Δημήτρης Ζιαμπάρας
Οι ιστορικές περίοδοι είναι νησίδες στεριάς μέσα σε μια θάλασσα αιωνιότητας, οι Μύθοι είναι τα δέντρα, ο Λόγος είναι ο ουρανός. Αυτά είναι βασικά κλειδιά ερμηνείας των μύθων. Στις ιστορικές νησίδες, οι γενεές των ανθρώπων διαδέχονται η μια την άλλη. Από την διαθέσιμη έκταση μιας νησίδας εξαρτάται το αν οι άνθρωποι θα επιλέξουν την μοναδικότητά τους ή θα καταφύγουν στην συλλογικότητά τους. Από την ευφορία μιας νησίδας εξαρτάται το βιοτικό επίπεδο των κατοίκων της. Από το ανάγλυφο των νησίδων εξαρτάται το πολίτευμα των ανθρώπων, όσοι ζούνε στα πεδινά τείνουν σε πολίτευμα δημοκρατικότερο, ενώ όσοι ζουν στα ορεινά σε αυταρχικότερο, ανάλογα με το υψόμετρο. Στον άνω μαχαλά των οικισμών ζουν οι έντιμοι επαγγελματίες, στον κάτω μαχαλά οι ανιδιοτελείς ιδεολόγοι και ενδιάμεσα οι επαγγελματίες ιδεολόγοι. Ανάλογα με την ένταση των γεωπολιτικών πεδίων αυξομειώνονται οι μαχαλάδες. Έτσι όλα πάνε ρολόι, μέχρι την στιγμή που μια απότομη άνοδος της θερμοκρασίας φέρνει ξηρασία και δεν επιτρέπει την συνέχιση της ζωής στην συγκεκριμένη νησίδα. Τότε οι άνθρωποι κατεβαίνουν στην θάλασσα (ιστορική ασυνέχεια), κάνουν τους μύθους τους καράβια, ανοίγονται στην θάλασσα της αιωνιότητας και διαβάζοντας τον ουρανό προσπαθούν να εντοπίσουν την κοντινότερη επόμενη ιστορική νησίδα (νέο κοινωνικό συμβόλαιο). Όσοι επιλέξουν να ανέβουν πάνω στο καράβι πρέπει να κάνουν κουπί ρυθμικά με μια ανάσα, να εμπιστεύονται την ηγεσία τους, αλλά και η ηγεσία τους να είναι δίκαιη, διότι δεν υπάρχει περιθώριο ανταρσίας. Όσοι επιλέξουν να μείνουν πίσω θα πρέπει να ποτίζουν την γη με αίμα για να την καλλιεργούν.
Στην παρούσα μεγάλη και εύφορη ιστορική νησίδα δύναται ο καθένας να ζει μόνος του. Οι σύγχρονοι Έλληνες ζούνε σε παραθαλάσσια πεδιάδα απόρροια μιας πανάρχαιας υψοφοβίας για τον συλλογικό Λόγο της τυραννίδας. Το κάθε μέλος όμως έχει και ένα εξοχικό στα ορεινά και ερωτοτροπεί με τον Λόγο, για αυτό και ξέρει να διαβάζει τον ουρανό. Ζώντας σε πεδιάδα, η παντελής έλλειψη κοινωνικής ιεραρχίας στην Ελληνική κοινωνία έχει οδηγήσει σε αδύναμη αστική τάξη. Η αστική τάξη αποτελεί την φυσική αντίδραση στην κοινωνική ιεραρχία, για αυτό και οι Έλληνες επί Οθωμανών κυριαρχούσαν οικονομικά. Εκεί οφείλεται και η μετανάστευση των Ελλήνων από την ψωροκώσταινα, στην αναζήτηση μιας κοινωνικής ιεραρχίας που θα τους επιτρέψει να συγκροτήσουν μια αστική τάξη. Οι Έλληνες ατενίζοντας συνεχώς την ιστορική Ασυνέχεια είναι εξοικειωμένοι με αυτήν, για αυτό ποτέ δεν την έκαναν θεό τους, όπως οι Ισραηλίτες. Στην μυθολογία, οι Έλληνες περιπλανώνται στην θάλασσα, ενώ οι Ισραηλίτες στην στεριά. Ακόμα και όταν ο Μωυσής στην Έξοδο τούς έφθασε στην Ερυθρά Θάλασσα, για να περάσουν απέναντι ο θεός τους παραμέρισε τα νερά ώστε να συνεχίσουν να πατάνε στεριά, δεν τους έφερε καράβια, δεν ήξεραν να διαβάσουν τον ουρανό, δεν έπρεπε να ξεφύγουν από την Ιστορία. Με το απαγορευμένο μήλο που έφαγαν τους γέμισε ενοχές και τους στέρησε την Σοφία, με την καιόμενη βάτο τούς απέτρεψε από την Αγάπη, τους ήθελε εγκλωβισμένους για να τους βασανίζει. Για αυτό ιστορικά μετανάστευαν σε άλλους συνήθως μηδενιστικούς λαούς, ώστε να μπορούν οι Εβραίοι να διαφεύγουν από το θεό τους και οι άλλοι δανειζόμενοι τον μεταφυσικό τους άξονα να συγκροτούν Συλλογικότητα. Βέβαια κάποια στιγμή οι μηδενιστικοί λαοί τρόμαζαν από τον σαδιστικό θεό και τους καταδίωκαν. Το πρόβλημα δεν ήταν ρατσιστικό ήταν μεταφυσικό. Για αυτό και στρέφονται τώρα προς την Ελλάδα, για να μπορέσουν να μεταβούν στην νέα εποχή. Εμείς όμως δεν κινδυνεύουμε γιατί ο μεταφυσικός άξονας του Μύθου είναι ανώτερος από αυτόν της Ασυνέχειας.
Δεν υπάρχει Συλλογικότητα χωρίς μεταφυσικό άξονα, όπως δεν υπάρχει άνθρωπος χωρίς θεό. Στην Ελληνική πολιτεία μεταφυσικός άξονας πρωταρχικά είναι η Πόλις με εξισορροπητικό παράγοντα το Πρόσωπο, για αυτό λειτουργεί δημοκρατικά. Στο κράτος όμως μεταφυσικός άξονας είναι πρωταρχικά ο Λόγος, για αυτό η διοίκηση, τα χειρουργεία, τα πανεπιστήμια κοκ πρέπει να λειτουργούν δικτατορικά. Η δικτατορία του προϊσταμένου, που πάντα φέρει τα σύμβολα εξουσίας του: γραβάτα ή ταγέρ. Ο δικτάτορας διαφέρει από τον τύραννο στο ότι στο τέλος ο πρώτος λογοδοτεί, ενώ ο δεύτερος πεθαίνει. Στις επιχειρήσεις του ιδιωτικού τομέα μεταφυσικός άξονας είναι πρωταρχικά η ιστορική Ασυνέχεια, για αυτό λειτουργούν καταστατικά. Μηδενιστικός θεός του Έλληνα είναι η Αγάπη για τον Άγνωστο (Άγιοι), ενώ του Αμερικανού η Υπέρβαση της Νομοτέλειας (Superman, Catwoman, Spiderman) και του Γερμανού η Γνώση του Απείρου (Nobelists). Η Γερμανία στον πυρήνα της είναι μηδενιστική, για αυτό και κανένα Ράιχ δεν θα έχει μέλλον, θα υποσκάπτεται πάντα εκ των έσω. Ενώ η Ρωσία έχοντας ως μεταφυσικό άξονα τον Λόγο είναι ικανή για ένα «Ράιχ», όσο διαθέτει βέβαια θεάνθρωπο. Ο Ελληνικός μεταφυσικός άξονας του Μύθου είναι ανώτερος από αυτόν της Ιστορίας και κατώτερος από αυτόν του Λόγου, για αυτό ούτε η Ρωσία πρόκειται να μπει, ούτε η Γερμανία να φύγει από την ΕΕ. Οι Ευρωπαίοι πάντα θα φοβούνται μην πέσει ο ουρανός στα κεφάλια τους. Ο καρπός του Μύθου είναι η μηδενιστική Σοφία, για αυτό οι Έλληνες κυνηγάνε τους σοφούς τους. Η μηδενιστική Αγάπη φύεται ως λουλούδι στην Ιστορία, για αυτό και οι Εβραίοι σταύρωσαν τον Χριστό. Το μηδενιστικό Άτομο είναι το σύννεφο στον Λόγο, για αυτό οι Σοβιετικοί κυνήγησαν την αστική τάξη. Όλα αυτά βέβαια ατελέσφορα για όλους, διότι το σύννεφο αναπόφευκτα θα σχηματισθεί και θα βρέξει, θα ποτίσει το δέντρο που θα καρπίσει και ο σπόρος του θα πέσει στην γη στην οποία πάντα θα ανθίζουν λουλούδια.
Ο Συλλογικός θεός είναι πάντα ανοίκειος. Το ανοίκειο για τους Έλληνες είναι η Πόλις, για αυτό ποτέ δεν μονιάζουν, αντιστέκονται σθεναρά στον εφιάλτη του ολοκληρωτισμού. Η ελληνική μυθολογία μας λέει ότι για να μονιάσουν οι Έλληνες, οι θεοί έστειλαν με τον Ερμή δύο δώρα: την Δίκη και την Αιδώ. Η Δίκη και η Αιδώ θα διαμόρφωναν τον Πολίτη. Το Πρόσωπο αντίστοιχα διαμορφώνεται από την Τέχνη και το Θράσος. Για αυτό θέλοντας να εκβιάσει τις εξελίξεις το Πρόσωπο πάντα καταφεύγει στα θεατρικά διλήμματα, ενώ ο Πολίτης στα ανούσια δικαστήρια, πυροδοτώντας ενίοτε ανεξέλεγκτες καταστάσεις. Τα αντίστοιχα θεϊκά δώρα στους Εβραίους είναι ο Νόμος (10 εντολές) και ο Πόνος (Οδόντος αντί Οδόντος). Στους Ρώσους τα αντίστοιχα δώρα θα ήταν ο Τρόμος και η Φρόνηση, στους Γερμανούς η Τάξη και η Έμπνευση, τέλος στους Αμερικανούς η Αφθονία (Παραγωγικότητα) και η Ενοχή (Εβραιοχριστιανισμός). Οι θεοί δεν είναι πάντα αγαθοί.
Βρισκόμαστε σε μια Ιστορική Ασυνέχεια: μεταβαίνουμε από τον Τόπο της Αφθονίας και της Ενοχής στον Χώρο της Δίκης και της Αιδούς, από την Μοναδικότητα του Ατόμου στην Συλλογικότητα του Μύθου. Η άνοδος του βιοτικού επιπέδου και η πτώση της ποιότητας ζωής έφθασαν τα όριά τους, ο χριστιανισμός της Ενοχής κάηκε στην κόλαση που ο ίδιος έφτιαξε. Η νέα ιστορική νησίδα θα είναι μικρότερης έκτασης (θα ζούμε συλλογικότερα), λιγότερο εύφορη (θα ζούμε φτωχότερα), χωρίς ψηλά βουνά (θα ζούμε δημοκρατικότερα) και βρίσκεται σε μια συστάδα νησιών που οι Έλληνες την ξέρουν καλά. Εκεί η πληρότητα του Κυριακάτικου πρωινού θα έχει μεγαλύτερη αξία από την εκτόνωση του Σαββατόβραδου, και οι άνθρωποι δεν θα έχουν τεχνητές επιθυμίες, αλλά αυθεντικά όνειρα. Ό,τι είναι ο Μύθος για την συλλογικότητα είναι το όνειρο για τον άνθρωπο. Επειδή πιθανόν να φτάσουμε πρώτοι στον νέο ιστορικό προορισμό πρέπει να επιλέξουμε μια παραθαλάσσια τοποθεσία με κάποια κλήση, όχι πάλι πεδιάδα, δεν γίνεται κοινωνία χωρίς το Ιερό. Ό,τι είναι το Ισραήλ για την μηδενιστική Αμερική είναι η Ελλάδα για την μηδενιστική Ευρώπη. Για αυτό για γεωπολιτικούς λόγους πρέπει να μείνουμε στο Ευρώ, ακόμα και αν ξεπουληθούμε πλήρως ή οι γυναίκες μας χρειασθεί να ανταγωνισθούν διεθνώς τις Ουκρανές. Οι Ρώσοι ξεπουλήθηκαν επί Γιέλτσιν, αλλά τα πήραν όλα πίσω όταν το θέλησαν. Ένα δημοψήφισμα με ερώτημα γεωπολιτικό θα ήταν έγκυρο μόνο αν ψήφιζαν και οι νεκροί με τους αγέννητους.
Σε παρόμοια ιστορική ασυνέχεια οι Έλληνες βρέθηκαν τον 5ο αι. π.Χ. όταν η ανθρώπινη ιστορία άφηνε την Συλλογικότητα και μετακινούνταν στην Μοναδικότητα, τότε ο Περικλής ως ιδανικός Πολίτης αντί να κάνει τους μύθους καράβια τούς έκανε γλυπτά στον Παρθενώνα. Υποκύπτοντας στον ολοκληρωτισμό της Πόλης και στην Συλλογική αλαζονεία, εκμεταλλεύτηκε τους συμμάχους και περιφρόνησε τους μέτοικους. Ο Περικλής απώλεσε το Πρόσωπο (για την γκόμενά του είχε λόγο ο Δήμος) και η Αθήνα την μοίρα της Ρώμης. Η Ελλάδα έμεινε πίσω και αιματοκυλίστηκε. Οι άνθρωποι όταν πλησιάζουν πολύ τον θεό τους αυτοκαταστρέφονται, είναι γραμμένο στο DNA τους. Σε αυτό λοιπόν διαφέρει ο Παρθενώνας από τον Πύργο του Άιφελ: το ένα είναι μνημείο σπαταλημένων μύθων, το άλλο είναι μνημείο μυθώδους σπατάλης.
Σε όλες τις Συλλογικότητες και σε όλους τους ανθρώπους συνυπάρχουν απαραίτητα όλοι οι θεοί με διαφορετικούς όμως συντελεστές βαρύτητας, υπογραμμίζοντας την πολιτιστική και ατομική ιδιαιτερότητα. Έτσι και στην ελληνική κοινωνία όλοι οι θεοί έχουν τους εκπροσώπους τους στο πολιτικό σύστημα. Αδιαμφισβήτητα το ΠΑΣΟΚ παίζει το ρόλο του Προσώπου, ενώ η ΝΔ θα μπορούσε να παίζει τον ρόλο τον Πολίτη. Τα δύο αυτά κόμματα έθεσαν άθελά τους τις σταθερές τού μεταπολιτευτικού βίου: το βόλεμα και την αρπαχτή. Το βόλεμα ως στόχος τέθηκε όταν ένα σύμβολο κοινωνικής Ιεραρχίας και διοικητικής Συνέχειας μετατράπηκε σε σύμβολο άτολμης μετριοπάθειας και ξεδιάντροπου βολέματος. Αποκεφαλίστηκε η κοινωνική Ιεραρχία, αδυνάτισε ακόμη περισσότερο η αστική τάξη και ο λαός εξαναγκάστηκε να καταφύγει στην οικογενειοκρατία αναζητώντας μια πατρίδα. Θέμα χρόνου ήταν να ισοπεδωθεί και η Διοικητική Ιεραρχία του κράτους, οπότε η αρπαχτή τέθηκε ως τρόπος επίτευξης του μεταπολιτευτικού στόχου, αφού νοθεύτηκε ανεπιστρεπτί ο υγιής ανταγωνισμός των μικρομεσαίων διά της προνομιούχου πρόσβασης στην Διοίκηση. Έτσι οι κήποι με τα παρτέρια των λουλουδιών του ΠΑΣΟΚ έμειναν χωρίς την φροντίδα των μικρομεσαίων κηπουρών, γέμισαν ζιζάνια και θέλουν ξεχέρσωμα, ενώ τα δέντρα της ΝΔ ακλάδευτα και απότιστα από μια αδύναμη αστική τάξη ξεράθηκαν και έγιναν κούτσουρα. Οι διορισμένοι κηπουροί και η κατάχρηση των κρατικών υδροφόρων αποδείχθηκαν μάταιες λύσεις οδηγώντας στα γνωστά επίχειρα.
Το πρώτο χαρακτηριστικό του Συλλογικού Λόγου είναι η συνέπεια, την εκπροσώπηση αυτού στην ελληνική κοινωνία έχει αναλάβει επιτυχημένα το ΚΚΕ, αν επικαιροποιούσε το περιεχόμενο του Λόγου του, θα μπορούσε πραγματικά να επανεισάγει την έννοια της Ιεραρχίας στην ελληνική κοινωνία. Εκπρόσωπος της μηδενιστικής Σοφίας είναι το ΛΑΟΣ, διότι ο ατομικός λόγος των μελών του διακρίνεται από τάξη και ενίοτε έμπνευση, στην κρίσιμη στιγμή μπορεί να αποδειχθεί πολύτιμος, ενώ οι κωπηλάτες ποτέ δεν θα βαριούνται. Η ρητορική του ΣΥΡΙΖΑ/ΔΑ/Οικολόγων ξέρει να διδάσκει το αναπόφευκτα επώδυνο της Ιστορίας και θα μπορούσε να βοηθήσει τους κωπηλάτες να αντέξουν το κουπί, ενώ η ρητορική των φιλελεύθερων ΔΡΑΣΗ/ΔΣ θα μπορούσε να τους διδάξει πως να κωπηλατούν πιο γρήγορα εμπρός ή και πίσω. Γνήσια τέκνα σήμερα του ολοκληρωτισμού της Αθήνας και της Σπάρτης είναι οι Αναρχικοί και οι Χρησαυγίτες. Θα είχε πραγματικά πολύ μεγάλο οικονομικό ενδιαφέρον αν η πολιτεία τούς επιδοτούσε να αυτοργανωθούν σε κάποιους οικισμούς εκτός αστικού περιβάλλοντος, διδάσκοντας έτσι τους κωπηλάτες την αξία της ρυθμικότητας στο κουπί.
Ως θρησκεία αυτό το οποίο έρχεται είναι πιο κοντά στον Χριστιανισμό της Ενορίας, το alter ego μας ο χριστιανισμός του Προσώπου, που κάποτε μας λύτρωσε από τον ολοκληρωτισμό της Πόλης, σήμερα έχει ατροφήσει από πνευματική ασιτία μπροστά στον καθρέφτη του, αφήνοντας το πεδίο ελεύθερο στον Χριστιανισμό της Ενοχής. Το πόσο θα διαρκέσει το ταξίδι προς τον νέο ιστορικό προορισμό δεν το ξέρουμε, αν και έχουμε χαρτογραφήσει τον ουρανό δεν έχουμε ακόμη χαρτογραφήσει την ιστορία. Η Ελλάδα έχει τα καλύτερα, τα περισσότερα και εν δυνάμει τα ταχύτερα καράβια, η κωπηλασία με ρυθμό έχει μεγαλύτερη σημασία από τους καπετάνιους, ο δρόμος άλλωστε είναι γνωστός. Το πως όλα αυτά θα μεταφερθούν από την μυθολογία στην πραγματικότητα είναι δουλειά των Πολιτικών μας, πάντως όχι των μυθολογούντων. Για αυτό η Ελλάδα βρίσκεται στο διεθνές προσκήνιο, δεν είναι η πεταλουδίτσα των αγορών, αλλά ο αετός των οιωνοσκόπων!
πηγή: Αντίφωνο
Εμπνευσμένο κείμενο!
Δεν καταλαβαίνω πώς συντονίζεις τα εννοιολογικά σου πνευστά, αλλά δεν έχει σημασία. Σημασία έχει το μουσικό αποτέλεσμα. Κι αυτό είναι εξαιρετικό.
Εύγε κ. Ζιαμπάρα.
κε Θ.Ι.Ζ., ο συντονισμός είναι πλέον θέμα συνταγής, με λίγη επιμονή ο καθένας μπορεί να το κάνει, μόνο να προσέξει μετά μην του καεί το φαΐ στον φούρνο. Κάποιες από τις οδηγίες αυτής της συνταγής είναι κλεμμένες και από εσάς. Για αυτό ίσως σας αρέσει το μουσικό αποτέλεσμα, ακούτε τον εαυτό σας να παίζει κάποιο εννοιολογικό πνευστό.
Ελάτε τώρα @Θ.Ι.Ζ..
Θεωρείτε εξαιρετικό το ‘μουσικό’ αποτέλεσμα του κ. Ζιαμπάρα;
Κι εκείνα τα ‘φάλτσα’ για την καιόμενη βάτο, για την Ερυθρά θάλασσα, τη “μετανάστευση” των Εβραίων σε μηδενιστικούς λαούς, το απαγορευμένο μήλο δεν τα ακούσατε;;
Απορώ…
Συγγνώμη, κ. Ζιαμπάρα, αλλά εκείνα τα ‘φάλτσα’ στη σύνθεσή σας, μου ‘σπάσανε τα αυτιά’.
Κύριε Θεοφάνη.
Αμφισβητείτε την αντοχή των υλικών (μύθων) με τα οποία ο κ. Ζιαμπάρας προσδιορίζει το εθνικό “καράβι” για τη μεγάλη θαλασσοπορεία που έχουμε μπροστά μας. Θεμιτότατο. Πρέπει όμως να αναγνωρίσετε ότι το ουσιαστικό στο κείμενό του είναι το αποτέλεσμα: [b]α) χωράμε όλοι στο καράβι και β) είμαστε όλοι απαραίτητοι.[/b]
Έχετε ακούσει κανέναν άλλο συνέλληνα να δέχεται κάτι τέτοιο; Ο καθένας κοιτάει την σάπια κομματική του βαρκούλα (πολιτική, θρησκευτική κλπ.) έτοιμος να βυθίσει εκείνη του διπλανού του.
Με τις βαρκούλες όμως αυτές δεν πάμε μακρυά.
Αυτό είναι απολύτως βέβαιο.
Περί ‘φάλτσων’ η ένσταση κύριε Θ.Ι.Ζ., περί φάλτσων.. Επ’αυτού κάτι τι;
Ουδείς λόγος περί της αντοχής των υλικών του κ. Ζιαμπάρα. (Εδώ που τα λέμε το να προσπαθείς να επαναπροσδιορίσεις το ‘καράβι’ σου βυθίζοντας το ‘καράβι’ των Εβραίων δεν είναι και ό,τι καλύτερο.
Ε, εσείς πώς το βλέπετε; )
Λοιπόν τώρα δείτε ξανά πώς με τα ‘φάλτσα’ προσπαθεί να βουλιάξει το ‘καράβι’ των Εβραίων για να μείνει μόνο στο πέλαγος το δικό μας ‘καράβι’.
Και μη ξεχνάτε ότι μετά από μια συναυλία μιας ορχήστρας εκείνο που σχολιάζεται περισσότερο είναι το 10λεπτο όπου όλα τα όργανα παίζανε [b]φάλτσα, υβριστικά, εξωφρενικά[/b]…
Είχα την εντύπωση πως είχατε πιο ευαίσθητα αυτιά.
(Για ποια θρησκευτική βαρκούλα μιλάτε;;)
Τώρα μάλιστα!
Τόσο ευαίσθητα αυτιά δυστυχώς δεν έχω. Άλλωστε μόνο από το ένα αυτί ακούω. Κι απ’ αυτό όχι όλα. Τον γενικό τόνο πιάνω. Μόνο…
Θα ξέρετε ασφαλώς πως ό,τι δεν πιάνει τ’ αυτί του ημίκωφου, το συμπληρώνει το μυαλό του αυτόματα, απ’ τα δικά του!
Οπότε έχετε κι εσείς τα δίκια σας.
Για τα γενικότερα δείτε άρθρο μου προσεχώς.
Δεν μου αρέσει να στέκομαι στο σκεπτικό κάποιου, όταν το συμπέρασμά του το βρίσκω σωστό.
Πριν από τα “φάλτσα” του άλλου προηγείται το ερώτημα: Στο δικό μου “καράβι” χωράει κανένας άλλος εκτός από μένα τον ίδιο… Ή έστω, είναι το ίδιο ευρύχωρο; Αν ναι έχει νόημα το …φαλτσοξεκάρφωμα.
Άλλωστε ουδείς αφάλτσωτος… ή μη μόνον ο …Πάπας.
Καταλαβαίνετε, λοιπόν, γιατί δεν μπαίνω στο σκεπτικό του αρθρογράφου; Γιατί επαναλαμβάνω το “εύγε”;
Όσο για το άρθρο μου, θα διαπιστώσετε ότι είναι “δικό” μου, -από πού αλλού;- απ’ αυτά που μόλις σας είπα!
Διαφωνώ με την απλουστευτική ταύτιση του ΠΑΣΟΚ με το Πρόσωπο και της ΝΔ με τον Πολίτη.
Οσον αφορά τα κυριαρχούντα μεγαλοαστικά στρώματα, αυτά διαχέονται και στα δύο μεγάλα κόμματα εξουσίας και τα δεξιά η αριστερά πρόσημα τους προέρχονται από ιστορικούς λόγους.
Σε ιστορικούς λόγους οφείλεται και η διαμόρφωση των μεσαίων και μικρών αστικών στρωμάτων που αποτελούν το βασικό κορμό της Συλλογικής Πολιτείας. Ο κλασσικός εργατικός κεντροδεξιός νοικοκύρης αντιλαμβάνεται τον εαυτό του και ως Πρόσωπο (διαχέεται μέσα στην κοινωνία, έχει ανάγκη και τη βοήθεια και την επιδοκιμασία της) και ως Πολίτη (θέλει να έχει λόγο για τα πράγματα). Αν θα έπρεπε να τονιστεί μία διάσταση, νομίζω ότι μάλλον θα ήταν αυτή του Προσώπου. Αντίστοιχα ο αριστερόφρων εργαζόμενος με ιστορικό φαντασιακό αγώνων και διώξεων επίσης λειτουργεί ως Πρόσωπο (μέσα από τη συμμετοχή υπονοούμενη η μή σε παλιές ηρωικές εποχές η την προσαρμογή και ενσωμάτωση στις νέες μεταβαλλόμενες συνθήκες) και ως Πολίτης (πολλές φορές μέσα σε κομματικούς σχηματισμούς και μηχανισμούς). Νομίζω ότι εδώ υπερισχύει η διάσταση του Πολίτη, επειδή σήμερα το χαμένο όνειρο της μεταπολίτευσης περιβάλλει το κατ΄αυτόν τον τρόπο δομημένο Πρόσωπο με ενοχικότητα.