Ένας Λαμπερός Ήλιος στην ΕΤ1

2
636

Σάββατο βράδυ 18 Ιουνίου (11:30 μ.μ.) η ΕΤ1 προβάλλει τη μικρού μήκους ταινία του Βασίλη Λουλέ «Ένας Λαμπερός Ήλιος». Είναι η ιστορία της Νατάσας, μιας Ρωσίδας μετανάστριας που ψάχνει να βρει μια θέση στην ευρωπαϊκή και πολλά υποσχόμενη τότε Ελλάδα, τέλη της δεκαετίας του 90. Απέναντί της, ολόφωτος όσο και εκτυφλωτικός, εισβάλλει απ’ το ανοικτό παράθυρο ο ήλιος – ο γνωστός ελληνικός ήλιος – ζωγραφίζοντας προφητικά στο πρόσωπο της πρωταγωνίστριας μια περίεργη υπαρξιακή ασάφεια. Μια γλυκόπικρη απορία: Εν τάξει λοιπόν! Και τώρα;

Τότε που είχαμε πρωτοδεί την ταινία – όταν είχε πάρει το πρώτο βραβείο στο φεστιβάλ μικρού μήκους της Δράμας το 2000 – είχαμε μείνει με την εντύπωση το ερώτημα αφορούσε τη Νατάσα, τη μετανάστρια. Δεν είχαμε καταλάβει καλά. Το ερώτημα αφορούσε εμάς. Τον άνθρωπο γενικώς. Τον σύγχρονο άνθρωπο. Που φτιάχνει, ή νομίζει πως φτιάχνει, μόνος του τα όνειρά του. Και που ξενιτεύεται από κει που ζει ή απ’ αυτό που είναι για να φτάσει σ’ έναν νέο εαυτό.

Ποια είναι όμως η ποιότητα – ηθική και υπαρξιακή – αυτών των ονείρων; Ποια είναι η ηθική και υπαρξιακή ποιότητα του νέου εαυτού; Η ταινία δεν μας αφήνει να γλιστρήσουμε στο ηθικολογικό ή κοινωνιολογικό μελό. Ο Λουλές αποκαλύπτει χωρίς να καταγγέλλει. Η Νατάσα φλερτάρει με την πορνεία, όπως γενικά η ελληνική κοινωνία της δεκαετίας του 90, όχι γιατί μια μαύρη μοίρα δεν της είχε αφήσει άλλη επιλογή επιβίωσης.

Γράφει κάπου ο ίδιος ο σκηνοθέτης (βλ. αναλυτικά εδώ): «Το ενδιαφέρον μου για την ταινία αυτή ήταν – ευθύς εξ αρχής – όχι τόσο στην κοινωνιολογική διάσταση του θέματος (δηλαδή, κοπέλες, προερχόμενες από την πρώην Ανατολική Ευρώπη, που στην προσπάθειά τους να βρουν ένα καλύτερο μέλλον καταλήγουν στην πορνεία) όσο στην ψηλάφηση των εσωτερικών συγκρούσεων, της εσωτερικής περιπέτειας της Νατάσας στη διαδρομή της προς την τελική απόφαση να γίνει πόρνη.»

Μαθητεύοντας θεληματικά και χαρούμενα σε μια ξένη γι’ αυτήν γλώσσα (τα ελληνικά) η Νατάσα ονειρεύεται ένα «μεγάλο σπίτι». Μπορεί και να το κέρδισε! Όπως κι οι υπόλοιποι, εμείς, οι μη-πρόσφυγες, ξενιτεμένοι στον τόπο μας, αμήχανοι απέναντι στο φως του. Μπορεί και να πετύχαμε ακριβώς αυτό στο οποίο ελπίζαμε.

Ο Λουλές εκμεταλλεύεται το θέμα της προσφυγιάς για να καταλήξει σε μια αλληγορία για τον προσωπικό-υπαρξιακό ξενιτεμό του συγχρόνου ανθρώπου. Έχουν αξία οι συμπτώσεις. Η ΕΤ1 προβάλλει την ταινία στο πλαίσιο των εκδηλώσεων της Παγκόσμιας Ημέρας για τους Πρόσφυγες που έχει καθιερωθεί να εορτάζεται στις 20 Ιουνίου. Καλά κάνει. Πολύ σωστή επιλογή. Όμως η πραγματική, νομίζω, επικαιρότητα της ταινίας έχει να κάνει με την υπαρξιακή προσφυγιά. Αυτή που καλούμαστε τώρα σαν λαός να ζήσουμε, καταβάλλοντας το τίμημα ενός πνευματικού «χρέους», πρόσφυγες στον τόπο μας.

Επειδή ο λαμπερός ήλιος άλλοτε φωτίζει τα πρόσωπα κι άλλοτε «καίει» τις προσδοκίες και τα όνειρά τους.

ΕΤ1, Σάββατο 18 Ιουνίου 2011, 11:30 μ.μ.
Πριν την προβολή της ταινίας θα προβληθεί συνέντευξη του σκηνοθέτη.

Ένας λαμπερός Ήλιος
Μικρού μήκους, διάρκεια 36λεπτά
Έγχρωμη, μυθοπλασία

Σενάριο – Σκηνοθεσία: Βασίλης Λουλές
Ηθοποιοί: Βικτώρια Χαραλαμπίδου, Ιρίνα Μπόϊκο

Φωτογραφία: Γιώργος Αργυροηλιόπουλος
Μοντάζ: Γιώργος Τριανταφύλλου
Σκηνικά – Κοστούμια: Ιουλία Σταυρίδου
Μουσική: Νίκος Κυπουργός

Παραγωγή 2000: ΕΡΤ, Ελληνικό Κέντρο Κινηματογράφου, S.M.ART-Art Media, Βασίλης Λουλές

Η ταινία «Ένας λαμπερός ήλιος» πήρε το Α΄ βραβείο στο Φεστιβάλ μικρού μήκους της Δράμας, 2000. Επίσης βραβείο γυναικείας ερμηνείας στη Βικτώρια Χαραλαμπίδου, κρατικό βραβείο ποιότητας και αρκετές ακόμα διακρίσεις και βραβεία. Στη συνέχεια συμμετείχε σε πολλά Φεστιβάλ του εξωτερικού, προβλήθηκε σε διεθνή τιμητικά αφιερώματα και μεταδόθηκε στη Γαλλία & Γερμανία από τον τηλεοπτικό σταθμό ARTE. Χρησιμοποιείται ως εκπαιδευτικό υλικό σε σχολές κινηματογράφου.

Βλ. σχόλιο του σκηνοθέτη και κριτικές για την ταινία εδώ.

Πηγή: Αντίφωνο

2 Σχόλια

  1. Ευχαριστώ το Αντίφωνο για την παρουσίαση. Θέλω πάντως να πω ότι η ιστορία της ταινίας (το σεναριακό υλικό δηλαδή) εμφανίζεται πολύ περισσότερο συμβολική-αλληγορική απ’ ότι πραγματική-ρεαλιστική. Η αλήθεια είναι κάπου στη μέση: δεν ήθελα ποτέ να κάνω απλώς μια ρεαλιστική ιστορία ούτε όμως και μια αλληγορία. Υπάρχει μια ισορροπία. Ωστόσο, αυτή είναι η δική μου προσέγγιση, δεν σημαίνει ότι οι άλλοι δεν μπορούν να δουν και άλλα πράγματα ή να τονίσουν κάποια πλευρά της ταινίας περισσότερο ή να εκκινήσουν από κάποιο σημείο της ταινίας και να οδηγηθούν αλλού. Κι αυτό είναι πάντα το ενδιαφέρον.

  2. Χρήσιμη η διευκρίνηση, πολύ περισσότερο όταν προέρχεται από τον ίδιο τον δημιουργό της ταινίας. Οφείλω επομένως κι εγώ να διευκρινίσω πως όταν μιλώ για «αλληγορία» δεν εννοώ πως η ταινία υποτιμά ή δεν δίνει σημασία στην ιστορία που αποτελεί τη «ρεαλιστική» βάση του σεναρίου. Κάθε άλλο. Εννοώ πως η ειδική συνθήκη (στην προκειμένη περίπτωση η συνθήκη της προσφυγιάς) ανάγεται σε κάτι γενικότερο, κοινό για όλους τους ανθρώπους.

    Πάντως, επαναλαμβάνω, πως η διευκρίνιση αυτή είναι χρήσιμη, διότι υπάρχουν πράγματι κινηματογραφικές αλληγορικές αφηγήσεις που χρησιμοποιούν την ιστορία των ταινιών τους με τρόπο μονομερώς συμβολικό, αφαιρώντας τα πραγματικά στοιχεία του χώρου και του χρόνου. Τέτοιες είναι πολλές από τις κλασικές «πνευματικές» ταινίες (φερ’ ειπείν του Ντράγιερ, ή του Ταρκόφσκυ). Από την άποψη αυτή ο Λουλές ακολουθεί μια σταθερή παράδοση του ελληνικού κινηματογράφου, που με την εξαίρεση του Θ. Αγγελόπουλου και όσων θέλησαν να τον μιμηθούν, αρνείται να αποκοπεί από το ρεαλιστικό έδαφος των προσώπων και των πραγμάτων που συνθέτουν το στόρυ. Δεν ξέρω αν αυτό είναι κάτι ιδιαίτερα «ελληνικό», πάντως εμένα με παραπέμπει στη μη-μυθιστορηματική, διηγηματογραφική αφήγηση του Παπαδιαμάντη.

Σχολιάστε:

Πληκτρολογήστε το σχόλιό σας
παρακαλώ εισάγετε το όνομά σας εδώ