισμό, αλλά και την απόλυτη, παγερή αδιαφορία για την εκκλησιαστική ζωή.
Αν δεν υπήρχε το πνεύμα αυτής της “οικονομίας”, [b]που αποτυπώνει σε γράμμα ο συγκεκριμένος Κανόνας του 680,[/b] η απάντηση του καλού ιερέα δεν θα ήταν αυστηρά και περιορισμένα δικής του έμπνευσης;
Καταλαβαίνω ωστόσο και δέχομαι την επιθυμία σου να λήξουμε την συζήτησή μας εδώ.
Σ’ ευχαριστώ κι εγώ.
Γιώργο, θα ανέβω μετά τις 23/6 για κάνα 10ήμερο οπότε θα τα πούμε.
Όσο για το [i]”τα ίδια πρέσβευε και κάποιος άλλος κοινός γνωστός και τώρα έφτασε στο σημείο να λέει…”, [/i] επέρτεψέ μου να σου πω πως είναι επιχείρημα χαμηλού επιπέδου. Ιδιαίτερα μετά από τη στιγμή που έκανα τέτοια ανάλυση των θέσεών μου στο φόρουμ. Δεν απαντάς επί της ουσίας σε τίποτα. Κι εγώ θα μπορούσα να σου πω [i] “τα ίδια πρέσβευε κι ο Γιώργος Παπαδόπουλος και έφτασε στο σημείο να γίνει Δικτάτορας και να προκαλέσει την εισβολή στην Κύπρο” [/i], αλλά αυτό δεν είναι διάλογος. Είναι κοκορομαχία της ατάκας.
Πέραν αυτού, δεν πρέπει να απομονώνωεις φράσεις των άλλων με τέτοιο τρόπο (Για τον κοινό μας γνωστό -και δεν ξέρω αν την είπε ακριβώς έτσι).
Τέλος πάντων, θα τα πούμε από κοντά. 🙂
ΥΓ: Να ξέρεις ότι είμαι αυστηρός στην κριτική που ασκώ στούς φίλους μου 😉
Γιατί βρε παιδιά να μη μπορεί να γίνει γάμος με μη βαπτισμένο; Εφόσον ο πολιτικός θα γίνει γιατί να μη δώσει ο επισκοπος ή η Εκκλησία την ευχή τους για την συμβίωση του ζευγαριού εφόσον και οι δύο τη ζητούν; Πάντως τέτοιοι γάμοι υπάρχουν ήδη και στην Ελλάδα.
Με αγάπη
Χρήστος
Γιατί να μη μπορεί να γίνει γάμος διαθρησκειακός ή τουλάχιστον, εφοσον ο πολιτικός γίνεται, να δίδεται μια ευχή, μια ευλογία επισκόπου/ιερέως στο ζεύγος που το επιθυμεί;
αγαπητέ Χρήστο
Στην ορθόδοξη εκκλησία ο γάμος έχει έναν σκοπό που υπερβαίνει – χωρίς να αγνοεί- τη βιολογική πλησμονή ηδονής , τις νομικές κατοχυρώσεις, και τη διαιώνιση του είδους. Αμυδρό απήχημα του Τριαδικού ομοουσίου είναι η ένωση – συνουσία- δύο προσώπων σε ένα σώμα, έχοντας άπαντα κοινά εκτός από την της υποστάσεως διάκριση. Η ευχή που θα δώσει ο επίσκοπος μέσω του ιερέα, είναι ευχή ομοιώσεως προς το πρωτότυπο. Διαφορετικές τελετές σημαίνουν και διαφορετικές νοηματοδοτήσεις, διαφορετικές πίστεις, διαφορετικούς σκοπούς.
Να δώσει τί ευχή ο ιερέας σε κάποιον αβάπτιστο; Να ομοιάσει σε κάτι που δεν θέλει να γνωρίσει; Γιατί αν θέλει θα πρέπει να σεβαστεί και τους τρόπους πρόσβασης στην “άλλη γνώση” .
Δυστυχώς οι σημερινοί νέοι – αλλά και άλλης ηλικίας- μπορούν να σκαρφίζονται χίλιες δυό επινοήσεις για να αποφύγουν την ευθύνη της δέσμευσης. Μεταχειριζόμαστε τον Θεό λες και είναι αντικείμενο που όταν θέλω μπορώ να το κάνω να “ενεργεί” και όταν δεν θέλω να το κρατάω “εν υπνώσει”. Αλλά αυτά είναι “άλλης θρησκείας” πράματα. Όχι της ορθόδοξης εκκλησιαστικής παράδοσης!
Ως συγγραφέας του άρθρου ζητώ συγνώμη για την καθυστέρηση της απάντησης αλλά ήμουν εκτός της βάσης μου.
Γιώργος Π.
πολύ ωραία η ιστορική ανάλυση του άρθρου. Η αγάπη μεταξύ αδελφών, η ερωτική αγάπη, η αγάπη γονέων προς παιδιά και παιδιών προς γονείς, η αγάπη μεταξύ φίλων καθώς και όλες οι μορφές αγάπης είναι τμήματα μίας ουσίας της ΑΓΑΠΗΣ, που είναι ο ΘΕΟΣ.
Όσον αφορά την τελευταία παράγραφο του άρθρου σύμφωνα με την οποία “όπως η πόρνη έτσι είναι και ο εκκλησιαστικός έρωτας” είναι υπερβολικές εκφράσεις.Κατ`αρχάς σύμφωνα με όσα αναφέραμε πιό πάνω ο έρωτας είναι αίσθημα ενταγμένο στην Αγάπη .άρα στον Θεό, άρα δεν υπάρχει αντιεκκλησιαστικός έρωτας, απλώς ο κάθε ορθόδοξος στον διάλογο με τον πνευματικό του θα χαράξει την πορεία του, χωρίς έτοιμες από πρίν συνταγές, αλλά μια πορεία ,η οποία λαμβάνει υπ`όψιν τον συγκεκριμένο άνθρωπο και τον συνεχή αγώνα του
Τις ηθικολογίες τις σιχαίνομαι. Ο καθένας ανεβαίνει τον δικό του Γολγοθά στην ζωή. Και καθένας από εμάς θα αναμετρηθεί προσωπικά με τον Θάνατο: εκείνη την στιγμή θα είναι μόνος και καμιά ηθικολογία δεν θα είναι δυνατόν να μας υπερασπίσει.
Ο Ιερός Χρυσόστομος έχει γράψει πράγματα, για το γυναικείο φύλο, που φαίνονται σοκαριστικά για την εποχή μας. Και δεν είναι βέβαια το μοναδικό σημείο που ακούγεται περισσότερο σαν Ταλιμπαν, παρά σαν φορέας του Θεού της Αγάπης: τα λόγια του Χριστού είναι γεμάτα Αγάπη κι Ελπίδα, ακόμα και για τον χειρότερο, ακόμα και για τον κακοποιό, την πόρνη…αν παρατηρήσετε, μεγαλύτερη στοργή δείχνει ο Ιησούς στην πόρνη, απ’ ό,τι στους Φαρισαίους, τους οποίους ελέγχει με έντονο τρόπο. Δεν φαίνεται πουθενά να ελέγχει την πόρνη. Ή μήπως έχετε άλλη έκδοση της Αγ. Γραφής…
Το λάθος σας είναι ότι μεταφράζετε και παρερμηνεύετε τον Αγ. Ιω. Χρυσόστομο. Από την στιγμή που κάποιος κάνει επίκληση σε λόγια ανθρώπου που έζησε πολλούς αιώνες πριν, είναι υποχρεωμένος να έχει κατά νου της ιδιαιτερότητες της εποχής που έζησε ο συγκεκριμένος συγγραφέας.
Για πείτε μου, ηθικολόγοι μου, πώς θα παντρευτεί ένας νέος σήμερα στα 18 του, για να “απαυτώσει” την σύζυγό του μέσα στον γάμο και “να μην πορνεύσει”; Είμαστε σοβαροί; Έχει χρήματα; Μπορεί να θρέψει τον εαυτό του; Πώς θα θρέψει άλλα στόματα;
Οι νέοι σήμερα φτάνουν τα 30, και πάλι δεν μπορούν να παντρευτούν, όσο και να το θέλουν.
Προσέξτε τις ηθικολογίες και επικεντρωθείτε σε άλλα σημεία. Λέτε μεγάλες κουβέντες, και καλύτερα θα είναι να κοιτάξετε τον εαυτόν σας, διότι η έφεσή σας να κρίνετε ανθρώπους, τόσο εύκολα, με τυχαία επίκληση σε κείμενα Πατέρων, είναι επικίνδυνη. Θα σας οδηγήσει σε αδιέξοδο.
Ίσως μια πιο δημιουργική συζήτηση να ήταν αυτή περί των Δογμάτων, των Ιερών Παραδόσεων και των Παρακαταθηκών. Υπάρχουν μερικά πράγματα που ανήκουν στην “Ορθόδοξη Παράδοση”. Το ζήτημα είναι: κάτι που ανήκει στην Παράδοση, την στιγμή που ο κόσμος αλλάζει τόσο δραστικά, είναι δυνατόν να εφαρμοστεί στις μέρες μας;
Και γιατί να εφαρμοστεί; Έχετε δει πώς γίνονται οι γάμοι σήμερα; Πόσα λεφτά ζητούν οι ιερείς; Πόσο ανεβαίνει η “ταριφα”, όταν ανάψουν τον τάδε και δείναι πολυέλαιο; Δεν βλέπετε το κιτσαριό στις εκκλησίες, την ψευτιά….τους (κατά συντριπτική πλειοψηφία πια) ευτραφείς ιερείς με τα κινητά μέσα στην εκκλησία, σαν να ‘ναι επιχειρηματίες…για πείτε μου, τόσο λίπος, δεν δημιουργεί “πάθη”; Αλλά αό την άλλη εύκολα κατακρίνουμε και εκφοβίζουμε το ποίμνιο…
Ας αφήσουμε τις γενικότητες. Οι νέοι διψάνε για την Αλήθεια. Θα δείτε που σιγά-σιγά θα επικρατήσει η τάση για λιτούς γάμους, σε όμορφα ξωκκλήσια, σε επαρχιώτικα εκκλησάκια. Με πλήρη συνείδηση του Μυστηρίου που τελείται, και πολύ μακριά από ηθικολογίες των ψευτοχριστιανών, που μένουνε με το στόμα ανοιχτό “την φίλησε πριν τον γάμο” “της έπιασε μπούτι πριν τον γάμο” “την … πριν τον γάμο”
Αν παίζεται το παιγνίδι στο γήπεδο της ηθικολαγνείας, μην απορείτε γιατί πολλοί νέοι σήμερα επιλέγουν αποκλειστικά τον πολιτικό γάμο…
…και πριν εκφράσετε την λύπη σας για τα “χαμένα πρόβατα”, θα ‘ταν καλύτερο να στρέψετε την προσοχή σας στα καμώματα του εαυτού σας, πριν κρίνετε τόσο εύκολα, με γενικότητες, τον συνάνθρωπο.
Αδελφέ μου Θεοφάνη, για όσους θρησκεύονται, οπότε και νοσούνε ψυχικά, είναι όντως παράδοξο το ότι γράφω επώνυμα. Η Αυγουστίνεια Κόλαση ζει και βασιλεύει στις ζωές των βαριά δογματισμένων ανθρώπων…
Κρίνετε τον εαυτό σας, και αφήστε τον κόσμο να ζήσει…
Σας προτείνω ανεπιφύλακτα να ξαναδείτε το αριστούργημα του Α. Ταρκοβσκυ “Αντρεϊ Ρουμπλιωφ”: ίσως πάρετε μια γεύση αυτού που θέλω να σας πω: πως κανείς δεν μπορεί να σώσει τον συνάνθρωπό του, πόσο μάλλον κατακρίνοντας. Ο Γολγοθάς του καθενός είναι δρόμος μοναχικός.
Δεν έχω να πώ τίποτε άλλο, έγραψα τα πάντα επώνυμα, διότι έχω Πρόσωπο. Για όσους είναι Απρόσωποι αδιαφορώ, δεν θα τους κρίνω.
Το ότι κάθεστε και απαντάτε, και με αυτό το ύφος μάλιστα, αναδεικνύει το βαθύτερο πρόβλημα που αντιμετωπίζετε.
Θερμές Ευχές αδελφέ μου και καλή Φώτιση.
Επειδή τίθεται θέμα επώνυμης κατάθεσης απόψεων, θα ήθελα να παρακαλέσω κάποιον από το Αντίφωνο να πάρει θέσει πάνω σ’ αυτό.
Ο κ. με το όνομα “Θεοφάνης” απειλή έμμεσα να “κάτσω στ’ αυγά μου”.
>Αν συνεχίσετε να εκτίθεστε επωνύμως το σίγουρο είναι πως θα είναι μόνο >εις βάρος σας.
O εκβιασμός και η απειλή ξεπερνούν κάποια όρια, και απ’ όσο ξέρω διώκονται ποινικά.
78.87.67.xxx είναι ο Υ/Η του κ. “Θεοφάνη”. Τα χχχ τα γνωρίζει φαντάζομαι ο webmaster.
—Παρόραμα—
υμών—> ημών